ΣΤΟ ΠΑΡΙΣΙ ΜΕ ΤΟΝ ΧΕΜΙΝΓΟΥΕΪ, της ΠΟΛΑ ΜΑΚΛΕΪΝ

 

ΣΤΟ ΠΑΡΙΣΙ ΜΕ ΤΟΝ ΧΕΜΙΝΓΟΥΕΪ

Της ΠΟΛΑ ΜΑΚΛΕΪΝ

Μετάφραση: Φωτεινή Πίπη

Εκδόσεις:      Ψυχογιός, 2019

Σελίδες:         428

 

Μπορείς να αγαπάς κάποιον υπερβολικά;

Αυτό το ερώτημα θέτει η συγγραφέας στο βιβλίο της, ενώ αφηγείται μια βαθιά υποβλητική ιστορία αγάπης, φιλοδοξίας και προδοσίας, και καταγράφει μια αξιοσημείωτη χρονική περίοδο και μια ερωτική σχέση μεταξύ δύο αξέχαστων ανθρώπων: του Έρνεστ Χέμινγουεϊ και της συζύγου του, Χάντλι Ρίτσαρντσον.

Σικάγο, 1920. Η Χάντλι Ρίτσαρντσον είναι μια κοπέλα «καλής οικογενείας», συγκρατημένη και καθωσπρέπει. Μέχρι τη μέρα που εισβάλλει στη ζωή της ένας παρορμητικός και απίστευτα γοητευτικός άντρας που ονειρεύεται να γίνει συγγραφέας: ο Έρνεστ Χέμινγουεϊ. Ερωτεύονται παράφορα, παντρεύονται και φεύγουν για το Παρίσι, όπου θα γίνουν το χρυσό ζευγάρι μιας μυθικής παρέας, στην οποία συμμετέχουν η Γερτρούδη Στάιν, ο Έζρα Πάουντ και ο Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ.

Αν και είναι βαθιά ερωτευμένοι, ο Έρνεστ και η Χάντλι, ωστόσο δεν είναι καλά προετοιμασμένοι για την άφθονη κατανάλωση αλκοόλ, την ακατάπαυστη μουσική της τζαζ και τη γρήγορη ζωή του μποέμικου Παρισιού, το οποίο δεν εκτιμά τις παραδοσιακές έννοιες της οικογένειας και της μονογαμίας.

Περιτριγυρισμένος από όμορφες γυναίκες και ανταγωνιστικούς άντρες, ο Έρνεστ αγωνίζεται να βρει τη φωνή που θα του χαρίσει μια θέση στην ιστορία της Λογοτεχνίας, μεταφέροντας όλο τον πλούτο και την ένταση της ζωής του με την Χάντλι και τον κύκλο των φίλων τους, στο μυθιστόρημά του, «Κι ο ήλιος ανατέλλει (Φιέστα).

Η Χάντλι, εν τω μεταξύ, προσπαθεί να διατηρήσει την αίσθηση του εαυτού της, καθώς οι απαιτήσεις της ζωής με τον Έρνεστ είναι πολυδάπανες, και οι ρόλοι της ως συζύγου, φίλης και μούσας γίνονται ολοένα και πιο απαιτητικοί.

Παρά την εξαιρετική σχέση τους και την απόκτηση του γιου τους, Μπάμπι, τελικά θα αναγκαστούν να αντιμετωπίσουν την απόλυτη κρίση του γάμου τους, που θα οδηγήσει στο γκρέμισμα όλων εκείνων για τα οποία έχουν αγωνιστεί τόσο σκληρά.

Ο ίδιος ο Έρνεστ έγραψε αργότερα ότι θα προτιμούσε να είχε πεθάνει παρά να έχει ερωτευτεί οποιαδήποτε άλλη πέρα από τη Χάντλι, ενώ διηγήθηκε στον φίλο του, δημοσιογράφο, Ααρών Χότσνερ, όλη την αλήθεια για τη ρομαντική ζωή στο Παρίσι, τις λεπτομέρειες της εξωσυζυγικής του σχέσης με την Πωλίν Φάιφερ που κατέστρεψε τον πρώτο του γάμο, και για το πώς, χωρίζοντας τη Χάντλι, έχασε το «αληθινό μέρος κάθε γυναικείου χαρακτήρα που θα πρωταγωνιστούσε στα βιβλία του», όπως και τη μεγάλη αγάπη που μάταια θα αναζητούσε ξανά στην υπόλοιπη ζωή του. (Όλα αυτά καταγράφηκαν από τον Α. Χότσνερ στο βιβλίο του «Ερωτευμένος Χεμινγουέϊ», από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος).

Ένας από τους πιο μεγάλους και θυελλώδεις έρωτες στον χώρο της λογοτεχνίας γίνεται από την ταλαντούχα Πόλα ΜακΛέιν ένα συναρπαστικό μυθιστόρημα, που σκιαγραφεί έξοχα τόσο τη σύντροφο του συγγραφέα, τη «Σύζυγο του Παρισιού», όπως είναι ο πρωτότυπος τίτλος, όσο και τον άντρα πίσω από τον συγγραφέα, και που δικαίως αγαπήθηκε σε ολόκληρο τον κόσμο, έχοντας μεταφραστεί σε 34 γλώσσες.

Η ΠΟΛΑ ΜΑΚΛΕΪΝ γεννήθηκε στο Φρέσνο της Καλιφόρνια το 1965. Μεγάλωσε αλλάζοντας συχνά ανάδοχες οικογένειες, όπως και οι δύο αδελφές της, μιας και γνώρισε τη γονική εγκατάλειψη από την ηλικία των τεσσάρων ετών. Δούλεψε από βοηθός νοσοκόμου μέχρι ντιλίβερι και σερβιτόρα, ώσπου να αποφασίσει ότι μπορούσε (και ήθελε πολύ) να γράφει. Σπούδασε ποίηση στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν και έχει εκδώσει δύο ποιητικές συλλογές, μια αυτοβιογραφία και τέσσερα μυθιστορήματα, αποσπώντας πολλές υποτροφίες και διακρίσεις. Ζει με την οικογένειά της στο Κλίβελαντ.

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Α-τύπος, Τεύχος 04, Ιούλιος 2020

ΑΛΚΙΒΙΑΔΗΣ Ο ΜΙΚΡΟΣ, ΑΛΚΙΒΙΑΔΗΣ Ο ΜΕΓΑΣ, της Βέρα Μουταφτσίεβα

ΑΛΚΙΒΙΑΔΗΣ Ο ΜΙΚΡΟΣ, ΑΛΚΙΒΙΑΔΗΣ Ο ΜΕΓΑΣ

Διλογία της    Βέρα Μουταφτσίεβα

Μετάφραση:   Πάνος Σταθόγιαννης

Εκδόσεις:       "ΝΕΑ ΣΥΝΟΡΑ"-Α. Α. Λιβάνη, 1977

Σελίδες:          432

 

Ο Αλκιβιάδης Κλεινίου Σκαμβωνίδης, είναι η πλέον μυθιστορηματική προσωπικότητα της Κλασικής Αθήνας και έχει προκαλέσει θυελλώδεις και αντιφατικές αντιδράσεις στους μελετητές της αρχαιότητας. Σύμφωνα με τα γραπτά του Πλούταρχου και του Πλάτωνα, ο Αλκιβιάδης είχε μια πολύ εντυπωσιακή εμφάνιση, ήταν πανέμορφος, έξυπνος και γοητευτικός, και άρεσε εξίσου σε γυναίκες και άντρες.

Όσον αφορά στον χαρακτήρα του, του έχουν δοθεί πολλοί χαρακτηρισμοί, όπως νάρκισσος, εγωπαθής, προδότης, φιλόδοξος, διψασμένος για εξουσία, πανούργος, ευφυής, ευρηματικός, στρατηγικός νους, αμοραλιστής. Ακόμα και σήμερα όμως μας απασχολεί το ερώτημα: «Ποιος ήταν πραγματικά ο Αλκιβιάδης; Τι υπήρχε μέσα του που τον έσπρωχνε διαρκώς να κάνει κινήσεις που άλλαζαν το πολιτικό σκηνικό, να σκηνοθετεί και να προκαλεί γεγονότα, να σχεδιάζει τη ροή τους, να προβλέπει τις εξελίξεις και να επωφελείται; Υπήρξε ποτέ χώρος στην καρδιά του και για κάτι άλλο ή για κάποιον άλλον πέρα από την πολιτική και το παιχνίδι;"

Τις απαντήσεις επιχειρεί και καταφέρνει εν πολλοίς να δώσει η συγγραφέας με αυτή τη διλογία, καθώς πολλά ερωτήματα απαντώνται, ενώ κάποια άλλα εγείρονται σχετικά με την προσωπικότητα των ηρώων, τη δική τους ηθική, αλλά και τις ηθικές αξίες γενικότερα και το νόημα της ζωής.

Το βιβλίο είναι χωρισμένο σε δύο μέρη, τα οποία μπορούν να διαβαστούν ως δύο αυτοτελείς ιστορίες, με όποια σειρά επιθυμεί ο αναγνώστης.

Στο πρώτο μέρος διαβάζουμε την ιστορία του Αλκιβιάδη του Μικρού, ενός περίπου σύγχρονου επιστήμονα που εργάζεται σε ένα αυταρχικό καθεστώς, το οποίο τον πιέζει και αποδεικνύεται λίγο για τις φιλοδοξίες του, πράγμα που τον ωθεί σε επικίνδυνες κινήσεις.

Στο δεύτερο μέρος παρακολουθούμε την περιπετειώδη ζωή του ευφυούς, τολμηρού και ριψοκίνδυνου Έλληνα Αλκιβιάδη της αρχαιότητας, του Μεγάλου, όπως τον χαρακτηρίζει η συγγραφέας και ιστορικός Βέρα Μουταφτσίεβα.

Η συγγραφέας δεν επέλεξε τυχαία να αφηγηθεί μαζί τις ιστορίες τους, καθώς τους ήρωες ενώνουν πολλά στοιχεία, με κυρίαρχα την φιλοδοξία, την ευφυΐα, τον αμοραλισμό και το ανήσυχο πνεύμα. Πρέπει, όμως, να σημειώσουμε ότι το δεύτερο μέρος, το οποίο αναφέρεται στον Έλληνα Αλκιβιάδη, υπερτερεί σε όλα τα σημεία έναντι του πρώτου.

Με αφήγηση γλαφυρή, στην οποία συμβάλλει τα μέγιστα η εξαιρετική μετάφραση του Πάνου Σταθόγιαννη, και με πλοκή συναρπαστική, που κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον και την αγωνία και μας συγκινεί, η συγγραφέας διηγείται όλα τα ιστορικά γεγονότα της εποχής και περιγράφει τα πρόσωπα που διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο οι τύχες τους διασταυρώθηκαν μ' εκείνην του Αλκιβιάδη και αλληλεπέδρασαν, και καταφέρνει να φωτίσει την προσωπικότητα και τον ψυχισμό του Αλκιβιάδη, ακολουθώντας όλη τη συγκλονιστική πορεία του Αθηναίου στρατηγού μέχρι το άδοξο τέλος.

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ

[Σωκράτης] "Ζηλεύεις τον Αλκιβιάδη για την αναισχυντία του, Κριτία. Για την τόλμη του, δηλαδή. Έχετε και οι δύο ευγενική καταγωγή, κάτι που φτάνει για να σας θεωρήσουν εχθρούς του δήμου και να σας εξορίσουν. Όμως εσύ ντρέπεσαι για το αριστοκρατικό αίμα που κυλάει στις φλέβες σου, ντύνεσαι όσο πιο φτωχικά και γκρίζα μπορείς και κάθεσαι ανάμεσα σε υφαντές και κανατάδες στο Συμβούλιο, μπας και μπερδευτούν και σε θεωρήσουν δικό τους. Όμως, το μόνο πράγμα που εκείνοι διακρίνουν πάνω σου είναι ντροπή και φόβος - την ενοχή για την αριστοκρατική καταγωγή σου. Κι αυτό είναι κάτι που τους κάνει επιφυλακτικούς απέναντί σου: αφού ο Κριτίας νιώθει ένοχος, σίγουρα έχει κάποιο λόγο. Ο Αλκιβιάδης, όμως, απέναντι στον ίδιο δήμο, δεν εμφανίζει καμία ενοχή, επειδή απλούστατα δεν αισθάνεται καμία τύψη για την καταγωγή του. Αντίθετα, την υπερβαίνει γιατί την θεωρεί έναν από τους αμέτρητους ρόλους του. ... Με άλλα λόγια τον ζηλεύεις όχι μόνο γι' αυτά που έχει αλλά και γι' αυτά που δεν έχει..."

                                                                     ***

"Η πρόταση του Αλκιβιάδη ήταν τόσο αιφνίδια, που ο Τισσαφέρνης πάγωσε. Προσπάθησε να βρει κάποιο ψεγάδι στο σχέδιο του Αλκιβιάδη, αλλά δεν τα κατάφερε. Κι αυτό ήταν κάτι που έφερε και πάλι στην επιφάνεια τις υποψίες του.

- Μόλις πριν από λίγο, είπες, ξένε, ότι εγώ δεν έχω το δικαίωμα να πράξω κάτι τέτοιο χωρίς την άδεια του Μεγάλου Βασιλέως!

- Γι' αυτό κι εσύ δεν θα δράσεις, τον καθησύχασε ο Αλκιβιάδης. Το εκστρατευτικό σώμα που θα μου παραχωρήσεις θα είναι μόνο δικό μου. Του στρατηγού Αλκιβιάδη.

- Κι αυτός ο στρατηγός σε ποια χώρα, σε ποια πόλη θα ανήκει; έσμιξε κι άλλο τα φρύδια του ο Τισσαφέρνης.

- Σε καμία... Θα ανήκει μόνο στον εαυτό του: στο στρατηγό Αλκιβιάδη! Μεγάλε σατράπη, με το παιχνίδι που σου προτείνω, κερδίζεις έτσι κι αλλιώς. Πρέπει να συνηθίσουμε και με τα εύκολα κέρδη έτσι όπως συνηθίσαμε με τα δύσκολα. Μου δωρίζεις δύο χιλιάδες πολεμιστές κι από κει και πέρα εσύ δε φέρεις καμία ευθύνη. Ο Μεγάλος Βασιλέας δεν μπορεί να σε τιμωρήσει για ξένες πράξεις. Έτσι, στα παράλια της Ιωνίας, όπου σαπίζουν και πεινούν οι δύο ελληνικοί στόλοι, εγώ μαζεύω τους καρπούς της αδυναμίας τους για δικό σου όφελος και θέτω τα μικρασιάτικα λιμάνια υπό την κυριαρχία του Μεγάλου Βασιλέως. Είναι τόσο απλό."

                                                                     ***

H Βέρα Μουταφτσίεβα (1929-2009), συγγραφέας και ιστορικός, γεννήθηκε στη Σόφια της Βουλγαρίας και σπούδασε στο εκεί Πανεπιστήμιο. Ήταν ανώτερη ερευνήτρια σε διάφορα ιδρύματα της Βουλγαρικής Ακαδημίας Επιστημών και διδάκτωρ Ιστορίας, ειδικευμένη σε θέματα Ιστορίας της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Παντρεύτηκε και χώρισε δύο φορές. Έγινε γνωστή για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των γυναικών στη Βουλγαρία. Έγραψε πολλά ιστορικά μυθιστορήματα, μονογραφίες και επιστημονικές μελέτες για το Βυζάντιο και την Τουρκοκρατία στα Βαλκάνια ("Τζεμ, ο Ικέτης της Ανατολής", "Οι Τελευταίοι της Δυναστείας του Σισμάν", "Εγώ, η Άννα Κομνηνή"). Έργα της έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από δεκαπέντε γλώσσες. 

                                                                            ***

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο 3ο Τεύχος της Εφημερίδας Α-τύπος, ΓΕΝΑΡΗΣ-ΦΛΕΒΑΡΗΣ 2020

ΣΑΝ ΔΙΑΒΕΙΣ ΤΗ ΓΕΦΥΡΑ ΤΟΥ ΣΟΒΕΤΟ, Μόνικα Σαβουλέσκου-Βουδούρη

Όταν η νύχτα καταφτάνει με απόλυτη ακρίβεια, τυφλή μπροστά στου καθενός τις έγνοιες…

Γράφει η Αγγελική Μπούλιαρη-Αργυράκη

Φιλόλογος-συγγραφέας 

ΣΑΝ ΔΙΑΒΕΙΣ ΤΗ ΓΕΦΥΡΑ ΤΟΥ ΣΟΒΕΤΟ

Είδος:             Σύγχρονη Μεταφρασμένη Λογοτεχνία

Συγγραφέας: ΜΟΝΙΚΑ ΣΑΒΟΥΛΕΣΚΟΥ-ΒΟΥΔΟΥΡΗ

Σελίδες:         226

Εκδόσεις:      Σ. Ι. ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ, 2018

Το βιβλίο ΣΑΝ ΔΙΑΒΕΙΣ ΤΗ ΓΕΦΥΡΑ ΤΟΥ ΣΟΒΕΤΟ*, της ΜΟΝΙΚΑ ΣΑΒΟΥΛΕΣΚΟΥ-ΒΟΥΔΟΥΡΗ, είναι η ιστορία της Μαρίζας, μιας γυναίκας μόνης με ένα παιδί, από τη Ρουμανία, μιας πολιτικά αυτο-εξόριστης, που από τα συναπαντήματα της τύχης, καταλήγει να γίνει διαρκής μετανάστρια. Είναι επίσης, η ιστορία της οικογένειάς της, καθώς και φίλων και συνεργατών, με τους οποίους τη συνδέει η κοινή μοίρα του πολιτικού εξόριστου, που αναγκάζεται να μεταναστεύει από τον έναν τόπο στον άλλον, μέχρι να βρει μια νέα πατρίδα.

Το σωστότερο θα ήταν να πω μέχρι να βρει μια νέα θέση στον κόσμο, μια γωνίτσα σ’ έναν τόπο, που να μπορεί να την αποκαλέσει «σπίτι» του. Γιατί πατρίδα νέα δεν θα βρει, ούτε στην παλιά θα μπορεί να γυρίσει. Κι αν γίνει κάποτε η επιστροφή αυτή, τίποτα δεν θα είναι το ίδιο, και το συναίσθημα «ότι εδώ ανήκε πάντα» δεν θα υπάρχει πλέον.

Η έννοια της πατρίδας, η ανάμνηση εκείνου του γενέθλιου τόπου, δεν θα ταιριάζει μ’ αυτό που τώρα βλέπουν τα μάτια, και θα παραμείνει αυτό ακριβώς, μια ανάμνηση, μια εικόνα στη φαντασία του εξόριστου και του περιπλανώμενου. Μια εικόνα φτιαγμένη από τις όλο και πιο παλιές και ξεθωριασμένες μνήμες, αλλά και από τα στοιχεία που γεννάει η επιθυμία, η νοσταλγία, οι διαφορετικές γνώμες, εντυπώσεις και περιγραφές τρίτων προσώπων, και τέλος, η επιλεκτικότητα της μνήμης.

Η αφήγηση είναι κυρίως σε πρώτο πρόσωπο, με πολλούς αφηγητές, εκτός από έξι κεφάλαια, στα οποία η αφήγηση γίνεται μεν σε τρίτο πρόσωπο, όμως αφορά στην Μαρίζα. Την κυρίαρχη ιστορία της Μαρίζας πλαισιώνουν οι υπόλοιποι αφηγητές, οι οποίοι με τις μικρότερες ιστορίες τους, ο καθένας με τη δική του οπτική και συμμετοχή σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο, εξηγούν, συμπληρώνουν και ολοκληρώνουν την ιστορία της βασικής ηρωΐδας του βιβλίου.

Το βιβλίο, με τις αναδρομές στο παρελθόν, καλύπτει ένα ευρύ χρονικό διάστημα, από  το 1955 (παιδικές αναμνήσεις), έως το 2015. Αρχίζει και τελειώνει με την ίδια περίπου σκηνή, στην Αθήνα, 2014-2015. Διατρέχει τέσσερις ευρωπαϊκές χώρες, Ρουμανία, Ολλανδία, Γαλλία, Ελλάδα, και μία αφρικανική, Νότια Αφρική.

Η γραφή είναι σπειροειδής. Η μεγαλύτερη ιστορία, της Μαρίζας, συμπεριλαμβάνει μικρότερες ιστορίες, σαν ένας μεγάλος κύκλος που περικλείει κι άλλους μικρότερους κύκλους, ακριβώς όπως συμβαίνει και στη ζωή: Ο καθένας μας εστιάζει στην προσωπική του πορεία, ταυτοχρόνως, όμως, όπως είναι φυσικό, συναντιέται με πολλούς ανθρώπους, από τους οποίους άλλοι θα διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη ζωή του και άλλοι όχι, οι περισσότεροι θα φύγουν και κάποιοι θα μείνουν για πάντα. Πρόκειται για τους παράλληλους κόσμους, ή για τους άλλους κόσμους πέρα από τον δικό μας, που η ίδια η συγγραφέας αναφέρει συχνά στο βιβλίο της δια στόματος των ηρώων της.

Με τις μικρότερες ιστορίες του βιβλίου, η συγγραφέας αριστοτεχνικά συνθέτει, με ευαισθησία και ανθρωπιά, μια μεγαλύτερη, γνωρίζει στον αναγνώστη το παρελθόν των ηρώων και προκαλεί την αυθόρμητη συμπάθεια, τη συγκίνηση και την αγωνία για την τύχη τους, ενώ διακρίνει την ανοχή από τη συμπόνοια.

Η συγγραφέας παρουσιάζει τους ήρωές της, όπως ήταν πριν από το σήμερα της ανάγκης, της έκκλησης για βοήθεια, της τρικυμίας της ζωής, και βοηθά τον αναγνώστη να αντιληφθεί ότι ο κάθε εξόριστος, πριν αναγκαστεί να μεταναστεύσει, ήταν κι αυτός μια ανθρώπινη ύπαρξη με σπίτι και οικογένεια, ήταν γνώστης μιας τέχνης ή επιστήμης, είχε ίσως ιδιαίτερα ταλέντα και ικανότητες. Η ζωή του κάθε μετανάστη/πρόσφυγα/εξόριστου δεν ξεκινάει τη στιγμή που στέκεται δειλός, φοβισμένος, πεινασμένος και στην ουσία άστεγος, μπροστά σε κάποιον κρατικό υπεύθυνο της χώρας που τον φιλοξενεί.

Κι ακόμη, η συγγραφέας βοηθά τον αναγνώστη να συμπεράνει πως της τύχης τα γυρίσματα δεν εξασφαλίζουν κανέναν από τις διαθέσεις της μοίρας. Με μια μικρή, ανεπαίσθητη κίνηση της τύχης, ο καθένας μας μπορεί να βρεθεί στην ίδια θέση εκείνου που στέκεται μπροστά σε έναν υπάλληλο και αγωνιά για το τι θα φάει και πού θα κοιμηθεί, καθώς η νύχτα καταφτάνει με απόλυτη ακρίβεια, τυφλή μπροστά στου καθενός τις έγνοιες.

Το βιβλίο ΣΑΝ ΔΙΑΒΕΙΣ ΤΗ ΓΕΦΥΡΑ ΤΟΥ ΣΟΒΕΤΟ, της ΜΟΝΙΚΑΣ ΣΑΒΟΥΛΕΣΚΟΥ-ΒΟΥΔΟΥΡΗ, θίγει θέματα όπως ο έρωτας και η μοναξιά, η φιλία και η οικογένεια, η μητρική αγάπη, η υιοθεσία, η κοινωνική προσφορά, η πατρίδα και τα πολιτικά συστήματα, και πάνω απ’ όλα, ο αδιάκοπος αγώνας του ανθρώπου να στεριώσει κάπου με Ελευθερία, Ειρήνη, και Αγάπη.

Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου:

Έφτασαν στο Hoog Catarijne. Ήταν το εμπορικό κέντρο της πόλης και ξεχείλιζε από κίνηση. Όλα τα μαγαζιά ήταν ανοιχτά. Οι βιτρίνες ήταν κατάφωτες αυτή την ώρα του μεγάλου συνωστισμού. Σταμάτησαν μπροστά σε μια καντίνα όπου πουλούσαν χάμπουργκερ και πατάτες τηγανητές. Η Μαρίζα ψαχούλεψε στην τσάντα της. Ανακάλυψε δυο δολάρια, λαθραία νομίσματα, παράνομα, που τα είχε ανταλλάξει με φόβο και τρόμο, ενώ η καρδιά της πήγαινε να σπάσει στο στήθος, από κάποιους ξένους τουρίστες, προτού φύγει από τη Ρουμανία. Είπε του νεαρού στην καντίνα ότι δεν έχει ολλανδικά νομίσματα. Το αγόρι τις κοίταξε καλά-καλά. Δεν έμοιαζαν ζητιάνες. Τον έκαναν ωστόσο να νιώθει άβολα. Πήγε να ρωτήσει το αφεντικό του. Ένας σκουρόχρωμος άντρας, μάλλον από το Σουρινάμ, τις πλησίασε. Ήταν ο καταστηματάρχης.

«Από πού είστε;»

«Από τη Ρουμανία».

Της επέστρεψε τα δύο δολάρια και τους έδωσε μια μερίδα τηγανητές πατάτες.

Το παιδί δεν είχε φάει από το πρωί. […]

Ο Σουριναμέζος δεν τις άφηνε από τα μάτια του. Τις παρακολουθούσε σκεφτικός με μια θλίψη να του σκεπάζει το βλέμμα.

«Εδώ, πίσω από το εμπορικό αυτό κέντρο», τους είπε όταν το παιδί πέταξε το σακουλάκι σ’ ένα καλάθι, «είναι ένα μοναστήρι. Δοκιμάστε την τύχη σας εκεί. Είναι πολύ κοντά. Αμέσως μετά, αφού διαβείτε τη γέφυρα του Σοβέτο».

*Η γέφυρα του Σοβέτο βρίσκεται στην Ουτρέχτη. Το όνομά της είναι παρμένο από το γκέτο μαύρου πληθυσμού στο Γιοχάνεσμπουργκ. Αποτελεί σύμβολο της οδυνηρής συνύπαρξης δύο διαφορετικών κόσμων υπό το καθεστώς του απαρτχάιντ (1976). Για διαφόρους λόγους, συνδέεται με τις ζωές των ηρώων του βιβλίου.

Σημείωση: Δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα Α-τύπος #02 Δεκέμβριος 2019