ΣΠΑΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΣΙΩΠΗ με τους "Δραπέτες του Ονείρου"- Η ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ Ο ΛΟΓΟΣ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΗΝ ΕΝΔΟ-ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΒΙΑ

 

ΣΠΑΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΣΙΩΠΗ – ΜΕ ΤΟΥΣ "ΔΡΑΠΕΤΕΣ ΤΟΥ ΟΝΕΙΡΟΥ" 

Η ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ Ο ΛΟΓΟΣ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΗΝ ΕΝΔΟ-ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΒΙΑ

12-07-2025

Με το παρακάτω κείμενο, σχετικά με το μυθιστόρημά μου Δραπέτες του Ονείρου, που πραγματεύεται την ενδοοικογενειακή βία και τις σχέσεις μέσα στην ελληνική οικογένεια, συμμετείχα στην εκδήλωση ΣΠΑΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΣΙΩΠΗ-Η ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ Ο ΛΟΓΟΣ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΗΝ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΒΙΑ, που διοργάνωσε ο Εξωραϊστικός και Εκπολιτιστικός Σύλλογος Καλαμακίου:

"Ξεκίνησα να γράφω αυτό το μυθιστόρημα το 2008 και το τέλειωσα στην οριστική μορφή του το 2014. Τότε δεν υπήρχε το κίνημα Me Too, ούτε η σεξουαλική παρενόχληση και η ενδο-οικογενειακή βία συζητιούνταν όπως σήμερα. Όμως το θέμα και η ηρωίδα, η Ευρυδίκη, μαζί με τους άλλους ήρωες του βιβλίου στριφογύριζαν πολλά χρόνια πριν στο μυαλό μου, γυρεύοντας να έρθουν στο φως.

Βλέπετε η γνωριμία μου μαζί τους ήταν πολύ παλιά. Μεγάλωσα στα Καμίνια του Πειραιά, όπου όπως λέει και το τραγούδι, υπήρχε «φτώχεια, καλή καρδιά, μα και γκρίνια». Μια γκρίνια που ξέφευγε συχνά από τα απλά όρια της διαφωνίας ακόμα και του καυγά, και γινόταν καθαρή βία.

Εκεί, λοιπόν, σε μια γειτονιά δίπλα στις γραμμές του τρένου, παιδί ακόμα, δεν είχα τελειώσει το Δημοτικό, συνάντησα τις Ευρυδίκες μου. Για την πρώτη ακούστηκε ότι ο άντρας της δοκίμασε να της βάλει φωτιά ρίχνοντάς της οινόπνευμα. Δεν το πίστεψα. Όμως, εκείνη κυκλοφορούσε για καιρό μετά με μαντίλι στο κεφάλι. Η δεύτερη ήταν η «αστεφάνωτη» στην άκρη της αυλής. Ένα μεσημέρι την είδα που έκλαιγε. Επιθυμούσε την οικογένειά της, μια οικογένεια, ένα παιδί. Όμως ο γάμος ήταν «αντίθετος με τις πεποιθήσεις του φίλου της». Αυτή μού είπε: «Η ζωή είναι άγρια κι αν σε βρει μπόσικη, σε τσακίζει σαν κλαδί». Η τρίτη Ευρυδίκη ήταν σύζυγος ναυτικού και πότη. Όποτε επέστρεφε στο σπίτι του, εκείνη κυκλοφορούσε με μαύρα γυαλιά.

Το σούρουπο ανέβαινα στην ταράτσα, αγνάντευα τα φουγάρα των εργοστασίων και έπαιρνα τις αποφάσεις μου. Με φανταζόμουν δικηγόρο να υπερασπίζεται τις Ευρυδίκες στο δικαστήριο με ευγλωττία μεγάλου ηθοποιού. Ονειρευόμουν ότι έδινα φωνή και δύναμη στα πληγωμένα παιδιά, στις φυλακισμένες γυναίκες. Δεν έγινα δικηγόρος. Έγινα εκπαιδευτικός και συγγραφέας. Όμως, δίνοντας ζωή στην Ευρυδίκη, την ηρωίδα του βιβλίου μου Δραπέτες του ονείρου, προσπάθησα με τον τρόπο της γραφής να δώσω φωνή και δύναμη στις γυναίκες για τις οποίες έτυχε η ζωή να δείξει το άσχημο πρόσωπό της.

Ας δούμε με λίγα λόγια την ιστορία της Ευρυδίκης, που θέλει και πρέπει να αποδράσει από τον εφιάλτη, για ένα όνειρο, για μια άλλη ζωή.

Η Ευρυδίκη, γεννήθηκε (1956) με μια καθοριστική, πρωταρχική ατυχία. Γεννιέται τρίτο κορίτσι στη σειρά, διαψεύδει τις προσδοκίες του πατέρα της, του Ελισαίου, για διάδοχο, και βιώνει την πατρική απόρριψη. Έτσι, εκείνος, αντί να γίνει ο πρώτος άντρας που θα την αγαπήσει με ανιδιοτέλεια, της διδάσκει ένα μάθημα αντρικής σκληρότητας που θα στοιχειώσει την κατοπινή ζωή της, και την μεγαλώνει με αδιαφορία, χωρίς στοργή και επιβράβευση. Αυτή η πατρική απόρριψη και η κοινωνική συνθήκη μέσα στην οποία γεννήθηκε, φυτεύουν μέσα της τον σπόρο της χαμηλής αυτοπεποίθησης που αργότερα θα την οδηγήσει να δεχτεί αναντίρρητα την κυριαρχία ενός άνδρα πάνω στην ίδια.

Στην ηλικία των πέντε ετών (1961) παραχωρείται, ως «ανιψιά», στον υποψήφιο βουλευτή Θεοδόση Σπηλιόπουλο και στη σύζυγό του Ευγενία, που είναι άτεκνοι και οι οποίοι προσπαθούν να της προσφέρουν ένα καλύτερο μέλλον. Ωστόσο, ένα τραυματικό γεγονός συμβαίνει όσο η ηρωίδα ζει υπό την προστασία τους, με αποτέλεσμα η ίδια να περιβάλλει τον εαυτό της με σιωπή και φόβο. Επιπλέον, καθώς μεγαλώνει, η αυστηρή Ευγενία την αντιμετωπίζει ως απειλή για την καριέρα του συζύγου της και την κοινωνική τους θέση και την παραδίδει στον πρώτο άντρα που τη ζητά σε γάμο με τις ευλογίες του πατέρα της. Έτσι εκείνη διακόπτει το σχολείο (16 ετών) και ως άλλο πρόβατο για σφαγή παντρεύεται τον μεγαλύτερό της Χαράλαμπο, ο οποίος την οδηγεί σε μια τρίτη οικογένεια. Αποκτά δύο κόρες.

Μέσα στο γάμο αυτό, η Ευρυδίκη βιώνει τη λεκτική, ψυχολογική και σωματική βία, τον οικονομικό αποκλεισμό, ενώ ο έρωτας είναι διαταγή και καταναγκαστικό έργο. Κάνει υπομονή για χάρη των παιδιών της και για άλλους δικούς της λόγους, μέχρις ότου αντιληφθεί, καθώς ψάχνει τον χαμένο της αυτοσεβασμό, ότι «Όλα έχουν τα όριά τους! Πάνω απ' όλα είναι άνθρωπος!» Μέχρι τότε είναι αιχμάλωτη του Φόβου. Είναι ο Φόβος που την ακινητοποιεί και η αίσθηση μοναξιάς και αδυναμίας.

Αντιλαμβάνεται όχι μόνο ότι καμμιά από τις τρεις οικογένειές της δεν μπορεί να τη στηρίξει, αλλά επιπλέον καθεμιά τους κρύβει και ένα «στοιχειό» για εκείνην, το οποίο καλείται να βρει το θάρρος να αντιμετωπίσει. Το ένστικτο της αυτοσυντήρησης ξυπνά, ενώ ταυτόχρονα εμφανίζεται και ο έρωτας στο πρόσωπο ενός συνομηλίκου της. Η ώρα να κάνει γενναία βήματα για να κερδίσει, επιτέλους, τη ζωή της, έχει έρθει.

Θα ήθελα να τονίσω εδώ ότι ο πραγματικός έρωτας για την Ευρυδίκη δεν είναι μια ρομαντική συνθήκη που θα ξεσήκωνε μια γυναίκα, δεν είναι η αφορμή για να μπορέσει να αντιμετωπίσει τους φόβους της, αλλά ο προορισμός της. Γι’ αυτό, όταν πλέον γνωρίζει τον Μάξιμο, η Ευρυδίκη δεν παρασύρεται. Επιλέγει πότε θα αφεθεί σε αυτόν, καθώς για εκείνη προέχει να δώσει τις απαραίτητες μάχες για να κερδίσει τη ζωή της. Κάνει πρώτα την δική της εσωτερική πορεία προς τον χαμένο της εαυτό, και έπειτα βαδίζει με σταθερά βήματα προς τα έξω, προς την αυτοπραγμάτωση και την αληθινή της ελευθερία.

Στο βιβλίο παρακολουθούμε τη γενναία πορεία της Ευρυδίκης για να κατακτήσει ελευθερία, σεβασμό, αξιοπρέπεια, αγάπη, ανεξαρτησία. Βλέπουμε πώς οργανώνει τις σκέψεις της για να τις μετατρέψει αργότερα σε πράξεις, αποφασισμένη να πληρώσει το τίμημα. Θέλει να τελειώσει το σχολείο, να βρει δουλειά, να γραφτεί σε μια τεχνική σχολή, και τέλος να διεκδικήσει την ελευθερία της και τη ζωή που επιθυμεί.

Με τη στάση της, με όλα τα σωστά αλλά και τα λάθη της, μας δίνει παραδείγματα δύναμης, θάρρους και γενναιότητας, αλλά και παραδείγματα προς αποφυγήν.

Μας δείχνει ότι δεν είναι εύκολη αυτή η πορεία για να αποτινάξει μια γυναίκα το δυνάστη. Πρόκειται για έναν «πόλεμο», για μια σειρά από μάχες. Πριν δώσει τη μάχη, πρέπει να είναι καλά προετοιμασμένη. Δεν πρέπει να βγει αφελής, αδαής και εφηβική να χτυπήσει γροθιά στο μαχαίρι. Χρειάζεται να έχει γνώση των κινδύνων, να έχει στρατηγική, όπλα και συμμάχους.

Οι σύμμαχοι μπορεί να είναι κοντά μας, στο συγγενικό ή φιλικό περιβάλλον. Ή μπορεί να είναι κάπου γύρω μας, να μην μπορούμε να τους εντοπίσουμε αμέσως, αλλά να πρέπει να ψάξουμε. Και θα τους βρούμε. Γιατί ο ζητών ευρήσεται. Χρειαζόμαστε ειδικούς. Δικηγόρο, σύμβουλο στήριξης. Χρειάζεται να σπάσουμε τη σιωπή.

 Όμως, πάνω απ’ όλα χρειάζεται να ξέρουμε ότι κανένα όπλο, κανένας σύμμαχος, καμία εξωτερική στήριξη δεν θα είναι αρκετή, αν δεν αντλήσουμε θάρρος και δύναμη από τον ίδιο τον εαυτό μας.

Επειδή, τι κι αν "Όλη η ζωή είναι μια ξένη χώρα"; (όπως είπε ο Τζακ Κέρουακ),

Εγώ, (όπως είπε ο  Αλμπέρ Καμύ)

"Καταμεσής στον χειμώνα ανακάλυψα ότι

υπήρχε μέσα μου ένα ανίκητο καλοκαίρι.

Κι αυτό με κάνει ευτυχισμένο.

Επειδή δηλώνει ότι δεν έχει σημασία,

με πόση δύναμη με πιέζει ο κόσμος,

μέσα μου υπάρχει κάτι δυνατότερο -

κάτι καλύτερο, που αντιστέκεται

και με κρατάει στη θέση μου».  

 Κλείνοντας, θα ήθελα να πω κι εγώ με τη σειρά μου, ότι η ενδοοικογενειακή βία μάς αφορά όλους ως μέλη μιας κοινωνίας, κι ας μην μας αγγίζει άμεσα, κι ας είμαστε έξω από τον μακάβριο χορό των γυναικών που υποφέρουν. Και μπορούμε να βοηθήσουμε με κάποιου είδους εθελοντική προσφορά, ψυχολογική, πρακτική ή οικονομική. Πρώτα απ’ όλα, όμως, πρέπει να αποδεχτούμε την ύπαρξη του προβλήματος  και να ενδιαφερθούμε να το γνωρίσουμε. Ας έχουμε ανοιχτά τα μάτια και την ψυχή πρόθυμη και ας προσπαθήσουμε ο καθένας στην καθημερινότητά του να είναι μια πηγή ζεστασιάς και καλοσύνης.

 Σας ευχαριστώ."

 

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ

Ο Εξωραϊστικός και Εκπολιτιστικός Σύλλογος Καλαμακίου , σας προσκαλεί σε μια ιδιαίτερη πολιτιστική εκδήλωση με θέμα: "ΣΠΑΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΣΙΩΠΗ" "Η ΤΕΧΝΗ Κ Ο ΛΟΓΟΣ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΗΝ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΒΙΑ". Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί την 12η Ιουλίου 2025 και ώρα 7:30μμ, στον προαύλιο χώρο του "Παλαιού Δημοτικού Σχολείου Καλαμακίου " όπου βρίσκεται και η έδρα του Συλλόγου μας. Η παρουσία σας θα αποτελέσει σημαντική ενίσχυση στο συλλογικό μήνυμα που θέλουμε να στείλουμε πως η βία δεν έχει θέση στην Οικογένεια και στην Κοινωνία .

Συμμετέχουν κατά σειρά εμφάνισης με ομιλίες κ καλλιτεχνικά δρώμενα οι εξης:

• Ομάδα Χειροτεχνίας του Συλλόγου με έργα μικτών τεχνικών.
• "ΑΛΚΥΟΝΙΔΕΣ "Σωματείο Λόγου κ Τέχνης με έργα ζωγραφικής κ μικτών τεχνικών.
• Σταματίου Δώρα Ψυχολόγος .
• Κυριαζοπούλου Χαρά Αστυνόμος Α' Λαγόγιαννη Χριστίνα Υπαστυνόμος Β' από το Γραφείο Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας του ΑΤ Κορίνθου.
• Ο Διοικητής του Αστυνομικού Τμήματος Κορίνθου κος Λιμνιάτης Γεώργιος.
• Μαρία Βαλσαμίδη Ψυχολόγος Αναστασία Παλαιολόγου Κοινωνική Λειτουργός , από το Κέντρο Συμβουλευτικής Υποστήριξης Γυναικών Θυμάτων Βίας του Δήμου Κορινθίων .
• Αγγελική Μπούλιαρη Φιλόλογος Συγγραφέας.
• Μαρία Φραγκιά Παιδαγωγός,Συγγραφέας, Καλλιτέχνης filmmaker.

Με εκτίμηση, Εκ μέρους του ΔΣ, 

Ο Πρόεδρος  Ηλίας Ριζομυλιώτης                                                            

Ο Γραμματέας Νικόλαος Νέζης

                                        

Το LadyLike τιμά την Ημέρα της Γυναίκας και δημιουργεί μια αγκαλιά με 10 υπέροχες θηλυκότητες.

 8 Μαρτίου 2024

Το LadyLike τιμά την Ημέρα της Γυναίκας και δημιουργεί μια αγκαλιά με 10 υπέροχες θηλυκότητες.

Αγγελική Μπούλιαρη: Συγγραφέας, μεταφράστρια, εκπαιδευτικός

Η Αγγελική Μπούλιαρη έχει πολλές ιδιότητες και οι περισσότερες από αυτές προκύπτουν από τη στάση της απέναντι στη ζωή. Δηλώνει «Διά βίου μαθήτρια Σπουδών και Ζωής», ενώ οι φίλοι της την αποκαλούν «θηλυκό Πίτερ Παν». Είναι εκπαιδευτικός, συγγραφέας, ενίοτε μεταφράστρια. Σπούδασε Ελληνική και Αγγλική Φιλολογία, Λογοτεχνική Μετάφραση και Μετάφραση Παιδικής Λογοτεχνίας, Δημιουργική Γραφή, Ψυχολογία και Ιταλική Γλώσσα. Αφού εργάστηκε ως ιδιωτική υπάλληλος κι έπειτα ως καθηγήτρια στη Μέση Εκπαίδευση, ξεκίνησε να γράφει και κάπως έτσι έχει φτάσει να εκδόσει μυθιστορήματα, διηγήματα, ποίηση και να έχει συμμετοχή σε ανθολογίες.

Η Αγγελική Μπούλιαρη έχει 3 «υπέροχες κόρες και δύο καταπληκτικά εγγόνια». Αγαπά τα παιδιά, τη φύση, τα βιβλία και τα ταξίδια και μας μιλά ως γυναίκα του σήμερα για τις γυναίκες του σήμερα, τους καθημερινούς αγώνες κατά του σεξισμού και του ηλικιακού ρατσισμού.

«Το να είσαι γυναίκα το 2024 σημαίνει ότι είσαι ένα άτομο με πολλούς ρόλους, όπως λίγο πολύ όλοι μας, αναλόγως με την οικογένεια από την οποία προερχόμαστε και την οικογένεια που δημιουργήσαμε, και αναλόγως με τις δραστηριότητες που αναλαμβάνουμε και τις σχέσεις που καλλιεργούμε, σε προσωπικό και κοινωνικό επίπεδο.

Πέρα απ’ αυτό, όμως, σημαίνει ότι μπορείς να αποφασίζεις ελεύθερα τι θέλεις να κάνεις στη ζωή σου, να θέτεις τους στόχους σου και να διαλέγεις τους δρόμους σου, ξέροντας ότι μπορείς να πετύχεις τους στόχους αυτούς, και ότι κανείς δεν μπορεί να σε εμποδίσει, εκτός από τη δική σου αναβλητικότητα, το φόβο και την αναποφασιστικότητα.

Τέλος, σημαίνει ότι είσαι ένα δυνατό, ελεύθερο και υπεύθυνο άτομο σε μια δημοκρατική κοινωνία, που μπορεί να κοιτάζει το μέλλον με αισιοδοξία και το παρελθόν με ευγνωμοσύνη.

Θα είμαι ειλικρινής. Δεν έχω κάψει το σουτιέν μου στην πλατεία, ούτε έχω προβεί σε έντονες διαμαρτυρίες. Όμως, εργάστηκα αδιάλειπτα μέσα από την καθημερινότητά μου, στους χώρους που κινήθηκα, για να βελτιώσω συνθήκες και συμπεριφορές.

Πολλοί αγώνες δικαιώθηκαν. Ιδιαίτερα μετά το 1981. Καταργήθηκε η ποινική δίωξη για μοιχεία, η προίκα της νύφης, κατοχυρώθηκε η συμμετοχή των γυναικών στην παραγωγική διαδικασία και η πρόσβαση σε όλα τα επαγγέλματα με ίσους όρους αμοιβής και εξέλιξης με τον άνδρα, το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση και σε νόμιμη και ασφαλή άμβλωση, η προστασία της μητρότητας και άλλα.

Σαφώς και έχω αντιμετωπίσει σεξισμό στη δουλειά, σε δημόσιες υπηρεσίες και ως γυναίκα στον δρόμο. Αλλά όσο κι αν φανεί παράξενο και παρά τα στερεότυπα που υπάρχουν για τις γραμματείς και τον ιδιωτικό τομέα, το φαινόμενο ήταν πιο έντονο στον σχολικό χώρο, όπου ορισμένοι ήταν απροσδόκητα και αντιφατικά σεξιστές. Το διαχειρίστηκα με το μυαλό και τον λόγο μου.

Συνειδητά προσπάθησα να απαλλάξω τις κόρες μου από κοινωνικούς περιορισμούς και προσδοκίες και να τις στρέψω προς τα βιβλία, τη μουσική, τις Τέχνες γενικότερα, προς τη φυσική δραστηριότητα και να εμφυσήσω μέσα τους αγάπη και σεβασμό για τη Φύση και το περιβάλλον. Δεν με ενδιέφερε η βαθμολογία τους στα μαθήματα, ωστόσο τόνιζα από νωρίς ότι πρέπει οπωσδήποτε να μορφωθούν και να γίνουν οικονομικά ανεξάρτητες.

Μια γυναίκα μετά τα 50 συχνά δυσκολεύεται να βρει πρόθυμο αυτί να ακούσει τι την απασχολεί ή τη δυσκολεύει σε σχέση με το σώμα της, την υγεία της, την εμφάνισή της. Η κοινωνία την αντιμετωπίζει λες και η ζωή σταματάει απότομα με την εμμηνόπαυση και πρέπει να περιοριστεί στην προσφορά προς τους άλλους και τίποτα άλλο».

«Και στα δύο εγγόνια μου λέω λίγο πολύ τα ίδια πράγματα. Στην εγγονή μου λέω επιπλέον να μην την απασχολούν σχόλια και κριτική τρίτων και να μένει συγκεντρωμένη στον στόχο της. Στον εγγονό μου τονίζω την αξία του σεβασμού, της φιλίας και συνεργασίας τόσο με αγόρια όσο και κορίτσια».

«Η κοινωνία μας είναι επικεντρωμένη στη νεότητα. Πώς να αντισταθούμε σ’ αυτή την αορατότητα; Αγαπώντας και φροντίζοντας τον εαυτό μας. Διεκδικώντας το μερτικό μας στη χαρά της ζωής».

Πηγή: https://www.ladylike.gr/afierwmata/eimaste-oles-ena-10-iperoxes-thilikotites-timoun-tin-imera-tis-ginaikas-sto-ladylike/?fbclid=IwZXh0bgNhZW0CMTAAAR283V5IgrEnzh2ipjxebrBWGTR0XLXWMCwpGkeIUPic12kHtDTpuc76rF0_aem_Ab6gIdXABDbtFeAL4vpZjGhybuDzoVm6ZEADiRrqlQqa0Ym5wIQ5-iH1wSJyEbo_ETI7lcsb8gQoWh82SqqrZR1b#group-section-AMPOYLIARH-8ySvo99b1R

ΑΝΔΡΑΣ ΠΡΟΤΥΠΟ, Τέσσας Δουλκέρη

 

ΑΝΔΡΑΣ ΠΡΟΤΥΠΟ(;)

Της Τέσσας Δουλκέρη
Εκδόσεις ΠΑΠΑΖΗΣΗ ΑΕΒΕ
Α! Έκδοση 2017, Σελίδες 211

Με έναν ενδιαφέροντα τίτλο, - το ερωτηματικό δικό μου - και ένα εξίσου ενδιαφέρον εξώφυλλο, στο οποίο απεικονίζεται ένας νέος άνδρας με κοστούμι να αποχωρεί, εμείς βλέπουμε την πλάτη του, πιθανόν από μια αίθουσα συσκέψεων, αν κρίνουμε από το ελαφρώς τσαλακωμένο κοστούμι του και το λίγο γερμένο κεφάλι του, η συγγραφέας Τέσσα Δουλκέρη, μας συστήνει το βιβλίο της «Άνδρας Πρότυπο», από τις εκδόσεις ΠΑΠΑΖΗΣΗ. Ωστόσο, δεν είμαι σίγουρη αν επιχειρεί να μας συστήσει έναν άντρα πρότυπο ή να μας προβληματίσει πάνω στο θέμα. Επιλέγω τη δεύτερη εκδοχή.

Το αντρικό πρότυπο, λοιπόν, στο προσκήνιο. Ποιο ήταν κάποτε; Ποιο είναι σήμερα; Κάποτε ήταν ο άριστος, ο γενναίος πολεμιστής/στρατιώτης, ο πατριάρχης, ο κουβαλητής. Στις μέρες μας μάλλον περνάει κρίση ταυτότητας.

Μέχρι τη δεκαετία του 1960, οι ρόλοι των φύλων ήταν διακριτοί, μάλλον ξεκάθαρα οριοθετημένοι και σταθεροί. Άντρας κουβαλητής, γυναίκα στο σπίτι, στην υπηρεσία της οικογένειας. Από αυτό το σχήμα του άνδρα-κουβαλητή, που εξασφαλίζει τη γυναίκα και την οικογένειά του, περάσαμε στο πρότυπο του άντρα που μοιράζεται την καθημερινότητά του με την ισότιμη σύντροφό του και ασχολείται με τις συναισθηματικές και σεξουαλικές ανάγκες της.

Από τη δεκαετία του 1980, το παλαιό πρότυπο καταρρίπτεται, αμφισβητούνται οι μέχρι τότε ανδρικές προτεραιότητες, όπως π.χ. του οικογενειάρχη, και αναδεικνύονται άλλες, όπως επαγγελματική επιτυχία, πλούτος, καταναλωτισμός, έμφαση στην εξωτερική εμφάνιση. Η στρατιωτική ανδροπρέπεια και αρρενωπότητα ξεπερνιέται, το αντρικό πρότυπο είναι πιο χαλαρό, τεχνοκρατικό.

 Ας δούμε λοιπόν, το βιβλίο «Άνδρας Πρότυπο», της Τέσσας Δουλκέρη. Το έργο της είναι δομημένο θεατρικά, σε 3 Σκηνές και 5 Πράξεις.

Στην Πρώτη Σκηνή, γνωρίζουμε την 35άρα δημοσιογράφο, Αθηνά, η οποία θα πάρει συνέντευξη από τον Ίωνα Μότσαρη, ώριμο πολιτικό ετών 75, ο οποίος είχε αποσυρθεί από την δράση κατά την τελευταία 10ετία, κάνοντας αλλεπάλληλα ταξίδια στο εξωτερικό. Γνωρίζουμε επίσης την συνάδελφό της δημοσιογράφο, την νεαρότερη Νεκταρία. Οι δύο γυναίκες είναι εξαρχής διαφορετικά διατεθειμένες απέναντι στον Ίωνα Μότσαρη. Η πρώτη ευνοϊκά, η δεύτερη αρνητικά. Ο λόγος της συνέντευξης που θα ακολουθήσει και θα καταλάβει το μεγαλύτερο μέρος του βιβλίου, είναι για να συστήσει στο κοινό έναν από του 20 υποψηφίους και κύριο διεκδικητή του βραβείου «Άνδρας της 10ετίας».

Ακολουθεί η Συνέντευξη. Μέσα από τις κατάλληλες ερωτήσεις της δημοσιογράφου, της Αθηνάς, ο παλαίμαχος πολιτικός αναλύει κατ’ αρχήν τους λόγους της Φυγής του (για να βρει την προσωπική του ισορροπία και να καθαρίσει το κάρμα του). Εξηγεί, επίσης, τι πιστεύει για το θέμα της πατρότητας και τι έπραξε ο ίδιος.

Στη συνέχεια, απαντά σε ερωτήσεις σχετικά με την Άσκηση Εξουσίας. Θίγονται θέματα εξουσίας, ηγεσίας, συναλλαγών με ψηφοφόρους (ρουσφέτια), κατάστασης στα Πανεπιστήμια, συνεργασίας, ανταγωνισμού και τέλος ορισμού της επιτυχίας.

Κατόπιν, η Συνέντευξη προχωρά στο πεδίο των Σχέσεων. Ο Ίων Μότσαρης εκφράζει τις απόψεις του για την εικόνα της σύγχρονης γυναίκας, για τον Έρωτα και το Σεξ. Αναφέρεται σε παλαιότερες ερωτικές σχέσεις του αλλά και φιλικές, τόσο με άνδρες όσο και με γυναίκες.

Καθώς η Συνέντευξη προχωρά προς το τέλος της, η συζήτηση περιστρέφεται γύρω από την καθημερινότητα του υποψηφίου (για το βραβείο), και τα μικρά πράγματα που, είτε τον εκνευρίζουν, είτε τον ευχαριστούν και τον διασκεδάζουν. Ο Ίων, έχοντας τον τελευταίο λόγο, κλείνει αυτόν τον κύκλο ερωτήσεων και απαντήσεων με μια φράση, που δηλώνει το ενδιαφέρον του για τα κοινά: «Να είσαι περίεργος, να μην αδιαφορείς, να συμμετέχεις».

Ωστόσο, η συνέντευξη έχει ήδη διαταραχθεί κατά διαστήματα από επιστολές και αναρτήσεις στο διαδίκτυο, οκτώ τον αριθμό, που είτε κατηγορούν τον πολιτικό, είτε με κάποιο τρόπο αναιρούν τα λεγόμενά του. Μεταξύ αυτών των επιστολών, υπάρχει και μία που τον υπερασπίζεται με θέρμη.

Στην τελευταία Σκηνή επέρχεται η πλήρης Ανατροπή. Η δημόσια εικόνα του Ίωνα Μότσαρη απειλείται πλέον ανοιχτά, εκτός από τις προηγούμενες επιστολές και αναρτήσεις, κυρίως από δύο τελευταίες επώνυμες επιστολές που λαμβάνει. Μαύρα σύννεφα και αδιέξοδο. Τι θα συμβεί;

Υπάρχει λύση και ποια θα είναι αυτή; Ποιος θα την προτείνει και ποιος θα την παράσχει; Με ποιες τεχνικές είναι δυνατόν να επιτευχθεί η χειραγώγηση της κοινής γνώμης, αυτή τη φορά, προς όφελος του Ίωνα;

Μήπως με την τεχνική της διασκέδασης, της απόσπασης δηλαδή της προσοχής του κοινού από τα σημαντικά, και της στροφής του σε διασκεδαστικές και ασήμαντες λεπτομέρειες;

Μήπως με την τεχνική της ενθάρρυνσης του κοινού να αρέσκεται στη μετριότητα, να βρίσκει «cool» ό,τι θα έπρεπε να απορρίπτει;

Ή, τέλος, με την τεχνική του να απευθύνεσαι στο συναίσθημα του κοινού μάλλον παρά στη λογική;

Με το εύρημα της συνέντευξης, η οποία μας προκαλεί το ενδιαφέρον και την περιέργεια, τα ερωτήματα εκ πρώτης όψεως, απευθύνονται στον βουλευτή και υποψήφιο για το βραβείο του άνδρα της δεκαετίας, Ίωνα Μότσαρη. Εκείνος δίνει τις δικές του απαντήσεις, με τις οποίες εμείς, ως αναγνώστες και πολίτες με κρίση, μπορεί να συμφωνούμε ή να διαφωνούμε. Στο βάθος όμως, τα ερωτήματα απευθύνονται σε μας τους ίδιους, τους αναγνώστες και αναγνώστριες. Τι θα απαντούσαμε; Τι θέση θα παίρναμε; Για ποιο λόγο και με ποιο τρόπο θα υποστηρίζαμε την άποψή μας; Θα προτάσσαμε το κοινωνικό συμφέρον ή θα οπισθοχωρούσαμε εν όψει του προσωπικού οφέλους; Θα ήμαστε συνεπείς στο λόγο μας, θα υπήρχε αρμονία ανάμεσα στα λεγόμενα και στις πράξεις μας; Τέλος, θα είχαμε τη γενναιότητα να αντιμετωπίσουμε ένα προσωπικό σκάνδαλο;

Άλλα ερωτήματα που θέτει το βιβλίο είναι:

Πόσο εύκολο είναι να γκρεμιστούν τα πρότυπα;

Πόσο δύσκολο είναι να καμφθεί η αντίσταση που προβάλλει το κατεστημένο;

Κατά πόσο η κοινή γνώμη διαμορφώνεται από πραγματικά ελεύθερη βούληση και δεν είναι προαποφασισμένη από γραφεία τύπου, προσωπικούς συμβούλους και φίλα προσκείμενα ή δωροδοκηθέντα μέσα ενημέρωσης;

Το βιβλίο «Άνδρας Πρότυπο» της Τέσσας Δουλκέρη είναι ευχάριστο, διασκεδαστικό, με χιούμορ και λεπτή ειρωνεία να υποβόσκουν, ενδιαφέρον και δέχεται πολλές και διαφορετικές αναγνώσεις. Θεωρώ επίσης εκπληκτικό ότι η συγγραφέας κατάφερε μέσα σε ένα σχετικά μικρό αριθμό σελίδων, να συμπεριλάβει τόσο πολλά ερωτήματα για τόσο πολλά θέματα που απασχολούν ή και πρέπει να απασχολούν όλους τους πολίτες από τον πρώτο ως τον τελευταίο.

Πέρα από την αναγνωστική ευχαρίστηση που προσφέρει, το βιβλίο είναι πραγματικά τροφή για σκέψη, ιδιαιτέρως θα έλεγα για τις γυναίκες αναγνώστριες, εφόσον εκτός από όλα όσα προανέφερα, θίγεται αμέσως ή εμμέσως ο τρόπος που τις αντιμετωπίζουν στο εργασιακό και κοινωνικό τους περιβάλλον και η επακόλουθη αντίδρασή τους.

Προσωπικά, μέσω κάποιων γυναικείων χαρακτήρων του βιβλίου, μού δημιουργήθηκε το εξής ερώτημα: Γιατί κάποιες γυναίκες αρνούνται τον εκσυγχρονισμό και επιδιώκουν την επιστροφή σε αναχρονιστικά πατριαρχικά πρότυπα (υποταγής και υπηρεσίας), απορρίπτοντας υποσυνείδητα ή βάλλοντας εναντίον του ίδιου τους του φύλου;

Όπως και να ’χει,  αναλόγως της πολιτικής και συναισθηματικής ωριμότητας του καθενός μας, το βιβλίο μπορεί, εκτός των άλλων, να μας οδηγήσει σε αυτοκριτική/αυτογνωσία, σχετικά με τις θέσεις μας, τις συνέπειες των πράξεών μας και την ανάληψη των ευθυνών μας στη ζωή.

 

Αγγελική Μπούλιαρη

Λουτράκι, 28 Αυγούστου 2023

Πρώτη Δημοσίευση, 01 Σεπτεμβρίου 2023 : https://www.loutraki365.gr/blog/post/i-aggeliki-mpoyliari-proteineiandras-protypo