Το κείμενο και τα τραγούδια που ακολουθούν είναι από το βιβλίο της Κωστούλας Μητροπούλου, ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΩΝ ΤΡΙΩΝ ΗΜΕΡΩΝ, Εκδόσεις Μπουκουμάνη, Ιούλιος 1974
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 16 Νοεμβρίου 1973
Ελλάδα, Αθήνα, Σχολή Πολυτεχνείου
"ΨΏΜΙ - ΠΑΙΔΕΙΑ - ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ"
"Εδώ Πολυτεχνείο, εδώ Πολυτεχνείο. Σας μιλάει ο Ραδιοφωνικός Σταθμός των ελεύθερων αγωνιζόμενων φοιτητών, των ελεύθερων αγωνιζόμενων Ελλήνων. Εμείς οι ελεύθεροι Έλληνες φοιτητές, που για τρίτη μέρα σήμερα εξακολουθούμε τον αγώνα μας δηλώνουμε ότι είμαστε άοπλοι. Βρισκόμαστε άοπλοι απέναντι στα τανκς. Εδώ Πολυτεχνείο, εδώ Πολυτεχνείο..."
ΠΡΩΤΟ ΟΚΤΑΩΡΟ: Προσέλευση του ανώνυμου πλήθους για να δηλώσει συμπαράσταση στους φοιτητές που βρίσκονται τρία εικοσιτετράωρα κλεισμένοι στη Σχολή. Η προσέλευση έχει όψη από πανηγύρι.
ΔΕΥΤΕΡΟ ΟΚΤΑΩΡΟ: Προκηρύξεις και διακοπή της κυκλοφορίας. Η όψη του χώρου μέσα και έξω θυμίζει εορταστική εκδήλωση. Χαρακτηριστικό σημάδι σ' αυτό τον έγκλειστο χρόνο η φωνή των
ελεύθερων αγωνιζόμενων φοιτητών, των ελεύθερων αγωνιζόμενων Ελλήνων, μια φωνή νέου παιδιού που εκπέμπει στους 1.050 χιλιόκυκλους μηνύματα αισιοδοξίας.
ΤΡΙΤΟ ΟΚΤΑΩΡΟ: Αριθμός συγκεντρωμένων εντός και εκτός Πολυτεχνείου πάνω από 20.000. Ώσπου νύχτωσε.
Από νωρίς το απόγευμα επικρατεί ένας ηλεκτρισμένος, διάχυτος πανικός στους δρόμους, στα βιαστικά βήματα των περαστικών, στα γεμάτα καφενεία. "Ελευθερία ή θάνατος".
Ώρα 8.00μμ: "Τα δακρυγόνα επιδρούν βλαβερώς εις το αναπνευστικόν σύστημα". Οι πιο παλιοί θυμούνται τον πόλεμο. Κλείνονται στα σπίτια τους. Στους δρόμους όλο και πιο νέοι, σχεδόν παιδιά. Χαφιέδες και δακρυγόνα.
Ώρα 9.00μμ: Σκοτώθηκε ένα νεαρό αγόρι αγνώστων στοιχείων που χαρακτηρίστηκε αμέσως "αναρχικός". Κάποιος έπιασε τα δάχτυλα του παιδιού και τάτριψε στις χούφτες του αδέξια, "είναι πεθαμένος" ξαναείπε ο περιπτεράς και κατάπιε την ίδια φράση για δεύτερη φορά, "το φάγατε το παιδί". Και ο κόσμος που είχε μαζευτεί διαλύθηκε βίαια από τα όργανα της τάξεως.
Ώρα 10.00μμ:Δεύτερος νεκρός, γωνία Χαλκοκονδύλη και Γ΄ Σεπτεμβρίου, "αναρχικός" είπανε μόνο και το όνομά του είχε μια κατάληξη σαν Λαμπρινός ή Φωτεινός.
Ώρα 11.02μμ. "Χρειαζόμαστε γιατρούς, χρειαζόμαστε φάρμακα, ο αέρας βαραίνει, πνιγόμαστε, χρειαζόμαστε αντιασφυξιογόνες μάσκες, είμαστε χιλιάδες"
Ώρα 12.55 "Τα τανκς κατευθύνονται μέσα στη νύχτα με προορισμό το χώρο συγκεντρώσεως των φοιτητών".
Ώρα 1.29πμ. Τα παιδιά στον περίβολο τραγουδάνε. Το μεγάφωνο πολλαπλασιάζει σε χιλιάδες φράσεις τη μία και μοναδική φράση: ΔΕ ΘΑ ΧΤΥΠΗΣΟΥΝ.
Ώρα 2.02πμ : "αδέλφια, μη χτυπάτε!"
Ώρα 2.05πμ: "Θεέ μου, ας μη χυθεί αίμα!" Η νύχτα είναι γεμάτη μ' αυτή την ευχή.
Ώρα 2.48πμ: "Εφ' όπλου λόγχη!"
Ώρα 2.56πμ: Δύο πυροβολισμοί.
Ώρα 2.57 πμ: Τρία τανκς ορμάνε μαζί. Το πρώτο, που φαίνεται παράλογα πιο μεγάλο, ρίχνει τη μεγάλη πόρτα με τα κάγκελα. Οι άνθρωποι αραιώνουν. Οι άνθρωποι πάντα σε τέτοιες στιγμές ή χάνονται ή μένουν και πολτοποιούνται. Τα παιδιά τραγουδάνε τον Εθνικό Ύμνο.
Ώρα 3.03πμ: Στρατιώτες γέμισαν το Πολυτεχνείο. Οι φοιτητές παραδίνονται. Σειρήνες εκκωφαντικές. Μάχες στους δρόμους. Κόλαση.
Δυο από τα τραγούδια που γράφτηκαν στον ενδιάμεσο χρόνο, η μουσική είναι του Ανακρέοντα Παπαγεωργίου.
Ο ΝΕΚΡΟΣ ΠΟΥ ΤΟΝ ΕΙΠΑΝΕ ΑΡΧΗΓΟ
Τον έλεγαν "ο αρχηγός"
έγιν' ο πρώτος τους νεκρός
οι φίλοι τούπανε "θα ζεις
όσο υπάρχουμε και μεις".
Είχε δυο μάτια γαλανά
στ' αριστερό σφαίρα περνά
μπλε παγωμένο το δεξί
στο στόμα κόκκινη γραμμή.
Μιλούσε πρώτος στα παιδιά
γέμιζε λόγια η καρδιά
πέρασε πρώτο τη γραμμή
που τελειώνει η ζωή.
"Σκοτώθηκε ο αρχηγός".
Ήταν ψηλός, ήταν στητός
θα τριγυρνάει στη ζωή
όσο υπάρχουν ζωντανοί.
ΤΑ ΚΑΓΚΕΛΑ
Πίσω απ' τα κάγκελα ελεύθεροι χιλιάδες
στο δρόμο περπατάει αργά η φοβέρα
πίσω απ' τα σίδερα ονειρεύονται μανάδες
παιδιά που έχουνε αλλάξει σε μια μέρα.
Μπροστά απ' τα κάγκελα οι σκλάβοι που φοβούνται
όπλα κρατάνε και ο δρόμος τους ανήκει
πίσω απ' τα κάγκελα φωνές που δεν φοβούνται
και μοιάζουν θάλασσα που πλέει ένα καϊκι.
Πίσω απ' τα σίδερα τα μάτια της γενιάς τους
χαμογελάνε σ' ένα φως που ξημερώνει
έξω στο δρόμο η ντροπή κι η παγωνιά τους
βήμα με βήμα την ελπίδα τη σκοτώνει.
Τραγούδια: