ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟ ΕΙΔΥΛΙΟ, Φίλιπ Ροθ - ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΙ Η ΤΑΙΝΙΑ

ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟ ΕΙΔΥΛΙΟ

Του ΦΙΛΙΠ ΡΟΘ

Μετάφραση: ΤΡΙΣΕΥΓΕΝΗ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ

Επίμετρο: ΣΩΤΗ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ

Εκδόσεις: ΠΟΛΙΣ, 1999

"Ο Σίμουρ Λιβόρ ενηλικιώνεται στη μεταπολεμική Αμερική του θριάμβου και της ευημερίας. Αλλά ό,τι αγαπάει χάνεται όταν η χώρα παθαίνει παράκρουση τα ταραγμένα χρόνια της δεκαετίας του'60. Ούτε ο πιο απομονωμένος και καλοπροαίρετος πολίτης δεν καταφέρνει να αποφύγει το σαρωτικό κύμα της ιστορίας. Το "Αμερικανικό ειδύλλιο" είναι η ιστορία της ανόδου και της πτώσης ενός καλότυχου Αμερικανού, ενός δυνατού άνδρα γεμάτου αυτοπεποίθηση, αριστοτέχνη της κοινωνικής ισορροπίας, που τον συντρίβουν οι δυνάμεις της κοινωνικής αναταραχής.

Του Λιβόβ δεν του επιτρέπεται να ζήσει για πάντα ευτυχισμένος στην αγαπημένη του πέτρινη αγροικία με την όμορφη γυναίκα του και τη ζωηρή κόρη του με την πρόωρη ανάπτυξη, που είναι το φως των ματιών του. Φως των ματιών του ώσπου να γίνει δεκάξι χρονών και να εξελιχθεί σε τρομοκράτισσα επαναστάτρια αποφασισμένη να καταστρέψει τον παράδεισο του πατέρα της.

Με έντονο ρεαλισμό, ο Ροθ ξαναγυρίζει στις συγκρούσεις και τις βίαιες μεταβολές της δεκαετίας του 1960. Το βιβλίο αυτό μιλάει για την αγάπη -και το μίσος- για την Αμερική. Για την επιθυμία ν' ανήκεις -και την άρνηση να ανήκεις- στην Αμερική. Αντιπαραθέτει την επιθυμία για μια ειδυλλιακή, αμερικανική ζωή -ζωή αξιοσέβαστη, με ηρεμία, τάξη, αισιοδοξία και δημιουργία- στη γηγενή αμερικανική παραφροσύνη." (Οπισθόφυλλο)

Το βιβλίο ακολουθεί τον Σίμουρ Λιβόβ, τον οποίο ο αφηγητής, ο Νέιθαν Ζούκερμαν, θαύμαζε ως παιδί λόγω των εκπληκτικών του επιδόσεων στα τοπικά αθλήματα. Ο Σίμουρ είναι μη φανατικός Εβραίος, με εμφάνιση "βίκινγκ", ξανθά μαλλιά και ανοιχτόχρωμη επιδερμίδα, χαρακτηριστικά στα οποία οφείλει το παρατσούκλι «Σουηδός». Παρότι με το ταλέντο του στον αθλητισμό θα μπορούσε να εκτοξευθεί στην κορυφή του πρωταθλητισμού, υπακούει στον πατέρα του και μαθαίνει την τέχνη της γαντοποιΐας, ώστε να συνεχίσει την οικογενειακή επιχείρηση.

Σύντομα ο γοητευτικός πρώην άσσος του μπέιζμπολ, γίνεται το σύμβολο του αμερικάνικου ονείρου στη δεκαετία του 60. Επιτυχημένος επιχειρηματίας, παντρεμένος με την όμορφη Μις Νιού Τζέρσυ 1949, έχει μια υποδειγματική, ειδυλλιακή οικογένεια, ώσπου η πολυαγαπημένη του κόρη Μέρι γίνεται τρομοκράτισσα και  αρχίζει το γκρέμισμα του ευτυχισμένου οικοδομήματος.

Ο Λιβόβ προσπαθεί να εντοπίσει την κόρη του, αγωνίζεται με κάθε τρόπο να την συναντήσει, να την δει και να της μιλήσει, πρόθυμος να πληρώσει οποιοδήποτε τίμημα γι' αυτό. Σκέφτεται ότι ίσως αυτό τον βοηθήσει να δώσει μια απάντηση στα τυραννικά ερωτήματα που τον στοιχειώνουν. Τι πήγε στραβά στον παράδεισό τους; Ποιο ήταν το λάθος πού μετέτρεψε την τάξη σε χάος; Πως γίνεται από την ομορφιά να γεννηθεί ασχήμια; Ποιος έφταιξε; Τι έκανε λάθος;

Κι εμείς, όσο πιο πολύ γνωρίζουμε τον Λιβόβ και την οικογένειά του, καθώς και τις κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες της εποχής, τόσο πλησιάζουμε σε πιθανές απαντήσεις και βγάζουμε τα δικά μας συμπεράσματα, καθοδηγούμενοι από την αριστοτεχνική γραφή και την πλούσια γλώσσα του Φίλιπ Ροθ, σ’ αυτό το συναρπαστικό μυθιστόρημα με τις παραστατικές λεπτομερείς περιγραφές και τις εκπληκτικές ανατροπές. (Εξαιρετικός ο λόγος που δεν έβγαλε ο αφηγητής στην 45^η συνάντηση των συμμαθητών του Λυκείου τους, λόγος προς τον εαυτό του, όπως λέει ο ίδιος, συγκαλυμμένος ως λόγος προς αυτούς, και συγκλονιστική η ανατρεπτική σκηνή του τέλους που καταλήγει με μια σκέψη και ένα ερώτημα, το οποίο σηματοδοτεί το τέλος του μυθιστορήματος).

Το βιβλίο χωρίζεται σε τρία μέρη: Ι. Η Ανάμνηση του Παραδείσου, ΙΙ. Η Πτώση, ΙΙΙ. Ο Απολεσθείς Παράδεισος. Δεν είναι εύκολο ανάγνωσμα, αλλά αν ξεπεράσει κανείς κάποιες λεπτομερείς περιγραφές ή φλυαρίες του πρώτου μέρους, θα αποζημιωθεί γιατί στο μεγαλύτερο μέρος του το Αμερικάνικο Ειδύλιο (το Αμερικάνικο Όνειρο των πολλών ευκαιριών αλλά και των κρυμμένων απειλών) στέκεται στο ύψος των μεγάλων αμερικανικών μυθιστορημάτων. Με λίγα λόγια, πρόκειται για ένα εκπληκτικό, συγκλονιστικό μυθιστόρημα, ένα αριστούργημα, από τα βασικά βιβλία στα οποία συχνά επιστρέφει κανείς στη ζωή του.

Το βιβλίο έγινε ταινία. Δείτε το τρέιλερ στον παρακάτω σύνδεσμο:

https://www.imdb.com/title/tt0376479/videoplayer/vi3215374105?ref_=vi_nxt_btn

Πληροφορίες για τον συγγραφέα και τα βιβλία του:

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A6%CE%AF%CE%BB%CE%B9%CF%80_%CE%A1%CE%BF%CE%B8

https://www.goodreads.com/author/show/463.Philip_Roth

"Σκιάχτρα και όνειρα": Άρθρο του συγγραφέα Κώστα Κατσουλάρη για το βιβλίο:

http://www.tovima.gr/books-ideas/article/?aid=111490

ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΜΙΛΗΣΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΕΒΙΝ, Το Βιβλίο και η Ταινία

ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΜΙΛΗΣΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΕΒΙΝ, της Λάϊονελ Σράϊβερ

Εκδόσεις: ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ, 2010

Μετάφραση: Γωγώ Αρβανίτη

Σελίδες: 579

ΒΡΑΒΕΙΟ ORANGE 2005

Αφορμή για τη σημερινή μου ανάρτηση υπήρξε ένα ακόμα λυπηρό και άδικο περιστατικό βίας, αυτό της ένοπλης αιματηρής επίθεσης στο Λύκειο Μάρτζορι Στόουν Ντάγκλας, στην Φλόριντα. Επιπλέον, σε ένα άλλο βιβλίο πληροφορήθηκα ότι οι κοινωνιολόγοι προβλέπουν δυσοίωνη αύξηση της ανήλικης παραβατικότητας, εφόσον οι αστικές συνθήκες διαβίωσης παραμένουν ίδιες.

Η συγγραφέας, όπως αποκαλύπτει η ίδια, αποφάσισε να γράψει αυτό το μυθιστόρημα όταν βρέθηκε σε ένα σταυροδρόμι προσωπικής και κοινωνικής αγωνίας: Σκεφτόταν αν ήθελε πραγματικά να αποχτήσει παιδί, ενώ ταυτοχρόνως μια σειρά από ανηλίκους εφήβους πυροβολούσαν και σκότωναν συμμαθητές τους, για να εκδικηθούν κάποια απόρριψη ή πειράγματα, με τόσο δυσανάλογη βιαιότητα που δεν τη χωράει ο νους. Επιπλέον, ένιωθε συμπόνια για τους λιγότερο προφανείς αποδέκτες του οίκτου όλων, τους γονείς αυτών των παιδιών-δολοφόνων. Πολλές υπαρκτές μητέρες, πολλοί αληθινοί γονείς, αναγκάζονται να συμβιώσουν με το γεγονός ότι τα παιδιά τους έγιναν δολοφόνοι, ναρκομανείς, ή απλώς κακοί άνθρωποι, και υποφέρουν καμιά φορά τρομαχτικά παρόμοια βάσανα.

Στην αρχή, δυσκολεύτηκε να βρει εκδότη για το έργο της, λόγω του «ενοχλητικού» θέματος, ενώ κάποιοι της πρότειναν αλλαγές σε αρκετά κομβικά σημεία της πλοκής και των χαρακτήρων, ώστε να γίνει πιο ανάλαφρο και ευπώλητο. Όμως, εκείνη επέμενε με σεβασμό στο πόνημά της, και τελικά ο Κέβιν της κέρδισε το σημαντικό λογοτεχνικό βραβείο Orange του Ηνωμένου Βασιλείου, το 2005, μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες και τέλος μεταφέρθηκε, με εξαιρετική επιτυχία και τον ίδιο τίτλο, στη μεγάλη οθόνη, το 2011.

Η ιστορία ξετυλίγεται με τη μορφή αφοπλιστικά εξομολογητικών επιστολών της Ίβας Κατσαντουριάν προς τον εκλιπόντα σύζυγό της, τον Φράνκλιν Πλάσκετ. Η Ίβα είναι η μητέρα του διαβόητου Κέβιν Κατσαντουριάν, του δράστη του μακελειού στο Γυμνάσιο Γκλαντστόουν. Οι επιστολές της είναι δύο ειδών: Άλλες μιλάνε για το μαρτυρικό παρόν της, ως μητέρας του σατανικού εφήβου, την οποία όλοι αποφεύγουν, περιφρονούν και κατηγορούν. Οι πενθούντες γονείς των συμμαθητών-θυμάτων του Κέβιν της επιτίθενται και έχουν καταθέσει αγωγές εναντίον της, η ίδια αντιμετωπίζει την κατάσταση απαθής, ενώ επισκέπτεται τακτικά τον γιο της στο σωφρονιστικό ίδρυμα όπου έχει φυλακιστεί. Το δεύτερο είδος των επιστολών της ακολουθεί με ακρίβεια, τόλμη και οδυνηρή ειλικρίνεια τα ίχνη του Κέβιν από την σύλληψή του μέχρι την μοιραία εκείνη μέρα του φονικού.

Η Ίβα ποτέ δεν ήθελε πραγματικά να γίνει μητέρα, υποχώρησε όμως στην επιθυμία του Φράνκλιν και απέκτησε κατ’ αρχήν τον Κέβιν και επτά χρόνια αργότερα την Σίλια. Ο Κέβιν υπήρξε ένα ιδιόρρυθμο παιδί από την αρχή. Αρνήθηκε το μητρικό γάλα, αρνιόταν να μιλήσει, αν και μπορούσε, όπως και να εκπαιδευθεί στο θέμα της τουαλέτας. Γενικώς αδιάφορος και ασυγκίνητος, φαινόταν να «ζωντανεύει» μονάχα όταν κατάφερνε να εξοργίσει τη μητέρα του. Τα διάφορα παραπτώματά του κατά την εξέλιξη της ιστορίας δεν είναι φανερά, μάλλον υπονοούνται. Ωστόσο η Ίβα είναι σίγουρη ότι ο γιος τους εμπλέκεται, εφόσον είναι παρών σε όλα τα «συμβάντα», όπως και ότι είναι πολύ ευφυής ώστε να κρύβει την αληθινή φύση του και να ξεγελάει τον πατέρα του αλλά και άλλους.

Το βιβλίο θέτει μια σειρά από ερωτήματα:

Επηρεάστηκε ο Κέβιν από την «ψυχρότητα» και αμηχανία της μητέρας του ή απλώς έτσι γεννήθηκε; 

Η ανατροφή μπορεί να νικήσει τη Φύση και αντιστρόφως; 

Με άλλα λόγια, είναι ο Κέβιν εκ γενετής κακός, ή πρέπει να κατηγορηθεί μόνο η μητέρα του, η Ίβα; 

Υπήρξε η Ίβα μια φριχτή μητέρα; 

Υπήρξε ο Φράνκλιν ένας ανόητος πατέρας, μεροληπτικός και εν τέλει επικίνδυνος με τον τρόπο του; 

Έπαιξαν ρόλο και σε ποιο βαθμό οι διαφωνίες των γονέων σε θέματα ανατροφής και οι έμμεσες συμμαχίες του καθενός με τα παιδιά της οικογένειας;

Το βιβλίο είναι ειλικρινές, τολμηρό, συνταρακτικό. Έξοχα γραμμένο και με πολύ ενδιαφέρουσα πλοκή, θα στριφογυρίζει στο μυαλό σας για καιρό από τη στιγμή που θα τελειώσετε την ανάγνωση. Και το σημαντικότερο, θα βάλει σε σκέψεις και προβληματισμούς ιδιαιτέρως τους γονείς αναγνώστες για όλα αυτά τα θέματα που αναφέραμε παραπάνω. Κι αυτό νομίζω είναι καλό, γιατί, όπως λέει και η συγγραφέας, «Πρέπει να μιλήσουμε για τον Κέβιν». Τον οποιοδήποτε Κέβιν.

Η ταινία "Πρέπει να μιλήσουμε για τον Κέβιν" προβλήθηκε στο Φεστιβάλ των Καννών το 2011. 

Το τρέιλερ της ταινίας εδώ: https://www.imdb.com/title/tt1242460/videoplayer/vi566533657?ref_=tt_ov_vi

Περισσότερα για την ταινία στον παρακάτω σύνδεσμο:
https://www.imdb.com/title/tt1242460/?ref_=fn_al_tt_1

ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΩΝ ΠΝΕΥΜΑΤΩΝ, Ιζαμπέλ Αλιέντε -ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΙ Η ΤΑΙΝΙΑ

ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΩΝ ΠΝΕΥΜΑΤΩΝ, Ιζαμπέλ Αλιέντε

Εκδόσεις ΩΚΕΑΝΙΔΑ, 2001

Μετάφραση ΚΛΑΙΤΗ ΣΩΤΗΡΙΑΔΟΥ-ΜΠΑΡΑΧΑΣ

Σελίδες 432

Ο ταπεινής καταγωγής Εστέμπαν Τρουέμπα παντρεύεται την Κλάρα, μια υπερευαίσθητη γυναίκα, με πολύ ανεπτυγμένη διορατικότητα και με απόλυτη πίστη στα πνεύματα που πλανιούνται στο μεγάλο αρχοντικό τους, πριν το στοιχειώσει και η ίδια με τη σειρά της. Αποκτούν μια κόρη, την Μπλάνκα. Με σκληρή εργασία ο Εστέμπαν γίνεται τελικά ζάπλουτος γαιοκτήμονας και δυναμικός γερουσιαστής, ένας οικογενειακός δυνάστης αλλά και ένας πολύ συντηρητικός τοπικός πατριάρχης, που φοβάται τους εργάτες του. Οι τρομεροί θυμοί του, που συνταράζουν όλους γύρω του, οι άγριες επιθυμίες και οι πολιτικές μηχανορραφίες του μετριάζονται μόνο από την αγάπη του για την αιθέρια σύζυγό του, την Κλάρα.

Η κόρη του, Μπλάνκα, μεγαλωμένη μέσα σε ένα μεγαλοαστικό περιβάλλον, με ταυτόχρονες επιρροές από τις συναναστροφές με τα παιδιά των εργατών, ερωτεύεται έναν νεαρό επαναστάτη, τον Πέδρο, με ιδέες για την ταξική πάλη, την αναδιανομή πλούτου και το σοσιαλισμό. Ο Εστέμπαν θεωρεί ανάξιο τον Πέδρο και εξοργίζεται με αυτή τη σχέση αγάπης, την οποία προσπαθεί με κάθε θεμιτό και αθέμιτο τρόπο να σταματήσει. Αναπόφευκτα, Πέδρο και Εστέμπαν βρίσκονται αντιμέτωποι. Σύντομα η Μπλάνκα θα μείνει έγκυος και θα αποκτήσει μια κόρη, την Άλμπα. Το κενό ανάμεσα στον πατέρα και την κόρη φαίνεται αγεφύρωτο, ενώ η εγγονή του Άλμπα, που αποτελεί την ξεχωριστή χαρά του, είναι ένα όμορφο και φιλόδοξο κορίτσι που θα επηρεάσει το μέλλον της οικογένειας και της χώρα τους.

Ανάμεσα στις διαφορετικές γενιές, ανάμεσα στους αφεντάδες και στα αποπαίδια, ανάμεσα στον πατριάρχη, στις γυναίκες του σπιτιού, στους υπηρέτες, στους κολίγους, δημιουργούνται και ξετυλίγονται σχέσεις σημαδεμένες από τον απόλυτο έρωτα, τα παράνομα πάθη, τις κρυφές φιλοδοξίες και την εξοικείωση με το θάνατο. Και τέλος, καθώς όλοι εμπλέκονται στη δίνη της εξέγερσης, περιγράφεται ο τρόμος του πολέμου μιας χώρας που μάχεται τον εαυτό της, μιας χώρας που αντιμετωπίζει τη φρίκη ενός ολοκληρωτικού πραξικοπήματος, με τις άκριτες εκτελέσεις, τα βασανιστήρια και την ανελευθερία του λόγου.

Ένα από τα σπουδαιότερα και πιο αγαπημένα έργα της λατινοαμερικάνικης λογοτεχνίας, «Το Σπίτι των Πνευμάτων» είναι ένα συναρπαστικό έπος που εκτείνεται επί δεκαετίες, υφαίνοντας το προσωπικό και το πολιτικό, μέσα από θριάμβους και τραγωδίες, σε ένα επικό μυθιστόρημα αγάπης, μαγείας και πεπρωμένου. Εν μέρει αυτοβιογραφικό, «Το Σπίτι των Πνευμάτων» καθιέρωσε ως συγγραφέα την Ιζαμπέλ Αλιέντε και έγινε παγκόσμια εκδοτική επιτυχία. Ξετυλίγει την ιστορία μιας οικογένειας από τις αρχές μέχρι τα τέλη του 20ου αιώνα, και μαζί την ιστορία μιας ταραγμένης πολιτικά χώρας, που ταυτίζεται χωρίς να καθορίζεται μέσα στο έργο, με τη γενέτειρα της συγγραφέως, τη Χιλή, κατά το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα.

Η  Ιζαμπέλ Αλιέντε είναι Χιλιανή μυθιστοριογράφος. Γράφει ακολουθώντας την παράδοση του "μαγικού ρεαλισμού" και θεωρείται μία από τις πιο επιτυχημένες μυθιστοριογράφους της Λατινικής Αμερικής. Τα μυθιστορήματά της βασίζονται εν μέρει στις εμπειρίες της, συχνά εστιάζοντας στις εμπειρίες των γυναικών, ζευγαρώνοντας τον μύθο με τον ρεαλισμό.  Έργα της έχουν μεταφραστεί σε 30 γλώσσες και έχουν πουλήσει περισσότερα από 51 εκατομμύρια αντίτυπα. Το 2010 της απονεμήθηκε το Εθνικό Βραβείο Λογοτεχνίας της χώρας της, και το 2012 της απονεμήθηκε το Λογοτεχνικό Βραβείο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν. Σήμερα κατοικεί στην Καλιφόρνια με τον σύζυγό της. Έγινε Αμερικανίδα υπήκοος το 2003. Δίνει διαλέξεις, ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο για να προωθήσει τα βιβλία της και έχει διδάξει λογοτεχνία σε πολλά κολέγια των ΗΠΑ.

Στον παρακάτω σύνδεσμο, μπορείτε να διαβάσετε μια ενδιαφέρουσα συνέντευξη της Ιζαμπέλ Αλιέντε που δημοσιεύθηκε στο BHMagazino τα Χριστούγεννα του 2011:

http://www.tovima.gr/vimagazino/interviews/article/?aid=386312

Η συγγραφέας:  https://www.goodreads.com/author/show/2238.Isabel_Allende

Η ταινία: http://www.imdb.com/title/tt0107151/?ref_=fn_al_tt_1

Η ΚΑΣΤΑ ΤΩΝ ΔΙΑΝΟΟΥΜΕΝΩΝ ΚΑΙ Η ΤΑΙΝΙΑ "ΤΟ ΤΕΤΡΑΓΩΝΟ" (THE SUARE)

ΤΟ ΤΕΤΡΑΓΩΝΟ (THE SUARE)

Χρυσός Φοίνικας Φεστιβάλ των Καννών 2017

"Πρόκειται για ένα αιχμηρό σατιρικό δράμα που αντικατοπτρίζει την εποχή μας, για το αίσθημα της κοινότητας, της ηθικής δύναμης και την ανάγκη του ευπόρου ατόμου για εγωκεντρισμό, σε έναν αυξανόμενα αβέβαιο κόσμο."

Υπόθεση του έργου

"Ο Κρίστιαν είναι ο ευυπόληπτος επιμελητής ενός μουσείου σύγχρονης τέχνης, ένας διαζευγμένος αλλά αφοσιωμένος πατέρας δύο παιδιών, ο οποίος οδηγεί ηλεκτρικό αυτοκίνητο και υποστηρίζει καλούς σκοπούς. Η επόμενη έκθεση είναι «Το Τετράγωνο», μια εγκατάσταση που προσκαλεί τους περαστικούς στον αλτρουισμό, υπενθυμίζοντας τον ρόλο τους ως υπεύθυνων συνανθρώπων. Αλλά μερικές φορές, είναι δύσκολο να σταθείς στο ύψος των ιδανικών σου: η ανόητη αντίδραση του Κρίστιαν στην κλοπή του κινητού τηλεφώνου του τον σέρνει σε επαίσχυντες καταστάσεις. Εν τω μεταξύ, η υπηρεσία Δημοσίων Σχέσεων του Μουσείου έχει δημιουργήσει μια απροσδόκητη διαφημιστική εκστρατεία για «Το Τετράγωνο». Οι υπερβολικές αντιδράσεις όμως οδηγούν τον Κρίστιαν, καθώς και το Μουσείο, σε μια υπαρξιακή κρίση."

Κατά τη γνώμη μου, δίκαια η ταινία απέσπασε το Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ των Καννών 2017. Τα είχε όλα: πρωτότυπο σενάριο, εκπληκτική σκηνοθεσία, ηθοποιούς άψογους και διαλεγμένους με άλλα κριτήρια πλην της τέλειας εμφάνισης, πραγματικούς, σαν αυτούς, είτε υπαλλήλους είτε επισκέπτες, που συναντάμε σε μια επίσκεψη σε χώρους τέχνης, σε μια συνέντευξη τύπου για ένα πολιτιστικό γεγονός, ή και απλώς καθοδόν προς το γραφείο στην πόλη.

Ολόκληρη η κάστα των διανοουμένων, αλλά και γενικά όσων με οποιοδήποτε τρόπο εμπλέκονται στον χώρο της Τέχνης, περνάει από κόσκινο. Καλλιτέχνες/Δημιουργοί έργων, Διευθυντές πολιτιστικών χώρων, Δημόσιες σχέσεις, υπεύθυνοι μάρκετινγκ έργων τέχνης, διαφημιστές ως προωθητές έργων τέχνης και ταυτοχρόνως ως δημιουργοί τέχνης, και γενικά όλοι αυτοί οι επινοητές ιδεών που μέσα σε δημοκρατικά πλαίσια επηρεάζουν τις προτιμήσεις και αντιλήψεις του κοινού, ωστόσο, συχνά φιλοδοξούν και επιχειρούν με τη σιγουριά ενός αυταρχικού ‘αλάθητου’ να καθορίσουν το ‘πολιτικά ορθό’ σε όλες τις περιστάσεις.

Ωραία, λοιπόν, τα λόγια, οι αναλύσεις, οι φανφάρες, οι μεγαλεπήβολες ιδέες, οι προσπάθειες εντυπωσιασμού, υπέρ της Τέχνης πάντοτε, αλλά τι θα συμβεί στην πραγματικότητα, όταν ένας διανοητής έρθει ο ίδιος αντιμέτωπος με συνηθισμένα φαινόμενα της σημερινής κοινωνίας, όπως η βία, η κλοπή, ο ρατσισμός; Πώς θα αντιδράσει όταν απειληθεί ευθέως ή όταν βρεθεί σε συνθήκες που προσομοιάζουν εκείνες μιας ζούγκλας; Θα ταιριάξουν οι ιδέες και τα λόγια του περί καλοσύνης, εμπιστοσύνης, αλληλεγγύης και ανεκτικότητας με τις πράξεις του; Μήπως τότε αναδειχτεί ένας κούφιος ψυχικός κόσμος; Το μέγα του κενό; (Παρόμοια θέματα, φόβου και ενστίκτου αυτοσυντήρησης, είχε θίξει ο σκηνοθέτης και στην ταινία του Ανωτέρα Βία/Force Majeure/Turist, 2014, Φεστιβάλ των Καννών).

Πέρα από αυτά τα βασικά ερωτήματα, η ταινία θέτει και πλήθος άλλων προβληματισμών: 

Ανεκτικότητα, όρια και δικαίωμα γνώμης και πληροφόρησης. 
Καθετί πρωτοποριακό αποτελεί, εξ ορισμού, Τέχνη; 
Είναι αρκετή η απλή παράθεση υλικών από τη Φύση και το περιβάλλον, για να δημιουργηθεί Τέχνη; 
Υπάρχουν όρια στην προώθηση της Τέχνης; 
Πρέπει τα όρια να καθορίζονται από την κοινωνική ευαισθησία; 
Μήπως τα όρια στην Τέχνη εμποδίζουν την ελευθερία έκφρασης, δημιουργίας, σκέψης και διακίνησης ιδεών και αποτελούν λογοκρισία, η οποία δεν έχει θέση σε μια ελεύθερη κοινωνία;

Σενάριο-Σκηνοθεσία:  
Ruben Östlund (Ρούμπεν Έστλουντ, Σουηδός, γεννήθηκε Απρίλιο 1974)

Ηθοποιοί:
Claes Bang ως Christian

Elisabeth Moss ως Anne

Dominic West ως Julian

Terry Notary ως Oleg

και άλλοι (εξίσου καλοί)

ΥΓ. Κατά τη διάρκεια της ταινίας, κάποιος δίπλα μου μουρμούριζε δυσαρεστημένος, αυτά που λένε ορισμένοι όταν κάτι δεν τους αρέσει, ή δεν το καταλαβαίνουν, ή το πιθανότερο τους σοκάρει, γιατί, όπως και να το κάνουμε, η αλήθεια είναι πικρή, πικρότατη... Καταλαβαίνω, λοιπόν, ότι κάποιοι θεατές σαν τον διπλανό μου ίσως υποστηρίξουν ότι πρόκειται για ταινία που αφορά σε περιορισμένο κοινό. Σ’ αυτό θα αντιτάξω, ότι η Τέχνη, όπως άλλωστε και η Ζωή, μάς αφορά όλους.

http://www.imdb.com/title/tt4995790/?ref_=nm_knf_i3

http://www.imdb.com/title/tt4995790/videoplayer/vi3339172121?ref_=tt_ov_vi

JAMES DEAN - ΤΟ ΠΟΡΤΡΕΤΟ ΕΝΟΣ ΜΥΘΟΥ

JAMES DEAN-Το πορτρέτο ενός μύθου
του George Perry
Εκδόσεις Μεταίχμιο, 2006
Μετάφραση Γιάννης Καστανάρας
Σελίδες 242

Ένας πληρέστατος τόμος του Τζορτζ Πέρι, από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο, που περιέχει όλες τις πληροφορίες για τον Τζέιμς Ντιν, τα πρώτα χρόνια, τη μαθητεία, πώς έγινε σταρ και θρύλος. Περιέχονται επίσης Χρονολόγιο, οι Θεατρικές και Τηλεοπτικές εμφανίσεις του, Φιλμογραφία, Χειρόγραφες επιστολές και σημειώματα του Τζέιμς, Φωτογραφίες από το Οικογενειακό Αρχείο, Αφίσες Ταινιών, και φυσικά εξαιρετικές Φωτογραφίες του Ντένις Στοκ, Ρόι Σατ και άλλων. 

Μιλούν γι' αυτόν συγγενείς, φίλοι, συνεργάτες, σκιαγραφείται το πορτρέτο ενός ευφυούς, "επαναστάτη" καλλιτέχνη, ενώ δίνονται λεπτομέρειες για το μοιραίο ατύχημα που του στοίχισε τη ζωή. Προσωπικά, από μικρή είχα σχηματίσει την εντύπωση ότι έφταιγε η υπερβολική ταχύτητα και η κακή του όραση - κάποιοι είχαν διασπείρει φήμες ότι δεν φορούσε τα γυαλιά του, τη στιγμή που τα φορούσε πάντα ακόμα και όταν πόζαρε για άπειρες φωτογραφίες. Διαβάζοντας όμως το βιβλίο, είδα ότι οι κυριότεροι παράγοντες ήταν άλλοι...

Ένα βιβλίο απαραίτητο για όσους τον αγάπησαν, τον θαύμασαν και επηρεάστηκαν απ' αυτόν (και νομίζω δεν είναι λίγοι, μονάχα δυο-τρεις γενιές...)

Κάποιοι λένε ότι το βιβλίο παρουσιάζει τον Τζέιμς όπως θέλει η οικογένειά του να τον θυμάται το κοινό, και πιθανόν να έχουν δίκιο. Σίγουρα, έχουν γραφτεί και άλλα βιβλία σχετικά και ίσως εκείνα να περιέχουν περισσότερες αλήθειες, όμως εδώ σ' αυτόν τον τόμο, θεωρώ ότι οι φωτογραφίες και τα χειρόγραφα είναι εκπληκτικά.

Σε συνδυασμό με το βιβλίο, παρακολούθησα και δύο ταινίες που αναφέρονται στον Τζέιμς, με σκοπό να τον κατανοήσω:

Η πρώτη λέγεται "James Dean" (2001) και στον ομώνυμο ρόλο βρίσκουμε τoν James Franco

(http://www.imdb.com/title/tt0240628/), 

ενώ η δεύτερη λέγεται "LIFE"(2015) και στον ομώνυμο ρόλο βρίσκουμε τον Dane DeHaan

(http://www.imdb.com/title/tt2948840/). 

Η πρώτη είναι κατά τη γνώμη μου πολύ καλύτερη από άποψη ηθοποιίας και βρίσκεται πολύ πιο κοντά στην αλήθεια, ενώ διεισδύει στον ψυχισμό του Τζέιμς και φέρνει στην επιφάνεια τα ψυχικά του τραύματα, την απώλεια της μητέρας αλλά και την οδυνηρή σχέση με τον πατέρα. Η δεύτερη, απλώς, με έκανε να αναρωτιέμαι διαρκώς: "Μα είναι αυτός ο Τζέιμς Ντιν;"