Η ΦΑΡΜΑ ΤΩΝ ΖΩΩΝ, του Τζορτζ Όργουελ

ANIMAL FARM, by GEORGE ORWELL, 1945

690 Εκδόσεις ανά τον κόσμο

Η ΦΑΡΜΑ ΤΩΝ ΖΩΩΝ, Τζορτζ Όργουελ

Εκδόσεις ΚΑΚΤΟΣ, 1979

Σελίδες:144

Ο Τζορτζ Όργουελ (ψευδώνυμο του Έρικ Άρθουρ Μπλαιρ), 1903-1950, υπήρξε Βρετανός συγγραφέας, λογοτέχνης και δημοσιογράφος. Έγραψε μυθιστορήματα, δοκίμια, ποιήματα, βιβλιοκριτικές, άρθρα, και κρατούσε κατά καιρούς ημερολόγια.

Η «Φάρμα των ζώων», μια αλληγορική δυστοπική ιστορία, εκδόθηκε το 1945 και είναι το προτελευταίο βιβλίο του (ακολούθησε το περίφημο «1984» τέσσερα χρόνια αργότερα). Όπως σημειώνεται στην αγγλική έκδοση της φωτογραφίας, "πρόκειται για σάτιρα αναφερόμενη στην σοσιαλιστική/κομμουνιστική φιλοσοφία του Στάλιν στην Σοβιετική Ένωση". 

Το βιβλίο συμπεριλαμβάνεται στη λίστα του περιοδικού Time με τις 100 κορυφαίες αγγλικές νουβέλες (1923-2005), κέρδισε το αναδρομικό βραβείο Hugo,  και συμπεριλαμβάνεται στη συλλογή των Σπουδαίων Βιβλίων του Δυτικού Κόσμου, στον 60ό τόμο.

Σύνοψη του έργου: Ο Γέρο-Ταγματάρχης, ένα γηραιό αγριογούρουνο, καλεί τα ζώα της Φάρμας του Αρχοντικού σε συνάντηση στον μεγάλο αχυρώνα. Εκεί τους μιλάει για ένα όνειρό του, στο οποίο όλα τα ζώα ζουν μαζί χωρίς τον έλεγχο και την καταπίεση των ανθρώπων. Η πρότασή του γίνεται δεκτή με ενθουσιασμό. Συμφωνούν να δουλέψουν για να επιτύχουν αυτόν τον παράδεισο και ο ίδιος τους διδάσκει ένα τραγούδι που περιγράφει το όνειρό του.

Καθώς ο Γέρο-Ταγματάρχης πεθαίνει τρεις νύχτες μετά τη συνάντηση, την ηγεσία αναλαμβάνουν τρία νεότερα γουρούνια, ο Σνόουμπολ, ο Ναπολέων και ο Σκουίλερ, τα οποία καταγράφουν τις βασικές αρχές της φιλοσοφίας του Ανιμαλισμού (άνιμαλ=ζώο). Γίνονται μάχες με τους ανθρώπους και τα ζώα νικούν.

Τα χρόνια περνούν στη Φάρμα των ζώων. Ο Ναπολέων έχει εκδιώξει τον Σνόουμπολ από την εξουσία και στην ουσία είναι μονοκράτορας με τη βοήθεια του Σκουίλερ. Οι επτά αρχές του Ανιμαλισμού έχουν περιοριστεί σε μία: Όλα τα ζώα είναι ίσα, αλλά μερικά είναι πιο ίσα από τα άλλα. 

Τα ζώα δουλεύουν σκληρά, κρυώνουν και πεινάνε, όμως στο Αρχοντικό, ο Ναπολέων δεξιώνεται κάποιους ιδιοκτήτες φάρμας και γιορτάζει την υπογραφή συμφωνίας μαζί τους. Τα κοινά ζώα παρακολουθούν τη γιορτή της ελίτ από τα παράθυρα του αγροτόσπιτου και πλέον δεν μπορούν να διακρίνουν ποια είναι τα γουρούνια και ποιοι οι άνθρωποι.

Συμπέρασμα: Η ιστορία επαναλαμβάνεται. Ο άνθρωπος δεν την μελετά και δεν διδάσκεται, μόνο επαίρεται. Καθώς η εξουσία - φαίνεται, μάλλον, αναπόφευκτο - μεθά και διαφθείρει, ο ιδεαλισμός, μοιραία, προδίδεται.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε πρώτη φορά εδώ: http://enloutrakio.gr/category/aggelikh/

Βρείτε την Αγγελική Μπούλιαρη και τα βιβλία της εδώ:

http://www.biblionet.gr/main.asp?page=results&person=x&person_id=55327

http://www.goodreads.com/author/show/6448557

http://www.anemosekdotiki.gr/poihsh/nostalgia.html

http://www.anemosekdotiki.gr/pezografia/egw-agapw-auth-kapnizei.html

ΠΛΑΤΩΝΑΣ, ΟΧΙ ΠΡΟΖΑΚ

ΠΛΑΤΩΝΑΣ, ΟΧΙ ΠΡΟΖΑΚ!

Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΣΤΑ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

Συγγραφέας:   Λου Μαρίνοφ

Εκδόσεις:         Λιβάνη, 2002

Τιμή:                6,90 ευρώ

Ο Λου Μαρίνοφ γεννήθηκε το 1951 στον Καναδά. Είναι καθηγητής Φιλοσοφίας στο City College της Νέας Υόρκης και συγγραφέας. Είναι πρωτοπόρος του κινήματος Φιλοσοφικής Πρακτικής και πρόεδρος της Αμερικανικής Ένωσης Επαγγελματιών Φιλοσοφίας.

Το βιβλίο του ΠΛΑΤΩΝΑΣ, ΟΧΙ ΠΡΟΖΑΚ! βασίζεται στους μεγαλύτερους φιλοσόφους και στις σημαντικότερες φιλοσοφικές θεωρίες της ιστορίας, για να δείξει έναν τρόπο προσέγγισης των σημαντικών θεμάτων της ζωής, όπως είναι οι ερωτικές σχέσεις, η ηθική διαβίωση, η αντιμετώπιση του θανάτου, η αλλαγή καριέρας και η εύρεση νοήματος στη ζωή.

Ακόμα κι αν δεν μπορεί να βρεθεί λύση στα κάθε λογής προβλήματα, υποστηρίζει, υπάρχει ένας τρόπος χειρισμού τους, έτσι ώστε η ζωή να συνεχίζεται. Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, είτε λύνοντας είτε αντιμετωπίζοντας τα προβλήματα, αυτό το βιβλίο καθοδηγεί, όχι προσφέροντας επιφανειακές ή σχετιζόμενες με την παθολογία ψευδοϊατρικές προσεγγίσεις του τύπου Νέας Εποχής, αλλά παρουσιάζοντας γνώση δοκιμασμένη από το χρόνο, ειδικά προσαρμοσμένη στο να βοηθήσει να ζήσουμε με πληρότητα και ακεραιότητα σε έναν όλο και πιο προκλητικό κόσμο.

Το βιβλίο χωρίζεται σε τέσσερα μέρη:

1. ΝΕΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΣΟΦΙΑΣ
2. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ

3. ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΤΩΝ ΠΕΛΑΤΩΝ
4. ΕΠΙΠΡΟΣΘΕΤΕΣ ΠΗΓΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ

Η γνώμη μου: Είμαι υπέρ των βιβλίων που δείχνουν το δρόμο για να ενσωματώσουμε τη φιλοσοφία στην καθημερινότητά μας, και πιστεύω ότι οι απαντήσεις σε πολλά από τα ερωτήματα που μας απασχολούν έχουν ήδη δοθεί στο παρελθόν, ως επί το πλείστον από τους αρχαίους Έλληνες φιλοσόφους.

Αν και ο συγγραφέας έχει κατηγορηθεί ότι εκλαϊκεύει και απλοϊκοποιεί τη φιλοσοφία, ή ότι επιχειρεί να αποσπάσει την πελατεία από τους ψυχολόγους, το συγκεκριμένο βιβλίο δεν παύει να παρέχει πληροφορίες και να δίνει τροφή για σκέψη και αναζήτηση.

Το θεωρώ, λοιπόν, ενδιαφέρον και χρήσιμο, καθώς ανήκει στην κατηγορία των βιβλίων που θέλουν να βοηθήσουν το σημερινό άνθρωπο να ενεργοποιήσει την εσωτερική του δύναμη για να σταθεί όρθιος χωρίς δεκανίκια.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε πρώτη φορά εδώ: http://enloutrakio.gr/category/aggelikh/

Βρείτε την Αγγελική Μπούλιαρη και τα βιβλία της εδώ:

http://www.biblionet.gr/main.asp?page=results&person=x&person_id=55327

http://www.goodreads.com/author/show/6448557

http://www.anemosekdotiki.gr/poihsh/nostalgia.html

http://www.anemosekdotiki.gr/pezografia/egw-agapw-auth-kapnizei.html

ΟΡΥΞ ΚΑΙ ΚΡΕΪΚ, Μάργκαρετ Άτγουντ

ΟΡΥΞ ΚΑΙ ΚΡΕΪΚ της Μάργκαρετ Άτγουντ

(ORYX AND CRAKE by Margaret Atwood)

Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα για το μέλλον, δυστοπικό, όπως χαρακτηρίζονται μυθιστορήματα σαν κι αυτό, τα οποία προφητεύουν ένα μέλλον δυσοίωνο (Δυστοπία (από το ελληνικό δυς+τόπος) ονομάζεται η περιγραφή ενός φανταστικού κόσμου απόλυτης δυστυχίας. Οι δυστοπίες αποτελούν προϊόν φαντασίας και χρησιμοποιήθηκαν με την πάροδο του χρόνου για να περιγράψουν ένα αρνητικά θεωρούμενο κοινωνικό ή πολιτικό σύστημα). Είναι ίσως το σημαντικότερο έργο της μεγάλης και πολυβραβευμένης Καναδής συγγραφέως, που δεν μπορεί ν' αφήσει κανέναν ασυγκίνητο, καθώς η αρχή του μέλλοντος είναι ήδη εδώ και μας αφορά όλους.

Η συγγραφέας ξετυλίγει με εκπληκτικό τρόπο ένα παραμύθι βιοτεχνολογικής καταστροφής, μας ξεναγεί σ' έναν όχι και τόσο θαυμαστό καινούργιο κόσμο –είναι γνωστό ότι αγαπά τον Άλντους Χάξλεϋ και δέχεται ότι την έχει επηρεάσει-  σ' έναν τόπο επιστημονικής φαντασίας απόλυτα πειστικό, τα πρόσωπα του οποίου θα συνεχίσουν να ζουν στα όνειρά μας πολύ καιρό μετά την ανάγνωση του βιβλίου.

Το κλίμα έχει αλλάξει, μαζί με τον παγκόσμιο χάρτη, λόγω της ανόδου των υδάτων. Οι πόλεις ασφυκτιούν, αλλά οι προνομιούχοι ζουν και εργάζονται ασφαλείς και ευημερούντες μέσα σε συγκροτήματα που φρουρούνται από αστυνομικούς. Οι περισσότερες τροφές είναι συνθετικές, τα αληθινά τρόφιμα σπανίζουν. Η χλωρίδα και η πανίδα έχουν εμπλουτιστεί με νέα μεταλλαγμένα είδη. Οι βιομηχανίες φαρμάκων και συμπληρωμάτων ανταγωνίζονται σκληρά για το μεγαλύτερο μερίδιο στην αγορά, ενώ οι επιστήμονες-υπάλληλοί τους εργάζονται νυχθημερόν για την ανακάλυψη του επόμενου νέου φαρμάκου ή μεταλλαγμένου είδους. Γενικά, οι άνθρωποι «καταναλώνουν» μεταλλαγμένα, σεξ, παιδική πορνογραφία και βία, πολλές εκφάνσεις της οποίας παρακολουθούν ζωντανά στο διαδίκτυο.

Ο αφηγητής, ο αποκαλούμενος Χιονάνθρωπος, ζει πάνω σ' ένα δέντρο και προσπαθεί να ξεδιαλύνει όσα συνέβησαν, πώς κατέρρευσαν όλα, πώς έμεινε ολομόναχος, μετά το τέλος του πολιτισμού. Καθώς παιδεύεται με τα ερωτήματά του και ξεφυλλίζει τις αναμνήσεις του, που περιλαμβάνουν τον έρωτά του για την Όρυξ και τη φιλία του με τον Κρέικ, διαπιστώνουμε με δέος πως οι σωστές απαντήσεις είναι αυτές που γνωρίζουμε: Δεν μπορούμε, από υπεροψία ή απληστία, να επεμβαίνουμε βίαια στη φύση, χάνοντας κάθε αίσθηση του μέτρου.

Το βιβλίο «Όρυξ και Κρέικ» είναι ενδιαφέρον, έξυπνο, ευρηματικό, προφητικό, συναρπαστικό. Πραγματεύεται σε μεγάλο μέρος τα ζητήματα ηθικής που θέτουν οι νέες τεχνολογίες, ο εκτροχιασμός της επιστήμης και η επιδίωξη του επιχειρηματικού κέρδους.

Κυκλοφόρησε το 2004, ενώ ακολούθησαν δύο συνέχειες – «Η Χρονιά της Πλημμύρας» και «Το τέλος του Κόσμου» – που κατά κάποιο τρόπο εξηγούν και συμπληρώνουν το πρώτο και κατά τη γνώμη μου καλύτερο βιβλίο της τριλογίας. Διαβάστε το! (Η πρώτη ελληνική έκδοση έγινε από την Ωκεανίδα, η σημερινή από τον Ψυχογιό).

Το άρθρο δημοσιεύτηκε πρώτη φορά εδώ: http://enloutrakio.gr/category/aggelikh/

Βρείτε την Αγγελική Μπούλιαρη και τα βιβλία της εδώ:

http://www.biblionet.gr/main.asp?page=results&person=x&person_id=55327

http://www.goodreads.com/author/show/6448557

http://www.anemosekdotiki.gr/poihsh/nostalgia.html

http://www.anemosekdotiki.gr/pezografia/egw-agapw-auth-kapnizei.html

ΤΟ ΜΗΔΕΝ ΚΑΙ ΤΟ ΑΠΕΙΡΟ, του Άρθουρ Καίστλερ

ΤΟ ΜΗΔΕΝ ΚΑΙ ΤΟ ΑΠΕΙΡΟ

Συγγραφέας: ΑΡΘΟΥΡ ΚΑΙΣΤΛΕΡ
Τίτλος πρωτοτύπου: DARKNESS AT NOON (Σκοτεινιά το μεσημέρι)
Πρώτη έκδοση: 1940
Απόδοση στα Ελληνικά: ΒΑΣ. Λ. ΚΑΖΑΝΤΖΗΣ
Σελίδες: 243
Εκδόσεις: ΚΑΚΤΟΣ, 1974, 1991

«Το "Μηδέν και το Άπειρο" έχει ως κεντρικό θέμα τις μεγάλες διαγραφές της σταλινικής περιόδου στη Σοβιετική Ένωση και τις δίκες της Μόσχας. Παρά την ιδιαιτερότητα του θέματος, είναι ένα βιβλίο που δεν καταδικάζει και δεν αφορίζει πρόσωπα και καταστάσεις. Αντίθετα, αφήνει τον αναγνώστη να τριγυρίσει μόνος του στα μονοπάτια της ιστορίας, να σκεφτεί και να αναρωτηθεί, να διαβάσει μέσα από πολλαπλές αναγνώσεις τις διαδρομές της ιστορίας. … Ένα εξαιρετικό βιβλίο που αναδεικνύει τις παγίδες της οχύρωσης πίσω από την ιδεολογία, τη δύσκολη επιλογή της ισορροπίας ανάμεσα στο ατομικό και το συλλογικό, ανάμεσα στο κόμμα και την κοινωνία.» (Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Ο κεντρικός χαρακτήρας του βιβλίου, ο Ρουμπάσωφ, υψηλά ιστάμενος στην κομματική εξουσία, αντιλαμβάνεται πως έχει έρθει και γι’ αυτόν η ώρα της πτώσης και του τέλους. Μετά την πρώτη φορά που συνελήφθη, βλέπει συνέχεια τον ίδιο εφιάλτη: Άντρες του Λαϊκού Κομισαριάτου έχουν έρθει για να τον συλλάβουν και βροντοχτυπούν την πόρτα του, ενώ εκείνος προσπαθεί να φορέσει τη ρόμπα του αλλά δεν το καταφέρνει, επειδή το ένα μανίκι είναι γυρισμένο ανάποδα. Μέχρι που ο εφιάλτης γίνεται πραγματικότητα, και ο Ρουμπάσωφ οδηγείται στη φυλακή ως «εχθρός του λαού», κατατρεγμένος από τους πρώην συντρόφους του.

Εκεί, όταν δεν ανακρίνεται, κάνει τον απολογισμό της ζωής του και της διαδρομής που ακολούθησε, θέτοντας πολιτικά και  φιλοσοφικά ερωτήματα, γύρω από τον ρόλο του ατόμου μέσα στις συλλογικές δομές, την ευθύνη του κομματικού μηχανισμού απέναντι στην κοινωνία, τη δυνατότητα της κριτικής και της αναθεώρησης πολιτικών και στρατηγικών, αλλά και την έννοια της συνθηκολόγησης με τους αντιπάλους:

Υπήρχε διαφορετικός δρόμος ή μήπως η ατομική γνώμη έπρεπε να "χαθεί" μέσα στις αλλαγές της ιστορίας; 

Τι ήταν η Επανάσταση (1917); 
Γιατί έγινε; Πέτυχε τους στόχους της; 
Πού ήταν, επιτέλους, η Γη της Επαγγελίας; 
Υπάρχει, τάχα, τέτοια Γη για την περιπλανώμενη ράτσα των ανθρώπων;

Αναρωτιέται αν η αρετή ενδιαφέρει την ιστορία, αν το ψέμα εξυπηρετεί περισσότερο από την αλήθεια, αν είναι σωστή η ατιμωρησία των εγκλημάτων και αν είναι εφικτή η πρόληψη των σφαλμάτων. 
Τον προβληματίζουν οι έννοιες της δικαιοσύνης και της ισότητας, καθώς και η φύση και δομή της εξουσίας. 
Συνειδητοποιεί πως δεν πιστεύει πλέον στο δικό του αλάθητο και γι’ αυτό το λόγο είναι χαμένος…

Εν κατακλείδι: Συναρπαστικό, πολιτικό αλλά και φιλοσοφικό-κοινωνικό βιβλίο, που εξετάζει κυρίως τη φύση, τη δομή και τους μηχανισμούς άσκησης της εξουσίας, η οποία καταφέρνει να μετατρέψει τον ποντικό σε γάτα, τον θύτη σε θύμα, τον κατώτερο ιεραρχικά σε ανώτερο, τον φίλο σε εχθρό και τον αγαπημένο σε προδότη. 

Η εξουσία δεν είναι αθώα, ούτε είναι σωτήριες η πειθαρχία στην ιεραρχία και η προσήλωση σε πιστεύω που έχουν χάσει τη σύνδεση με την πραγματικότητα... 

Ένα από τα σημαντικότερα «βιβλία ιδεών» για αναγνώστες με ελεύθερο μυαλό που αγαπούν την ιστορία και την έρευνα των γεγονότων και της ανθρώπινης φύσης.

Δημοσιεύθηκε  πρώτη φορά εδώ: http://enloutrakio.gr/category/aggelikh/

Βρείτε την Αγγελική Μπούλιαρη και τα βιβλία της εδώ:

http://www.biblionet.gr/main.asp?page=results&person=x&person_id=55327

http://www.goodreads.com/author/show/6448557

http://www.anemosekdotiki.gr/poihsh/nostalgia.html

http://www.anemosekdotiki.gr/pezografia/egw-agapw-auth-kapnizei.html

ΓΙΟΙ ΚΑΙ ΕΡΑΣΤΕΣ, Ντ. Χ. Λώρενς

ΓΙΟΙ ΚΑΙ ΕΡΑΣΤΕΣ (Sons and Lovers)

Ντέιβιντ Χέρμπερτ Λώρενς (David Herbert Lawrence)

Οι "Γιοι και εραστές" είναι το τρίτο μυθιστόρημα του Ντ. Χ. Λώρενς και ένα από τα αριστουργήματα του. Η ιστορία περιλαμβάνει πολλά αυτοβιογραφικά στοιχεία αλλά η αξία του βιβλίου έγκειται κυρίως στη δεξιοτεχνία με την οποία παρουσιάζονται οι ανθρώπινες σχέσεις και τα προβλήματα που αναδύονται από αυτές. Τοποθετημένο στη γενέτειρα του Λώρενς, το Νότινχαμσάιρ, το βιβλίο είναι ένα αυτοβιογραφικό, πειστικό πορτρέτο της παιδικής και εφηβικής ηλικίας, και της σύγκρουσης των γενεών.

Η υπόθεση του έργου: Ο γάμος της Γερτρούδης και του Γουόλτερ Μορέλ έχει μετατραπεί σε πεδίο μάχης. Αηδιασμένη από τον άξεστο και συχνά βίαιο σύζυγό της, η εύθραυστη Γερτρούδη, πρώην δασκάλα, αφιερώνει τη ζωή της στα παιδιά της και ιδιαιτέρως στους γιους της, Γουίλιαμ και Πολ, αποφασισμένη να μην τους επιτρέψει να ακολουθήσουν τον πατέρα τους εργαζόμενοι στα ανθρακωρυχεία. Όταν ο πρώτος γιος πεθαίνει, η μητέρα αφοσιώνεται ολοκληρωτικά στον δεύτερο. Η σύγκρουση είναι αναπόφευκτη όταν ο Πολ αρχίζει να αναζητά έναν τρόπο για να ξεφύγει από την αποπνικτική λαβή της μητέρας του, μέσα από σχέσεις με κοπέλες της ηλικίας του.

Γνώστης, προφανώς, των νέων τότε θεωριών του Φρόιντ περί οιδιποδείου συμπλέγματος, ο Λώρενς τοποθετεί τον πυρήνα της ιστορίας του στη σχέση του νεαρού ήρωα με τη μητέρα του. Η υπερβολική αυτή μητρική αγάπη έχει αντίκτυπο στην ψυχοσύνθεση του εφήβου. Ο νέος δένεται συναισθηματικά τόσο πολύ με τη μητέρα του ώστε μεγαλώνοντας δεν μπορεί να αναπτύξει τη σεξουαλικότητά του και οι σχέσεις του με τα κορίτσια είναι προβληματικές.

Όταν οι "Γιοι και εραστές" δημοσιεύτηκαν το 1913 ενόχλησαν τους ηθικολόγους της Αγγλίας. Τόσο η ρεαλιστική απεικόνιση της βιομηχανικής επανάστασης και του κόσμου των ανθρακωρύχων -πριν από τον Α΄ παγκόσμιο πόλεμο οι ανθρακωρύχοι στην Αγγλία ξεπερνούσαν το ένα εκατομμύριο- όσο και οι αναφορές στο τότε ταμπού της σεξουαλικότητας έφεραν σε δύσκολη θέση τους κριτικούς της εποχής. Ωστόσο, οι πλέον οξυδερκείς και ανοιχτόμυαλοι παραδέχτηκαν ότι επρόκειτο για λογοτεχνικό αριστούργημα (όπως ο συγγραφέας E. M. Forster και ο επιφανής κριτικός του Κέιμπριτζ F. R. Leavis).

Ο Ντ. Χ. Λώρενς έγραψε νουβέλες, διηγήματα, ποιήματα, δοκίμια, ταξιδιωτικά βιβλία. Ασχολήθηκε με τη ζωγραφική, τη λογοτεχνική κριτική, τη μετάφραση και άφησε πίσω του προσωπική αλληλογραφία. Στο έργο του αντιμετωπίζει θέματα σχετικά με τη συναισθηματική υγεία και ζωτικότητα, τον αυθορμητισμό, την ανθρώπινη σεξουαλικότητα και τα ένστικτα. 
Οι απόψεις του Λώρενς τού απέφεραν πολλούς εχθρούς, νομικές διώξεις, λογοκρισία και παρερμηνεία του έργου του, και είχαν ως αποτέλεσμα να υποβληθεί σε εθελοντική εξορία για μεγάλο χρονικό διάστημα. 
Σήμερα εκτιμάται ως οραματιστής διανοούμενος και σημαντικός εκπρόσωπος του μοντερνισμού στην Αγγλική Λογοτεχνία, αν και ορισμένες φεμινίστριες αντιτίθενται στον τρόπο που παρουσιάζονται οι γυναίκες και η σεξουαλικότητα στο έργο του.




Βρείτε την Αγγελική Μπούλιαρη και τα βιβλία της εδώ:

http://www.biblionet.gr/main.asp?page=results&person=x&person_id=55327

http://www.goodreads.com/author/show/6448557

«ΘΑΥΜΑΣΤΟΣ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΟΣ ΚΟΣΜΟΣ» ή «ΓΕΝΝΑΙΟΣ ΝΕΟΣ ΚΟΣΜΟΣ», του Άλντους Χάξλεϋ

Τίτλος πρωτοτύπου: Brave New World, by Aldous Huxley

Ο Θαυμαστός Καινούριος Κόσμος είναι ένας κόσμος τον οποίο προφητικά φαντάστηκε ο Άλντους Χάξλεϋ τον προηγούμενο αιώνα, το 1932, ωστόσο σήμερα είναι περισσότερο επίκαιρο από ποτέ.

Σ’ αυτόν τον μελλοντικό κόσμο (ο Χάξλεϋ τον τοποθετούσε 600 χρόνια μετά από το έτος της συγγραφής του, ωστόσο ο ίδιος είχε ήδη διαπιστώσει τα σημάδια της έλευσής του από το 1946), υπάρχει ένα Παγκόσμιο Κράτος, το οποίο διοικείται με βάση το τρίπτυχο «Κοινότητα, Ταυτότητα, Σταθερότητα». Βρισκόμαστε σε μια εποχή κατά την οποία η τεχνολογία έχει μεταμορφώσει ολοκληρωτικά τον τρόπο ζωής του ανθρώπου και συνεπώς και τον ίδιο τον άνθρωπο, με την επιδίωξη μιας ουτοπικής πραγματικότητας.

Το άτομο είναι στην ουσία μια τέλεια μηχανή, με προγραμματισμένες λειτουργίες, κοινωνική τάξη, εργασία, επιθυμίες και συναισθήματα. Οι άνθρωποι παράγονται τεχνητά και μαζικά στο Κέντρο Εκκόλαψης και Προγραμματισμού, διαχωρισμένοι εξ αρχής σε κατηγορίες, από την Α στην οποία ανήκουν οι πιο ευφυείς, ικανοί και προορισμένοι να διευθύνουν, έως την Ε στην οποία ανήκουν οι απλοί εργάτες. Εδώ δεν έχει θέση η φυσική γέννηση, ούτε η οικογένεια και οι δεσμεύσεις, αλλά επιπλέον ακόμα και η απλή αναφορά των όρων «γονείς», «πατέρας» και «μάννα» θεωρείται ντροπή. Όλοι οφείλουν να είναι καταναλωτικοί, σεξουαλικά απελευθερωμένοι και ευτυχισμένοι. Άλλωστε «όλοι ανήκουν σε όλους». Αν τυχόν προκύψουν αρνητικά συναισθήματα, τότε τα χάπια ευτυχίας –το σόμα- και τα ψυχαγωγικά ταξίδια αναλαμβάνουν δράση.

Η Λενίνα και ο Μπέρναρντ πηγαίνουν σ’ ένα ταξίδι αναψυχής στο Νέο Μεξικό όπου ξεναγούνται σ’ έναν διατηρητέο ινδιάνικο καταυλισμό της παλιάς και απορριπτέας εποχής. Εκεί γνωρίζουν τον Τζον και τη μητέρα του, Λίντα, που δεν είναι ινδιάνοι. Η Λίντα έμεινε έγκυος κατά λάθος και από ντροπή δεν ξαναγύρισε στον πολιτισμένο κόσμο, αλλά γέννησε το γιο της εκεί. Ο Τζον μεγάλωσε ακούγοντας για τα καλά και τις αρχές του Καινούριου Κόσμου από την μητέρα του, και διαβάζοντας ένα απαγορευμένο για τους πολιτισμένους βιβλίο, τα Άπαντα του Σαίξπηρ. 

Δημιουργείται έλξη μεταξύ Τζον και Λενίνας, ενώ στο ταξίδι της επιστροφής στο Λονδίνο, η Λενίνα και ο Μπέρναρντ παίρνουν μαζί τους τον Τζον και την Λίντα.

Ακολουθούν συγκρούσεις και δυσκολίες προσαρμογής και επικοινωνίας για όλους τους παραπάνω μέσα στον Θαυμαστό Καινούριο Κόσμο. Κεντρικός ήρωας πλέον είναι ο Τζον ο Άγριος, τον οποίο αρχικά περιφέρουν ως αξιοθέατο, και ο οποίος στο τέλος αποκηρύσσει τον Καινούριο Κόσμο, διότι όπως λέει μεταξύ πολλών και πολύ ενδιαφερόντων άλλων, 
«…εγώ δεν θέλω άνεση, εγώ αναζητώ τον θεό, την ποίηση, τον πραγματικό κίνδυνο, την ελευθερία, την καλοσύνη, την αμαρτία…»

Η γνώμη μου: Είναι ένα από τα πρώτα βιβλία που διάβασα στην εφηβεία και από τα πιο αγαπημένα μου. Αξίζει να το διαβάσουμε και να το έχουμε στη βιβλιοθήκη μας, τόσο για την προφητική του δύναμη, όσο και για τα θέματα και διλήμματα που θίγει, σχετικά με την τεχνολογία και τον καταναλωτισμό, την ευτυχία και τα αρνητικά συναισθήματα, την ελευθερία και τον έλεγχο των ολοκληρωτικών καθεστώτων.

Μπορείτε να το βρείτε στα βιβλιοπωλεία, μεταφρασμένο στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κάκτος και Πατάκη. Επίσης, το βρίσκετε και στην αγγλική γλώσσα από τις εκδόσεις Vintage Books – Vintage Classics, σε μια έκδοση που συμπεριλαμβάνει δύο ενδιαφέρουσες εισαγωγές, από την Μάργκαρετ Άτγουντ (2007) και από τον Ντέιβιντ Μπράντσο (1993) καθώς και εκτεταμένο βιογραφικό του Άλντους Χάξλεϋ.

ΥΓ. Όπως μας πληροφορεί η ιστοσελίδα http://www.cinemag.gr/article.asp?catid=37406&subid=2&pubid=130055564  Ένας «Θαυμαστός Καινούριος Κόσμος» περιμένει τον Στίβεν Σπίλμπεργκ μιας και ετοιμάζει την τηλεοπτική προσαρμογή του θρυλικού βιβλίου του Άλντους Χάξλεϋ. Το τηλεοπτικό δίκτυο Syfy ανακοίνωσε πως πρόκειται να συνεργαστεί με την εταιρεία παραγωγής του Σπίλμπεργκ Amblin για τη μεταφορά της δυστοπίας του Χάξλεϋ. 

Βρείτε την Αγγελική Μπούλιαρη και τα βιβλία της εδώ:

http://www.biblionet.gr/main.asp?page=results&person=x&person_id=55327

http://www.goodreads.com/author/show/6448557

«ΔΟΝ ΚΙΧΩΤΗΣ - Ο ιππότης της ελεεινής μορφής» και Μιγκουέλ ντε Θερβάντες Σααβέντρα

Ο θρύλος της ιπποσύνης και του φτωχού πλην τίμιου ιδεαλιστή περιπλανώμενου ιππότη, εμφανίστηκε στον Μεσαίωνα. Ο περιπλανώμενος ιππότης χωρίς αφέντη, με μόνο πλούτο τα όπλα και το  άλογό του, συνήθως ταξιδεύει αναζητώντας εργασία, περιπέτεια, πλούτο, τύχη, γνώσεις, εμπειρίες. H ιστορία της περιπλάνησης στη δύση ξεκινά με τον Οδυσσέα, βασιλιά της Ιθάκης, της Ομηρικής «Οδύσσειας». Ωστόσο, ο Θερβάντες  με τον Δον Κιχώτη του το 1605 εισήγαγε έναν νέο μυθιστορηματικό ήρωα της περιπλάνησης και της αναζήτησης που ξεπέρασε κατά πολύ τα όρια του λογοτεχνικού ήρωα. Το βιβλίο μεταφράστηκε σε όλες τις γλώσσες του κόσμου, έγινε κινηματογραφική ταινία, σειρά κινουμένων σχεδίων, θεατρική παράσταση, έγινε κομμάτι της ίδιας της γλώσσας με τις εκφράσεις «δονκιχωτισμός» και «το κυνήγι των ανεμόμυλων», αλλά και σύμβολο της τρέλας και του ασυμβίβαστου ρομαντισμού.

Ο «Δον Κιχώτης, Ο ιππότης της ελεεινής μορφής», συνενώνει όλα τα προηγούμενα αφηγηματικά είδη. Περιέχει στοιχεία των Ποιμενικών Μυθιστορημάτων, των Μαυριτανικών και των Πικαρέσκ (με ήρωα έναν αχρείο), καθώς και στοιχεία από το μυθιστόρημα «Λαζαρίλο ντε Τόρμες», όπου έχουμε πρωτοπρόσωπη αφήγηση, ανενδοίαστες περιπέτειες, ενώ η ιστορία διανθίζεται με παρεμβαλλόμενες νουβέλες, τέχνασμα το οποίο ακολούθησε και ο Θερβάντες στο μεγάλο του μυθιστόρημα.

Ο Μιγκουέλ ντε Θερβάντες Σααβέντρα, έγραψε την ιστορία του Δον Κιχώτη, όταν πια η ζωή τον είχε τόσο βασανίσει ώστε οι περισσότεροι άνθρωποι στη θέση του θα είχαν υποκύψει ή θα είχαν χάσει την όρεξη και τη δύναμη να χαρίσουν στον κόσμο ένα από τα μεγαλύτερα πνευματικά κατορθώματα όλων των εποχών. Καταγόμενος από οικογένεια μικροευγενών, όπως και ο Σαίξπηρ, ο οποίος επίσης πέθανε την ίδια μέρα, 23 Απριλίου 1616, έλαβε άρτια μόρφωση, ενώ έμεινε αρκετά στην Ιταλία όπου επηρεάστηκε από τη λογοτεχνία και τον «Μαινόμενο Ορλάνδο» του Αριόστο. Έλαβε μέρος στη ναυμαχία της Ναυπάκτου, όπου διακρίθηκε και έχασε το αριστερό του χέρι. Σ’ ένα ταξίδι, το πλοίο του κουρσεύτηκε από μαυριτανικά πολεμικά και μαζί με πολλούς άλλους οδηγήθηκε αιχμάλωτος και έμεινε πέντε χρόνια στο Αλγέρι. Απελευθερώθηκε με κόπο το 1580 και γύρισε στην Ισπανία. Το ότι, ύστερα από επανειλημμένες προσπάθειες να αποδράσει, οι Μαυριτανοί δεν τον σκότωσαν, τιμά τους τελευταίους, οι οποίοι φαίνεται πως θαύμαζαν το ήθος του αιχμαλώτου τους και το πνεύμα της αυτοθυσίας που είχε επιδείξει προς χάρη των συντρόφων του στη δυστυχία.

Η πρώτη παρόρμηση για τη συγγραφή του μυθιστορήματος προήλθε από μια αισθητική διαμαρτυρία του συγγραφέα εναντίον των κακόγουστων εμπορικών λογοτεχνημάτων της εποχής, που ήσαν γεμάτα από ανόητες ιπποτικές περιπέτειες που ο  «Ιππότης της ελεεινής μορφής» προσπαθεί να ζήσει. Ο Θερβάντες όμως δεν χρησιμοποιεί την παρωδία όπως ο Αριόστο, αλλά το ρεαλιστικό κωμικό στοιχείο, πλέκοντας τη μυθική ενόραση με την εναργή παραστατικότητα, για να δημιουργήσει ένα από τα αιώνια σύμβολα της ανθρώπινης ζωής. Το έργο χαρακτηρίστηκε σαν ο αναπόφευκτος και αιώνιος αγώνας μεταξύ ιδεαλισμού και ρεαλισμού. Επίσης υπογραμμίζει την ουσιαστικά τραγική σύγκρουση μεταξύ της υψηλόφρονος ψυχής του ήρωα και της ποταπής πραγματικότητας, σύγκρουση που χαρακτηρίζει την ηθική πλευρά του έργου.

Μια τέτοια αξιολόγηση του έργου είναι σχετικά πρόσφατη, ενώ στην αρχή διέκριναν σ’ αυτό μονάχα το εξωτερικό κωμικό στοιχείο και το θεωρούσαν απλή σάτιρα. Η εκτός τόπου και χρόνου μορφή του Δον Κιχώτη θεωρούνταν μια κωμική κοινωνική περίπτωση από εκείνες όπου αντικοινωνικοί τύποι έρχονται σε αντίθεση με λογικά μέλη της κοινωνίας.

Η Ρομαντική Σχολή, όμως, βλέπει στον μελαγχολικό ιδαλγό ο οποίος στην εποχή της πυρίτιδας και των μουσκέτων θέλει να αναβιώσει τα περασμένα ιδεώδη της περιπλανώμενης ιπποσύνης, την ενσαρκωμένη τραγωδία μιας απηρχαιωμένης στάσης ζωής.

Ο Δον Κιχώτης είναι ένας συνταξιούχος ευγενής από το χωριό Μάντσα της Ισπανίας, με το όνομα Αλόνσο Κιχάνο, που λατρεύει τις ιστορίες με ιππότες και ξοδεύει σχεδόν ολόκληρη την περιουσία του για την αγορά βιβλίων. Είναι τόσο μεγάλο το πάθος του που φτάνει να πιστέψει ότι είναι και ο ίδιος ιππότης! Μια μέρα, λοιπόν, αποφασίζει να εγκαταλείψει την ανιαρή ζωή του και να γίνει περιπλανώμενος ιππότης, αφού πρώτα αλλάζει το όνομά του σε Δον Κιχώτη! Μοναδικός σύντροφος στο ταξίδι του είναι ο πιστός υπηρέτης του Σάντσο Πάντσα, ο οποίος, σε αντίθεση με τον ονειροπαρμένο κύριό του, πιστεύει μόνο στη λογική! Στη φανταστική πορεία τους, οι δύο ήρωες συναντούν γίγαντες, δράκους, δαίμονες, αλλά και πονηρούς κι επικίνδυνους ανθρώπους. Ο Δον Κιχώτης χωρίς ποτέ να χάνει το θάρρος του, εν μέσω δυσκολιών και αναποδιών, προσπαθεί να επιβάλει το δίκαιο: «Η μόνη δικαιοσύνη είναι η απελευθέρωση όλων των καταπιεσμένων».

Η απόφαση του Αλόνσο Κιχάνο να πορευτεί στον κόσμο ως περιπλανώμενος ιππότης με το όνομα Δον Κιχώτης, φέρει τα χαρακτηριστικά ενός ξεσηκωμού, μιας φυγής από το καθημερινό, αντιηρωικό παρόν, από την γκρίζα, φτωχική μονοτονία μιας Καστιλιάνικης πολίχνης, από την ερημιά και τη μιζέρια της επαρχιακής ζωής, προς τον μεγάλο κόσμο, εκεί όπου είναι ακόμα δυνατά τα περιπετειώδη βιώματα και οι μεγάλες πράξεις. Σε κάθε εποχή οι άνθρωποι ήσαν πεπεισμένοι ότι μπορούσαν να εγκαταλείψουν το ίδιο τους το εγώ και να μεταμφιεσθούν σε κάτι άλλο. Οι άνθρωποι πάντα θέλουν να έρθουν εκτός εαυτού, να αποσείσουν το μαρτύριο της καθημερινότητας, αναζητούν μιαν ανώτερη μορφή ύπαρξης, επιθυμούν να μεταμορφωθούν σε κάτι εντελώς διαφορετικό.

Ο Δον Κιχώτης είναι ως προς τον χαρακτήρα ευγενής και στέκεται ψηλότερα από το περιβάλλον του, όμως ο ιδεαλισμός του σκορπίζεται δίχως νόημα και χρησιμότητα αφού δεν γνωρίζει ο ήρωας πώς να τον θέσει στην υπηρεσία λογικών σκοπών, αλλά αντιγράφει τυφλά τους ήρωες των ιπποτικών μυθιστορημάτων που διαβάζει.

Είναι καλοπροαίρετος αλλά πνευματικά απαίδευτος και επομένως εύπιστος απέναντι σε κάθε αυθεντία. Στο επίπεδο της σκέψης δεν είναι παρά ένας άνθρωπος του μεσαίωνα που εμπιστεύεται τυφλά τα μοιραία ιπποτικά αναγνώσματά του με τον ίδιο τρόπο που ο μεσαιωνικός άνθρωπος εμπιστεύεται τα δόγματα της εκκλησίας. Είναι η ενσάρκωση ενός απόκοσμου ιδεαλισμού και μιας ηθικής ακαμψίας που δεν κάνει ούτε την παραμικρή υποχώρηση και θέλει να περάσει με το κεφάλι μέσα από τον τοίχο. Είναι ένας ήρωας που παίρνει τη λογοτεχνία κατά λέξη και έως θανάτου στα σοβαρά και που γίνεται ο ίδιος λογοτεχνία. Είναι το τραγικό παράδειγμα ενός ανθρώπου που δεν μπορεί να κρατήσει υπό έλεγχο τη φαντασία του. Αποδεικνύει, μέσα από τα παθήματά του, ότι ακόμα κι ένας ευπατρίδης μπορεί να ανήκει στο πλήθος, αν τον χαρακτηρίζουν η ωμότητα και η αμάθεια.

Ο Δον Κιχώτης, ο μελαγχολικός ιππότης μας, θέλει να «ξεστραβώσει τα στραβά» και να υπηρετήσει το δίκαιο. Νοσταλγεί τη Χρυσή Εποχή όταν βασίλευαν παντού ειρήνη, αγάπη, ομόνοια, και δεν υπήρχε ούτε απάτη, ούτε κακία, ούτε αδικία, ούτε δικαστές. Τη νοσταλγική αυτή αφήγηση ακολουθεί ο θρήνος για τους διεφθαρμένους καιρούς μας αλλά και το συμπέρασμα ότι έχουμε ανάγκη το τάγμα των περιπλανώμενων ιπποτών για να υπερασπίσει την αρετή, να προστατεύσει τις χήρες και να παρασταθεί στα ορφανά και σε όσους χρειάζονται βοήθεια.

Σύμφωνα με τον ψυχίατρο Ernst Kretschmer, άνθρωποι σαν τον Δον Κιχώτη είναι σαν τα αστόλιστα και δίχως παράθυρα ρωμαϊκά σπίτια, σαν επαύλεις με παραθυρόφυλλα κλειστά κάτω από τον καυτό ήλιο. Όμως, στο εσωτερικό τους, κάτω από ένα αδύναμο φως, λαμβάνουν χώρα οι πιο μεγάλες γιορτές. Αυτό συμβαίνει και με τον Δον Κιχώτη. Κανείς δεν υποψιάζεται κάτι το ιδιαίτερο, το αφύσικο, ή το σκανδαλώδες σ’ αυτόν τον άκακο, καλότροπο, κάπως λιγόλογο και άχρωμο ευγενή από τη Μάντσα. Όμως, τα φαινόμενα απατούν. Στην ψυχή του λαμβάνουν χώρα οι πιο μεγάλες γιορτές. Η ακόρεστη, φλογερή φαντασία του μετατρέπει με τρόπο μαγικό τις γελοίες αφηγήσεις του Αμάντις δε Γκάουλα ή του Ρεϊνάλδου δε Μονταλμπαν, τα ταξίδια τους και τις περιπέτειές τους, σε περίλαμπρη ανθηρή πραγματικότητα. Ιππότες και παρθένες, κάστρα και επάλξεις, παλάτια που αντιφεγγίζουν μέσα στο σεληνόφως, και επιπλέον, μάχες και περιπέτειες με γίγαντες, δράκους, και κακούς μάγους, αποτελούν έναν κόσμο γεμάτο από την πολυκύμαντη αντιπαράθεση του Καλού με το Κακό. 

Αυτόν αναγνωρίζει ως κόσμο του ο Δον Κιχώτης, όχι τη βαρετή, μονότονη καθημερινότητα του χωριού που αντικρίζει, όταν σηκώνει το βλέμμα από τα βιβλία του και αγναντεύει πέρα από το φράχτη. Ναι, ο κόσμος θα έπρεπε να είναι πιο όμορφος, πιο πλούσιος, η ύπαρξη περισσότερο εκπληρωμένη. Ο Δον Κιχώτης παρουσιάζεται εδώ ως ένας ρεαλιστής μέσα στον κόσμο των ιδεών, ένας γόνος του Πλάτωνα. Και μέσα του ωριμάζει σιγά-σιγά ό,τι ένας άνθρωπος φυσιολογικός ονομάζει έμμονη ιδέα.

Πέρα από την ιπποτική του τρέλα, είναι ο πιο νηφάλιος, ο πιο φρόνιμος και συνετός άνθρωπος που υπάρχει, όμως το γερό λογικό του διοχετεύεται στον αγωγό της περιπλανώμενης ιπποσύνης. Με μεγάλη εκφραστική δύναμη ο ιππότης μας εκθέτει την ουσία της αποστολής του. Υποστηρίζει με οξυδέρκεια τη θέση του και είναι αδύνατον να μην του δοθεί δίκιο. Η απραξία ποτέ δεν τον ευχαριστούσε, είτε έβγαινε νικητής είτε νικημένος. Μεσόκοπος πια – στο μυθιστόρημα παρουσιάζεται ως πενηντάχρονος – διακατέχεται από την αγέραστη ελπίδα όλων των νεαζόντων αιώνιων αναζητητών.

Η δύναμη της φαντασίας του συγχέει την επίφαση με την πραγματικότητα. Και τότε, αμήχανος μπροστά στις συνέπειες των πράξεών του, επιστρατεύει την υπόθεση ότι του έχουν κάνει μάγια. Η παρουσίαση των φανταστικών βιωμάτων του ως αποτέλεσμα μαγείας είναι η μόνη ερμηνεία που μπορεί να συλλάβει η σκέψη του.

Σε όλα όσα κάνει επικαλείται πάντοτε ό,τι έχει διαβάσει στα ιπποτικά του μυθιστορήματα. Ακολουθεί σχολαστικά το πρότυπο της περιπλανώμενης ιπποσύνης σε όλες, ακόμα και τις πιο γελοίες, λεπτομέρειες, ως το πικρό τέλος. Βάζει τον πρώτο διαβάτη που συναντά να τον χρίσει ιππότη με το ιπποτικό σπάθισμα στον ώμο, όπως έχει διαβάσει ότι γίνεται στα ιπποτικά μυθιστορήματα, ενώ στην ταβέρνα δεν πληρώνει τον λογαριασμό, επειδή ποτέ δεν διάβασε ότι ένας περιπλανώμενος ιππότης πλήρωσε λογαριασμό σε χάνι ή καπηλειό. Και όπως ακριβώς επιτάσσουν τα πρότυπά του, λαχταρά τη φήμη. Αποφαίνεται, ωστόσο, ότι οι ρωμαιοκαθολικοί ιππότες θα έπρεπε να επιδιώκουν πιο πολύ τη δόξα των ουρανών και λιγότερο τη ματαιόδοξη φήμη του προσωρινού βίου επί της γης.

Όλες οι πράξεις του Δον Κιχώτη θέτουν ένα τραγικό ερώτημα: Πώς είναι δυνατή μια αγωνιστική στάση σ’ έναν κόσμο που δεν μπορεί να της προτάξει αντίπαλο; Με όλο του το δίκιο, θρηνεί το τέλος της ιπποσύνης εξαιτίας της εφεύρεσης της πυρίτιδας και της φρικιαστικής μανίας των ανόσιων μηχανών του πυροβολικού. Χάρη σ’ αυτή τη διαβολική επινόηση, κάθε δειλός μπορεί τώρα να αφήσει στον τόπο ακόμα και τον γενναιότερο ιππότη με μια τυχαία βολή από απόσταση. Η βαναυσότητα των τεχνικών μέσων και της νέας εποχής που προβάλλει μέσα στην ανωνυμία αφανίζει την ατομική αξία της ιπποτικής στάσης.

Ο Δον Κιχώτης, ως μυθιστορηματική ύπαρξη, συγκεντρώνει στοιχεία που τον καθιστούν ιδιαίτερα πολύπλοκο κι ως εκ τούτου αντιφατικό. Αφελής και ονειροπόλος σε βαθμό να φαντάζεται ανύπαρκτους κινδύνους και περιπέτειες κι από την άλλη σώφρων, σοφός, πατά γερά στην πραγματικότητα, με αδιατάραχτη ισορροπία που μπορεί να διευθετήσει κάθε ζήτημα με αφοπλιστική απλότητα, κινούμενος αποκλειστικά στα πλαίσια της δικαιοσύνης, της ηθικής αποκατάστασης και της σύνεσης, με δυο λόγια του ανθρωπισμού.

Ο Δον Κιχώτης είναι η αμετανόητη παιδική ονειροφαντασία που τελικά αποδεικνύεται σοφότερη αφού είναι ανόθευτη ηθικά, ασυμβίβαστη. Η συσσώρευση του πλούτου και της εξουσίας δεν τον αφορά. Αγνοεί έννοιες όπως συμφέρον, κερδοσκοπία, δίκιο του ισχυρού και αναζητά το δίκαιο, που είναι η μοναδική αλήθεια, και αυτό είναι αδιαπραγμάτευτη πραγματικότητα.

Τελικά ποιος από τους δύο κόσμους είναι αλήθεια; Ο παιδικός κόσμος του Δον Κιχώτη που βρίσκει εύκολα τις αυτονόητες αλήθειες γιατί πολύ απλά δεν έχει αλλοτριωθεί ή ο κόσμος των άλλων που κατανοεί απολύτως την επιφανειακή πραγματικότητα αλλά είναι αδύνατο φτάσει στη βαθύτερη ουσία της συνύπαρξης, αφού ο δρόμος κόβεται από ένα πλήθος συμβιβασμών και υποχωρήσεων που νοθεύουν την αναζήτηση κάθε αλήθειας;

Αν και είναι δύσκολο να κατανοήσουμε ποια πραγματικότητα είναι αληθινή – του Δον Κιχώτη ή των άλλων – δεν είναι καθόλου δύσκολο να κατανοήσουμε ποια πραγματικότητα είναι ισχυρή. Σε όλο το δεύτερο τόμο βλέπουμε το Δον Κιχώτη να γελοιοποιείται και να γίνεται έρμαιο των ισχυρών ανθρώπων της άλλης πραγματικότητας. Εξευτελίζεται και ταπεινώνεται από το δούκα, τη δούκισσα κι από τον κάθε υπηρέτη. Γίνεται γραφικός, κατατροπώνεται. Η πραγματικότητα του συναισθήματος ηττάται ολοκληρωτικά από την αμείλικτη   πραγματικότητα του κυνισμού και της δύναμης. Κάθε Δον Κιχώτης είναι καταδικασμένος στη συντριβή.

Οι τελευταίες σκηνές στο νεκροκρέβατο του Δον Κιχώτη είναι συγκινητικές. Καταλαβαίνει την πλάνη του και συνειδητοποιεί όλο το μέγεθος του εξευτελισμού του ως περιπλανώμενος ιππότης. Μετανιώνει και καταριέται τα ιπποτικά βιβλία που τον παρέσυραν. Έτσι, ο Θερβάντες μας φέρνει ενώπιον της οδυνηρής πραγματικότητας μετατρέποντας την κωμωδία σε δράμα, κάνοντας το γέλιο πικρό, και επιβεβαιώνοντας την άποψη ότι είναι «ο Σαίξπηρ του Νότου».

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. ERWIN LAATHS, Παγκόσμιος Ιστορία της Λογοτεχνίας, Τόμος Α!, 

Εκδόσεις Ι. Αρσενίδη, Αθήνα 1963

 2. WILHELM MUHLMANN, Ευρωπαϊκή Λογοτεχνία και Παγκόσμιος Πολιτισμός, 

Εκδόσεις Νεφέλη, 1997

Βρείτε την Αγγελική Μπούλιαρη και τα βιβλία της εδώ:

http://www.biblionet.gr/main.asp?page=results&person=x&person_id=55327

http://www.goodreads.com/author/show/6448557

http://www.anemosekdotiki.gr/poihsh/nostalgia.html

http://www.anemosekdotiki.gr/pezografia/egw-agapw-auth-kapnizei.html