ΣΠΑΖΟΝΤΑΣ
ΤΗ ΣΙΩΠΗ – ΜΕ ΤΟΥΣ "ΔΡΑΠΕΤΕΣ ΤΟΥ ΟΝΕΙΡΟΥ"
Η ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ Ο ΛΟΓΟΣ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΗΝ ΕΝΔΟ-ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΒΙΑ
12-07-2025
Με το παρακάτω κείμενο, σχετικά με το μυθιστόρημά μου Δραπέτες του Ονείρου, που πραγματεύεται την ενδοοικογενειακή βία και τις σχέσεις μέσα στην ελληνική οικογένεια, συμμετείχα στην εκδήλωση ΣΠΑΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΣΙΩΠΗ-Η ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ Ο ΛΟΓΟΣ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΗΝ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΒΙΑ, που διοργάνωσε ο Εξωραϊστικός και Εκπολιτιστικός Σύλλογος Καλαμακίου:
"Ξεκίνησα να γράφω αυτό το μυθιστόρημα το 2008 και το τέλειωσα στην οριστική μορφή του το 2014. Τότε δεν υπήρχε το κίνημα Me Too, ούτε η σεξουαλική παρενόχληση και η ενδο-οικογενειακή βία συζητιούνταν όπως σήμερα. Όμως το θέμα και η ηρωίδα, η Ευρυδίκη, μαζί με τους άλλους ήρωες του βιβλίου στριφογύριζαν πολλά χρόνια πριν στο μυαλό μου, γυρεύοντας να έρθουν στο φως.
Βλέπετε η γνωριμία μου μαζί τους ήταν
πολύ παλιά. Μεγάλωσα στα Καμίνια του Πειραιά, όπου όπως λέει και το τραγούδι,
υπήρχε «φτώχεια, καλή καρδιά, μα και γκρίνια». Μια γκρίνια που ξέφευγε συχνά
από τα απλά όρια της διαφωνίας ακόμα και του καυγά, και γινόταν καθαρή βία.
Εκεί, λοιπόν, σε μια γειτονιά δίπλα στις
γραμμές του τρένου, παιδί ακόμα, δεν είχα τελειώσει το Δημοτικό, συνάντησα τις
Ευρυδίκες μου. Για την πρώτη ακούστηκε ότι ο άντρας της δοκίμασε να της βάλει
φωτιά ρίχνοντάς της οινόπνευμα. Δεν το πίστεψα. Όμως, εκείνη κυκλοφορούσε για
καιρό μετά με μαντίλι στο κεφάλι. Η δεύτερη ήταν η «αστεφάνωτη» στην άκρη της
αυλής. Ένα μεσημέρι την είδα που έκλαιγε. Επιθυμούσε την οικογένειά της, μια
οικογένεια, ένα παιδί. Όμως ο γάμος ήταν «αντίθετος με τις πεποιθήσεις του
φίλου της». Αυτή μού είπε: «Η ζωή είναι άγρια κι αν σε βρει μπόσικη, σε
τσακίζει σαν κλαδί». Η τρίτη Ευρυδίκη ήταν σύζυγος ναυτικού και πότη. Όποτε
επέστρεφε στο σπίτι του, εκείνη κυκλοφορούσε με μαύρα γυαλιά.
Το σούρουπο ανέβαινα στην ταράτσα,
αγνάντευα τα φουγάρα των εργοστασίων και έπαιρνα τις αποφάσεις μου. Με
φανταζόμουν δικηγόρο να υπερασπίζεται τις Ευρυδίκες στο δικαστήριο με ευγλωττία
μεγάλου ηθοποιού. Ονειρευόμουν ότι έδινα φωνή και δύναμη στα πληγωμένα παιδιά,
στις φυλακισμένες γυναίκες. Δεν έγινα δικηγόρος. Έγινα εκπαιδευτικός και
συγγραφέας. Όμως, δίνοντας ζωή στην Ευρυδίκη, την ηρωίδα του βιβλίου μου
Δραπέτες του ονείρου, προσπάθησα με τον τρόπο της γραφής να δώσω φωνή και
δύναμη στις γυναίκες για τις οποίες έτυχε η ζωή να δείξει το άσχημο πρόσωπό
της.
Ας δούμε με λίγα λόγια την ιστορία της Ευρυδίκης, που θέλει και πρέπει να αποδράσει από τον εφιάλτη, για ένα όνειρο, για μια άλλη ζωή.
Η Ευρυδίκη, γεννήθηκε (1956) με μια καθοριστική, πρωταρχική ατυχία. Γεννιέται τρίτο κορίτσι στη σειρά, διαψεύδει τις προσδοκίες του πατέρα της, του Ελισαίου, για διάδοχο, και βιώνει την πατρική απόρριψη. Έτσι, εκείνος, αντί να γίνει ο πρώτος άντρας που θα την αγαπήσει με ανιδιοτέλεια, της διδάσκει ένα μάθημα αντρικής σκληρότητας που θα στοιχειώσει την κατοπινή ζωή της, και την μεγαλώνει με αδιαφορία, χωρίς στοργή και επιβράβευση. Αυτή η πατρική απόρριψη και η κοινωνική συνθήκη μέσα στην οποία γεννήθηκε, φυτεύουν μέσα της τον σπόρο της χαμηλής αυτοπεποίθησης που αργότερα θα την οδηγήσει να δεχτεί αναντίρρητα την κυριαρχία ενός άνδρα πάνω στην ίδια.
Στην ηλικία των πέντε ετών (1961) παραχωρείται, ως «ανιψιά», στον
υποψήφιο βουλευτή Θεοδόση Σπηλιόπουλο και στη σύζυγό του Ευγενία, που είναι
άτεκνοι και οι οποίοι προσπαθούν να της προσφέρουν ένα καλύτερο μέλλον. Ωστόσο, ένα
τραυματικό γεγονός συμβαίνει όσο η ηρωίδα ζει υπό την προστασία τους, με
αποτέλεσμα η ίδια να περιβάλλει τον εαυτό της με σιωπή και φόβο. Επιπλέον, καθώς μεγαλώνει, η αυστηρή Ευγενία την
αντιμετωπίζει ως απειλή για την καριέρα του συζύγου της και την κοινωνική τους
θέση και την παραδίδει στον πρώτο άντρα που τη ζητά σε γάμο με τις ευλογίες του
πατέρα της. Έτσι εκείνη διακόπτει το σχολείο (16 ετών) και ως άλλο πρόβατο για σφαγή
παντρεύεται τον μεγαλύτερό της Χαράλαμπο, ο οποίος την οδηγεί σε μια τρίτη
οικογένεια. Αποκτά δύο κόρες.
Μέσα στο γάμο αυτό, η Ευρυδίκη βιώνει τη λεκτική, ψυχολογική και
σωματική βία, τον οικονομικό αποκλεισμό, ενώ ο έρωτας είναι διαταγή και
καταναγκαστικό έργο. Κάνει υπομονή για χάρη των παιδιών της και για άλλους
δικούς της λόγους, μέχρις ότου αντιληφθεί, καθώς ψάχνει τον χαμένο της
αυτοσεβασμό, ότι «Όλα έχουν τα όριά τους! Πάνω απ' όλα είναι άνθρωπος!» Μέχρι
τότε είναι αιχμάλωτη του Φόβου. Είναι ο Φόβος που την ακινητοποιεί και η
αίσθηση μοναξιάς και αδυναμίας.
Αντιλαμβάνεται όχι μόνο ότι καμμιά από τις τρεις οικογένειές της
δεν μπορεί να τη στηρίξει, αλλά επιπλέον καθεμιά τους κρύβει και ένα «στοιχειό»
για εκείνην, το οποίο καλείται να βρει το θάρρος να αντιμετωπίσει. Το ένστικτο
της αυτοσυντήρησης ξυπνά, ενώ ταυτόχρονα εμφανίζεται και ο έρωτας στο πρόσωπο
ενός συνομηλίκου της. Η ώρα να κάνει γενναία βήματα για να κερδίσει, επιτέλους,
τη ζωή της, έχει έρθει.
Θα ήθελα να τονίσω εδώ ότι ο
πραγματικός έρωτας για την Ευρυδίκη δεν είναι μια ρομαντική συνθήκη που θα
ξεσήκωνε μια γυναίκα, δεν είναι η αφορμή για να μπορέσει να
αντιμετωπίσει τους φόβους της, αλλά ο προορισμός της. Γι’
αυτό, όταν πλέον γνωρίζει τον Μάξιμο, η Ευρυδίκη δεν παρασύρεται. Επιλέγει πότε
θα αφεθεί σε αυτόν, καθώς για εκείνη προέχει να δώσει τις απαραίτητες μάχες για
να κερδίσει τη ζωή της. Κάνει πρώτα την δική της εσωτερική πορεία προς τον
χαμένο της εαυτό, και έπειτα βαδίζει με σταθερά βήματα προς τα έξω, προς την
αυτοπραγμάτωση και την αληθινή της ελευθερία.
Στο βιβλίο παρακολουθούμε τη
γενναία πορεία της Ευρυδίκης για να κατακτήσει ελευθερία, σεβασμό, αξιοπρέπεια,
αγάπη, ανεξαρτησία. Βλέπουμε πώς οργανώνει τις σκέψεις της για να τις μετατρέψει
αργότερα σε πράξεις, αποφασισμένη να πληρώσει το τίμημα. Θέλει να τελειώσει το
σχολείο, να βρει δουλειά, να γραφτεί σε μια τεχνική σχολή, και τέλος να διεκδικήσει
την ελευθερία της και τη ζωή που επιθυμεί.
Με τη στάση της, με όλα τα
σωστά αλλά και τα λάθη της, μας δίνει παραδείγματα δύναμης, θάρρους και γενναιότητας,
αλλά και παραδείγματα προς αποφυγήν.
Μας δείχνει ότι δεν είναι
εύκολη αυτή η πορεία για να αποτινάξει μια γυναίκα το δυνάστη. Πρόκειται για
έναν «πόλεμο», για μια σειρά από μάχες. Πριν δώσει τη μάχη, πρέπει να είναι
καλά προετοιμασμένη. Δεν πρέπει να βγει αφελής, αδαής και εφηβική να χτυπήσει
γροθιά στο μαχαίρι. Χρειάζεται να έχει γνώση των κινδύνων, να έχει στρατηγική,
όπλα και συμμάχους.
Οι σύμμαχοι μπορεί να είναι
κοντά μας, στο συγγενικό ή φιλικό περιβάλλον. Ή μπορεί να είναι κάπου γύρω μας,
να μην μπορούμε να τους εντοπίσουμε αμέσως, αλλά να πρέπει να ψάξουμε. Και θα
τους βρούμε. Γιατί ο ζητών ευρήσεται. Χρειαζόμαστε ειδικούς. Δικηγόρο, σύμβουλο
στήριξης. Χρειάζεται να σπάσουμε τη σιωπή.
Όμως, πάνω απ’ όλα χρειάζεται να ξέρουμε ότι
κανένα όπλο, κανένας σύμμαχος, καμία εξωτερική στήριξη δεν θα είναι αρκετή, αν
δεν αντλήσουμε θάρρος και δύναμη από τον ίδιο τον εαυτό μας.
Επειδή, τι
κι αν "Όλη η ζωή είναι μια ξένη χώρα"; (όπως είπε ο Τζακ Κέρουακ),
Εγώ, (όπως είπε ο Αλμπέρ Καμύ)
"Καταμεσής στον χειμώνα ανακάλυψα
ότι
υπήρχε μέσα μου ένα ανίκητο καλοκαίρι.
Κι αυτό με κάνει ευτυχισμένο.
Επειδή δηλώνει ότι δεν έχει σημασία,
με πόση δύναμη με πιέζει ο κόσμος,
μέσα μου υπάρχει κάτι δυνατότερο -
κάτι καλύτερο, που αντιστέκεται
και με κρατάει στη θέση μου».
Κλείνοντας, θα ήθελα να πω κι εγώ με τη σειρά μου, ότι η ενδοοικογενειακή βία μάς αφορά όλους ως μέλη μιας κοινωνίας, κι ας μην μας αγγίζει άμεσα, κι ας είμαστε έξω από τον μακάβριο χορό των γυναικών που υποφέρουν. Και μπορούμε να βοηθήσουμε με κάποιου είδους εθελοντική προσφορά, ψυχολογική, πρακτική ή οικονομική. Πρώτα απ’ όλα, όμως, πρέπει να αποδεχτούμε την ύπαρξη του προβλήματος και να ενδιαφερθούμε να το γνωρίσουμε. Ας έχουμε ανοιχτά τα μάτια και την ψυχή πρόθυμη και ας προσπαθήσουμε ο καθένας στην καθημερινότητά του να είναι μια πηγή ζεστασιάς και καλοσύνης.
Σας ευχαριστώ."
ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ
Ο Εξωραϊστικός και Εκπολιτιστικός Σύλλογος Καλαμακίου , σας προσκαλεί σε μια ιδιαίτερη πολιτιστική εκδήλωση με θέμα: "ΣΠΑΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΣΙΩΠΗ" "Η ΤΕΧΝΗ Κ Ο ΛΟΓΟΣ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΗΝ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΒΙΑ". Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί την 12η Ιουλίου 2025 και ώρα 7:30μμ, στον προαύλιο χώρο του "Παλαιού Δημοτικού Σχολείου Καλαμακίου " όπου βρίσκεται και η έδρα του Συλλόγου μας. Η παρουσία σας θα αποτελέσει σημαντική ενίσχυση στο συλλογικό μήνυμα που θέλουμε να στείλουμε πως η βία δεν έχει θέση στην Οικογένεια και στην Κοινωνία .
Συμμετέχουν κατά σειρά εμφάνισης με ομιλίες κ καλλιτεχνικά δρώμενα οι εξης:
- Ομάδα Χειροτεχνίας του Συλλόγου με έργα μικτών τεχνικών.
- "ΑΛΚΥΟΝΙΔΕΣ "Σωματείο Λόγου κ Τέχνης με έργα ζωγραφικής κ μικτών τεχνικών.
- Σταματίου Δώρα Ψυχολόγος .
- Κυριαζοπούλου Χαρά Αστυνόμος Α' Λαγόγιαννη Χριστίνα Υπαστυνόμος Β' από το Γραφείο Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας του ΑΤ Κορίνθου.
- Ο Διοικητής του Αστυνομικού Τμήματος Κορίνθου κος Λιμνιάτης Γεώργιος.
- Μαρία Βαλσαμίδη Ψυχολόγος Αναστασία Παλαιολόγου Κοινωνική Λειτουργός , από το Κέντρο Συμβουλευτικής Υποστήριξης Γυναικών Θυμάτων Βίας του Δήμου Κορινθίων .
- Αγγελική Μπούλιαρη Φιλόλογος Συγγραφέας.
- Μαρία Φραγκιά Παιδαγωγός,Συγγραφέας, Καλλιτέχνης filmmaker.
Με εκτίμηση, Εκ μέρους του ΔΣ,
Ο Πρόεδρος Ηλίας Ριζομυλιώτης
Ο Γραμματέας Νικόλαος Νέζης
