Μια μικρή φιλική "ανάκριση" της Αγγελικής Μπούλιαρη από τον Βασίλη Μπαμπούρη*, με αφορμή την έκδοση της ποιητικής της συλλογής με τίτλο "Η νοσταλγία του παλιού πόνου", περί Ποίησης, νοσταλγίας και παλιού πόνου:
1. Γιατί γράφεις;
Δεν ξέρω αν υπάρχει ακριβής απάντηση. Είναι ανάγκη έκφρασης για πράγματα που αισθάνομαι ή με προβληματίζουν, για πράγματα που στριφογυρίζουν στο μυαλό μου, ή μπορεί και να με καίνε. Ίσως είναι και ανάγκη επικοινωνίας με τον αναγνώστη μέσω της γραφής.
2. Τι είναι για σένα η ποίηση; Τι γνώμη έχεις για την επικρατούσα αντίληψη ότι η ποίηση είναι «εύκολη» (αφού μάλιστα πολλοί συγγραφείς ξεκινούν γράφοντας ποιήματα);
Όπως ήδη έχω εξηγήσει στο οπισθόφυλλο της συλλογής, δεν επιχειρώ να δρέψω δάφνες ποιήτριας, οπότε θα απαντήσω στην ερώτηση ως κάποια που αγαπάει πολύ την ποίηση.
Η ποίηση, το ποίημα για την ακρίβεια, είναι η αιχμαλωσία της στιγμής. Η στιγμή αυτή, αν και μικρή, εμπεριέχει ένα ολόκληρο σύμπαν. Εμπεριέχει τόπους, συναισθήματα, εικόνες, το υλικό των ονείρων μας, μέσα στα οποία κρύβονται φόβοι και επιθυμίες.
Η ποίηση είναι ένα ανοιχτό παράθυρο, πηγή φωτός.
Είναι ακόμα ένα σκαλί στην σκάλα της ύπαρξης που μας ανεβάζει ψηλότερα.
Γενικά, η Ποίηση με οποιονδήποτε τρόπο και αν δονεί τα συναισθήματά μας, όπως και αν μας συγκινεί, είτε φέρνοντας ένα χαμόγελο είτε ένα τσίμπημα στην καρδιά κι ένα δάκρυ, για μένα είναι πάνω απ’ όλα μια παρηγοριά.
Τώρα, σχετικά με την ευκολία ή όχι της ποίησης.
Δεν θεωρώ την ποίηση εύκολη, το αντίθετο μάλιστα. Γενικά, θεωρώ τη λογοτεχνία δύσκολο έργο, όπως άλλωστε και κάθε μορφή τέχνης.
3. Όταν θέλεις να εκφραστείς μέσω της γραφής, τι καθορίζει την επιλογή του κειμενικού είδους; Π.χ. αν θα γράψεις πεζό ή ποίημα, έμμετρο ή μη, ομοιοκατάληκτο ή μη, και ούτω καθεξής;
Η επιλογή αυτή γίνεται αυτόματα.
Ωστόσο, μπορώ να πω ότι αν θέλω να περιγράψω ένα γεγονός, μια κατάσταση, όπου εμπλέκονται διάφοροι χαρακτήρες με αξιοσημείωτες αντιδράσεις, τότε το πιθανότερο είναι να γράψω ένα διήγημα.
Αν έχω να αφηγηθώ μια μεγάλη ιστορία, με πλούσιο υλικό, θα γράψω μυθιστόρημα.
Αν, τέλος, θέλω απλώς να αιχμαλωτίσω τη στιγμή, όπως είπα προηγουμένως, θα γράψω ένα ποίημα. Σ’ αυτή την περίπτωση, δεν κάνω άλλη συνειδητή επιλογή. Μπορεί να είναι σε ελεύθερο στίχο, μπορεί να έχει ομοιοκαταληξία, ή και να μοιάζει με πεζό, όπως το ποίημα "Ταιριαστά κοστούμια".
4. Πες μας δυο λόγια για τον τίτλο. Τι ακριβώς είναι ο παλιός πόνος και τι αντιπροσωπεύει για σένα η νοσταλγία γι’ αυτόν;
Ο τίτλος της συλλογής είναι παρμένος από το ποίημα «Η νοσταλγία του παλιού πόνου», που θα ακούσετε σε λίγο.
Ο πόνος είναι ένδειξη ζωντάνιας.
Η νοσταλγία για τον παλιό πόνο αντιπροσωπεύει τη νοσταλγία για την εποχή που είχαμε τη δυνατότητα να νιώσουμε έντονα συναισθήματα, που αντιδρούσαμε, που ήμαστε ζωντανοί.
Η νοσταλγία, λοιπόν, είναι για τον παλιό μας εαυτό που δεν είχε βυθιστεί στην απάθεια, που δεν είχε αλλοτριωθεί.
5. Δώσε μας μερικά στοιχεία για τα ποιήματα της Συλλογής. Πότε γράφτηκαν; Πώς τα επέλεξες;
Η συλλογή καλύπτει ένα ευρύ φάσμα κάποιων δεκαετιών.
Ένα μέρος από τα ποιήματα της συλλογής είναι των τελευταίων ετών, αλλά πολλά, ίσως το μεγαλύτερο μέρος, είναι ποιήματα της νιότης μου. Σε ένα εμμέσως αναφέρεται η ηλικία μου. Ήμουν τότε περίπου είκοσι πέντε ετών.
Κάποια από τα νεανικά μου ποιήματα είναι πιο οργισμένα, θα έλεγα, πιο σκοτεινά, κι αυτό οφείλεται εν μέρει στις επιρροές που δέχτηκα από το κίνημα του υπαρξισμού, καθώς και στην αναζήτησή μου για την ουσία της ζωής και το νόημα της ύπαρξης.
Όλα αυτά ήταν θέματα δύσκολα. Ας σκεφτούμε ότι και σήμερα αυτά αποτελούν κατά κάποιο τρόπο «ταμπού» για τους ψυχοθεραπευτές, οι οποίοι, και σωστά πράττουν, επικεντρώνονται στη διαχείριση της καθημερινότητας.
6. Πώς θεωρείς ή ελπίζεις ότι λειτουργεί ένα ποίημά σου στο μυαλό ενός αναγνώστη; Τι θα ήθελες να πάρει κάθε αναγνώστης από τη Νοσταλγία του παλιού πόνου;
Ελπίζω ότι τα ποιήματα της συλλογής θα αποτελέσουν αφορμή για σκέψη, θα προκαλέσουν συγκίνηση και θα προσφέρουν αισθητική απόλαυση.
*Ο Βασίλης είναι καθηγητής μετάφρασης, μεταφραστής και συγγραφέας
Η Αγγελική 'ανακρίθηκε' στις 22 Απριλίου 2015, στο Λουκούμι Μπαρ, κατά την πρώτη παρουσίαση της Ποιητικής της Συλλογής "Η νοσταλγία του παλιού πόνου"
Δείτε το βιβλίο εδώ:
http://www.anemosekdotiki.gr/poihsh/nostalgia.html
Βρείτε την Αγγελική Μπούλιαρη και τα βιβλία της εδώ:
