ΦΕΥΓΩ ΞΕΝΗ, Γιάννης Δ. Μπάρτζης

Το διάβασα απνευστί. Εξαιρετική γραφή που χαρακτηρίζεται από γλωσσικό πλούτο και δεινή περιγραφική ικανότητα. Ακριβοδίκαιη χρήση καλολογικών στοιχείων, ούτε υπερβολικά πολλά να αποσπάσουν την προσοχή σου από το θέμα, ούτε λιγότερα ώστε να αδικούνται από τη ‘φτώχεια’ της περιγραφής οι σχετικές παράγραφοι.

Ο συγγραφέας έχει χαριστεί ταλέντο και επομένως κατέχει τον τρόπο να αγκιστρώνει τον αναγνώστη ο οποίος τον ακολουθεί με αδιάπτωτο ενδιαφέρον από την πρώτη έως την τελευταία σελίδα. Στην εξέλιξη της πλοκής δεν υπάρχουν κενά, χάσματα ή πλατειάσματα. Η πλοκή είναι στέρεη, συνεκτική και κατανέμεται ισομερώς στα κεφάλαια. Πιστή είναι η απόδοση της εποχής, της πόλης και της κοινωνίας της Κορίνθου του 1800 και εξής.

Άψογη η ενσυναίσθηση από τον συγγραφέα μιας γυναίκας, αρχόντισσας, που βρίσκεται στη δίνη ιστορικών ανατροπών και χάνει τα πάντα, από τα πιο ασήμαντα ως τα πιο σημαντικά. Ανέσεις, κοινωνική θέση, σεβασμό, δύναμη, ασφάλεια, αγαπημένα πρόσωπα, οικογένεια, πατρίδα, νόημα ζωής και λόγο ύπαρξης. Πλήρως δομημένη η προσωπικότητα της Γκιουλχανούμ, και κάπως αγιοποιημένη. Καμία αντίρρηση επ’ αυτού. Έτσι τη συνέλαβε ο συγγραφέας, έτσι ήθελε να την αποδώσει.

Απόλυτα ακριβής η παράθεση όλων των ιστορικών γεγονότων της ελληνικής επανάστασης, των χρόνων πριν και μετά το 1821. Άψογη η παρουσίασή τους από την αντίπαλη προς εμάς πλευρά, δηλαδή, την τουρκική, καθώς μια έντονη φιλοτουρκική διάθεση και άποψη διατρέχει ολόκληρο το κείμενο, από την αρχή ως το τέλος.

Εάν το βιβλίο είχε γραφτεί από έναν Τούρκο συγγραφέα, ο αντίκτυπος αυτής της διάθεσης δεν θα ήταν τόσο μεγάλος. Επειδή, τι πιο φυσιολογικό, για έναν Τούρκο συγγραφέα από το να χρησιμοποιήσει την πένα του για να εκθέσει τις απόψεις του λαού του; Όμως, το βιβλίο είναι γραμμένο από Έλληνα και μάλιστα Κορίνθιο. Θα μου πείτε: Ένας Έλληνας συγγραφέας, δηλαδή, δεν μπορεί να έχει το δικαίωμα ή την ευαισθησία να αποδώσει τα συναισθήματα και τις σκέψεις της άλλης πλευράς; Βεβαίως, ναι. Όμως, το γεγονός αυτό, μαζί με κάποια στοιχεία – για την ακρίβεια,  την έλλειψη κάποιων στοιχείων – οδηγούν τον αναγνώστη στους παρακάτω προβληματισμούς:

  

Ανάμεσα στις Κορίνθιες/Ελληνίδες δεν υπήρξε ούτε μία γυναικεία προσωπικότητα ισοδύναμη της Γκιουλχανούμ;

Ο συγγραφέας δεν απέδωσε κανένα θετικό χαρακτηριστικό στους αντιπάλους των Τούρκων, Έλληνες, των οποίων η ονομασία εμμέσως αμφισβητείται, ως αίφνης εφευρεθείσα, για να εξυπηρετήσει τους σκοπούς των επαναστατών του 1821. Όλοι, λοιπόν, πλην των Υψηλάντη και Κολοκοτρώνη, παρουσιάζονται γενικώς αγνώμονες, και οι μεν φτωχοί ως χαρακτήρες απαίδευτοι και βάρβαροι, οι δε ευκατάστατοι ως φιλόδοξοι, συμφεροντολόγοι και οπορτουνιστές.

 

Περιγράφει ο συγγραφέας ότι εξεπλάγησαν πάρα πολύ οι Τούρκοι (αναφέρομαι στους κατοικούντες στην περιοχή Κορινθίας) και θεώρησαν την επανάσταση προδοσία πάντων των θεσμών και αρχών. Όμως, κανείς δεν σκέφθηκε στιγμή ότι και πριν από αυτά τα 400 χρόνια οι Έλληνες βρίσκονταν ήδη εκεί και για πολλά περισσότερα χρόνια, και ότι οι ίδιοι τότε ήσαν κατακτητές και έποικοι;

Σαφώς, γνωρίζω ότι το μεγαλύτερο θηρίο όλων είναι ο άνθρωπος, και πολύ περισσότερο  κατά τη διάρκεια του πολέμου, αλλά αυτό συμβαίνει σε όλους τους λαούς ανεξαιρέτως.

Αντιλαμβάνομαι, επίσης, ότι μετά από 400 χρόνια Οθωμανικής κυριαρχίας επί του Ελλαδικού χώρου, έπεσε ως κεραυνός εν αιθρία επί των κεφαλών των Τούρκων η είδηση της επανάστασης και ο εν συνεχεία πόλεμος.

Έχω, επίσης, γνώση ότι τα όρια των κρατών βρίσκονται σε μια διαρκή αλλαγή και μετατόπιση, μικρότερη ή μεγαλύτερη.

Απλώς, θεωρώ ότι στο βιβλίο χρειαζόταν να υπάρχει και το αντίπαλον δέος. Ίσως διακατέχομαι από συναισθηματισμό και ρομαντισμό, αλλά αρνούμαι να δεχτώ ότι δεν υπήρξε ούτε μία Ελληνίδα/Κορίνθια με ανάλογο ήθος, αρχές και ψυχική δύναμη, άξια να σταθεί απέναντι στην Γκιουλχανούμ. Ακόμα και στην περίπτωση αυτή, ο συγγραφέας θα έπρεπε να την εφεύρει.

Εν κατακλείδι, το ιστορικό μυθιστόρημα του Γιάννη Δ. Μπάρτζη, «Φεύγω ξένη», είναι ένα απολαυστικό ιστορικό μυθιστόρημα, εξαιρετικά ενδιαφέρον, με πλήθος πληροφοριών, που αξίζει να διαβαστεί από τους λάτρεις του είδους και γενικά της λογοτεχνίας.

********************

ΦΕΥΓΩ ΞΕΝΗ, Γιάννης Δ. Μπάρτζης

336 σελίδες

Οκτώβριος 2014

ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ ΑΝΤ. ΣΤΑΜΟΥΛΗ

ISBN 9789609533

Ιστορικό μυθιστόρημα, που ξεκινά απ' το νωχελικό, ανατολίτικο σκηνικό της προεπαναστατικής Κορίνθου και εξελίσσεται δραματικά στις εκρηκτικές φλόγες της επανάστασης του 1821 στην Κόρινθο και στο Μοριά. Παράλληλα εξιστορείται η τραγικότητα της ζωής του Κιαμήλ μπέη, του φημισμένου οθωμανού ηγέτη της Κορίνθου, που ο θάνατός του έγινε τραγούδι και οι μυθικοί του θησαυροί ακόμα αναζητούνται στο κάστρο του Ακροκόρινθου.
Το γκρέμισμα βεβαιοτήτων του ανθρώπινου βίου αποτελεί μια δεύτερη οπτική αυτού του μυθιστορήματος. Όταν οι εθνικές, κοινωνικές, θρησκευτικές, πολιτικές ή όποιες άλλες ανατροπές γίνονται βίαια και αιματηρά, μετατρέπουν ανθρώπινες υπάρξεις σε φύλλα παρασυρμένα στις ριπές των ανέμων...
Και η απεγνωσμένη κραυγή συνειδητοποίησης της κεντρικής ηρωίδας: "Φεύγω ξένη", αναδεικνύει έναν βαθύ και πάντα επίκαιρο προβληματισμό: Την πατρίδα τη ζεις και την έχεις... ή σου την καθορίζουν άλλοι; (Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

***************************************************

Βρείτε την Αγγελική Μπούλιαρη και τα βιβλία της εδώ:

http://www.biblionet.gr/main.asp?page=results&person=x&person_id=55327

http://www.goodreads.com/author/show/6448557

http://www.anemosekdotiki.gr/poihsh/nostalgia.html

http://www.anemosekdotiki.gr/pezografia/egw-agapw-auth-kapnizei.html

Η ΑΙΘΟΥΣΑ ΤΟΥ ΘΡΌΝΟΥ, Τάσου Αθανασιάδη

Η ΑΙΘΟΥΣΑ ΤΟΥ ΘΡΟΝΟΥ
Τάσος Αθανασιάδης
Εκδόσεις ΕΣΤΙΑ, 2011
Σελίδες 450

"Στο μυθιστόρημά του αυτό ο Τάσος Αθανασιάδης περιγράφει μια ομάδα από νέους και νέες, καθώς απολαμβάνουν τις μέρες του καλοκαιριού σε ένα φανταστικό νησί των Κυκλάδων. Πίσω, ωστόσο, από την φαινομενική τους μακαριότητα, κάτω από το θάμβος του αιγαιοπελαγίτικου ουρανού, ακούν τη βασανιστική φωνή που τους ψιθυρίζει μέσα τους πως είναι πια καιρός να πάρουν μια σοβαρή απόφαση για το μέλλον τους. Τις ψυχολογικές αντιδράσεις τους μπροστά στα γεγονότα, που αιφνιδιάζουν τα σχέδιά τους γι' αυτό το μέλλον, μας τις ζωντανεύει ο συγγραφέας των «Πανθέων» με σκηνές αλληλοδιάδοχες από αισθησιακή μέθη και δραματική αβεβαιότητα. Την «Αίθουσα του θρόνου», μεταφρασμένη στα γερμανικά, υποδέχτηκε με εγκωμιαστικά σχόλια η ξένη κριτική. Το βιβλίο χαρακτηρίστηκε «Ένα αριστούργημα από την Ελλάδα», «Ένα από τα σημαντικότερα ελληνικά μυθιστορήματα της εποχής μας», «Έπος συμφιλίωσης των λαών»..."
(ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)

«Σ’ ένα νησί των Κυκλάδων, πολλά νέα παιδιά, αγόρια και κορίτσια, με διαφορετική ψυχοσύνθεση, όνειρα και επιδιώξεις το καθένα, περνούν τις καλοκαιρινές διακοπές τους ξένοιαστα και ανέμελα, φαινομενικά όμως, γιατί στο βάθος τους όλα παλεύουν μέσα τους με μια κρυφή αγωνία να βρουν το δρόμο τους, να συντονίσουν τη ζωή τους με την πίστης τους και τα ιδανικά τους, να κατασταλάξουν πνευματικά, και να πάρουν σοβαρές αποφάσεις, που θα έχουν άμεσες συνέπειες στην εξέλιξή τους και στο μέλλον τους».

(Από τον πρόλογο του Ε. Ν. Μόσχου)

Ο συμβολικός τίτλος του μυθιστορήματος προέρχεται από τα λεγόμενα ενός εκ των ηρώων του βιβλίου, του περ Γκρεγκουάρ, φραγκισκανού καλόγερου και καθηγητή λυκείου: «Έρχεται μια μέρα όπου η μεγαλειότητά μας, ο εαυτός μας, είναι ανάγκη να περάσει στην αίθουσα του θρόνου με τους αυλικούς του, το νου και την καρδιά, για να αποφασίσει πάνω στον καταστατικό χάρτη της ζωής του, δηλαδή ν’ ασχοληθεί με το μέλλον του…»

Το βιβλίο αρχίζει και τελειώνει με την ίδια παράγραφο με την ίδια μαγευτική εικόνα: «Τούτη την ώρα που το νησί ξεκόβει σα γαλέρα απ’ την καταχνιά με λατίνια μύλους και τρούλους, μοιάζει να ταξιδεύει σε καιρούς του Αιγαίου παλιούς, όταν οι κρινοδάχτυλες πριγκιπέσες της Παροναξίας τόπαιρναν προίκα μαζί μ’ ένα ρόδι για γούρι…»

Ο δημιουργός είχε μιαν αξιοθαύμαστη σύλληψη της ιδέας, των χαρακτήρων, του τόπου και του κοινωνικού περιβάλλοντος μέσα στο οποίο ξετύλιξε αριστοτεχνικά την ιστορία του. Η αφήγηση είναι πολυπρόσωπη, η ζωή του ενός ήρωα μπλέκεται με την ζωή του άλλου, και απεικονίζεται ρεαλιστικά η ελληνική αστική κοινωνία.  Οι χαρακτήρες παρά τις αντιφάσεις τους είναι συγκροτημένοι και βαδίζουν στο δρόμο του εσωτερικού τους πεπρωμένου. Η γλώσσα είναι πλούσια, όμορφη, γοητευτική.

Το μυθιστόρημα είναι γεμάτο φιλοσοφικά θέματα, τα οποία ωστόσο, κάθε άνθρωπος αντιμετωπίζει στο ξετύλιγμα της δικής του ζωής μέσα από την καθημερινότητά του, άλλοτε περισσότερο και άλλοτε λιγότερο συνειδητά. 

Προσωπικά, στην εκ νέου ανάγνωσή του, μετά από πολλά χρόνια, ξαναβρήκα την εφηβεία και τη νιότη μου και όλα τα ζητήματα που μας απασχολούσαν τότε: 

Το καλό και το κακό, ο ορισμός τους και η πάλη τους, το ηθικό και το ανήθικο, το κοινωνικά αποδεκτό ή όχι, το συνεπές και το οπορτουνιστικό, η απομάκρυνση από την καθημερινή ζωή για τη διαφύλαξη της ψυχής ή ο αγώνας μέσα στη ζωή, το κοινωνικό καθήκον ενάντια στο ατομικό συμφέρον, η αναζήτηση πλαισίων για μια ζωή πέρα από τα συνηθισμένα, μια ζωή με νόημα πέρα από την αποδοχή του τυχαίου, γενικά η αναζήτηση της ουσίας και συνεπώς της ισορροπίας και της γαλήνης που η εύρεσή της (της ουσίας) φέρνει στην ψυχή.  

  

Θίγεται το θέμα μια θρησκείας χωρίς κυρώσεις, η οποία να προετοιμάζει τον άνθρωπο για τη ζωή, και να του δίνει τη δυνατότητα να πλάσει τη ζωή του όπως του ταιριάζει, της ευδαιμονιστικής αντίληψης, της ματαιότητας της επίγειας δημιουργίας, της αμαρτίας, της αναγκαιότητας του κακού, της ειλικρινούς μετάνοιας και της δυνατότητας επανόρθωσης, καθώς και της δύναμης της συγχώρεσης.

Όλα αυτά δεν δίνονται θεωρητικά, αλλά μέσα από ουσιαστικούς διαλόγους (αν και κάποιες φορές δεν αιτιολογείται επαρκώς η έναρξη του διαλόγου), και την ενδιαφέρουσα εξέλιξη της πλοκής.  

Ας μου επιτραπεί να πω ότι θα προτιμούσα να έλειπαν κάποιες επαναλήψεις φράσεων (όπως π.χ. «Χριστιανός και Έλλην»), οι οποίες δεν προσέδωσαν κατά τη γνώμη μου περαιτέρω λογοτεχνική αξία στο κείμενο, και οι οποίες υποσυνείδητα παραπέμπουν τους μεγαλύτερους σε ηλικία αναγνώστες στην εποχή που γράφτηκε  το βιβλίο (1969, τρίτο έτος της επταετούς δικτατορίας). 

Αντιθέτως, θα προτιμούσα μεγαλύτερη ανάπτυξη των κεντρικών χαρακτήρων του Λουκά και της Γλαύκης. Λιγότερα, επίσης, θα προτιμούσα να ήταν τα προφητικά όνειρα και η διαισθητική ικανότητα να χαρακτήριζε λιγότερα άτομα, και επιπλέον να μην αποκάλυπτε ο συγγραφέας το βασικό μυστικό της ιστορίας μέσω ενός ονείρου, αλλά να υπήρχε ένας άλλος συσχετισμός μεταξύ του ονείρου και της αντίληψης της πραγματικότητας από το πρόσωπο που το ονειρεύτηκε.

«Η αίθουσα του θρόνου»,  εξακολουθεί να διαβάζεται και σήμερα με μεγάλη ευχαρίστηση και αδιάπτωτο ενδιαφέρον. Σ’ αυτό συντελούν η λογοτεχνική του αξία, αλλά, νομίζω, και η στροφή του σύγχρονου ανθρώπου προς τη θρησκεία γενικότερα καθώς και τις εναλλακτικές φιλοσοφίες/θεωρίες για έναν τρόπο γαλήνιας και ήρεμης ζωής, και επομένως και προς τα βιβλία που ενδεχομένως ικανοποιούν αυτήν την περιέργεια και ανάγκη.

Το έργο μεταφράστηκε στα Γερμανικά (1981) και στα Ρουμανικά (1992). Στο επίμετρο της συγκεκριμένης έκδοσης διαβάζουμε την άποψη του ΟΥΒΕ ΣΤΑΜΕΡ, φιλολογικού κριτικού της εφημερίδας Στουττγκάρτε Τσάιτούνγκ, όπως δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα "Η Καθημερινή", 10.08.1981, με τίτλο "Ένα αριστούργημα από την Ελλάδα". Φαντάζομαι ότι η ανάγνωση του βιβλίου προσέφερε και μία ακόμη ξεχωριστή ευχαρίστηση στους Γερμανούς αναγνώστες, δεδομένου ότι μέσα στην ιστορία τονίζεται η ειλικρινής μεταμέλεια και συντριβή του Γερμανού κατακτητή, και η εμπιστοσύνη στη συγχώρεση και άφεση των αμαρτιών.

Βρείτε την Αγγελική Μπούλιαρη και τα βιβλία της εδώ:

http://www.biblionet.gr/main.asp?page=results&person=x&person_id=55327

http://www.goodreads.com/author/show/6448557

ΥΠΑΤΙΑ, Δημήτρης Βαρβαρήγος

Η γυναίκα που πλήρωσε με τη ζωή της το δικαίωμά της να αντιστέκεται στο σκοτάδι

Τι ήξερα εγώ για την Υπατία; Με αιδώ, ομολογώ τίποτα άλλο παρά ότι ήταν ένα ουσιαστικό γένους θηλυκού, που μου θύμιζε το αξίωμα του υπάτου και της θητείας του (υπατείας). Βλέπετε, η γυναίκα που αντιστάθηκε στον σκοταδισμό μέχρι και την τελευταία της πνοή, παρέμεινε επί αιώνες επιμελώς κρυμμένη στο σκοτάδι.

Χρειάστηκε μια ταινία, η AGORA , με τη σπουδαία Ρέιτσελ Βάις, το 2009, για να μάθω ότι η Υπατία που έζησε στην Αλεξάνδρεια (370-416 μΧ) ήταν μαθηματικός, αστρονόμος και φιλόσοφος, δίδασκε τις επιστήμες αυτές αλλά και μελετούσε αδιάκοπα για να βρει απαντήσεις σε ερωτήματα και να επεκτείνει το πεδίο της γνώσης. Ταυτοχρόνως έμαθα και για το τραγικό και βίαιο τέλος της, τίμημα με το οποίο πλήρωσε τις πεποιθήσεις της περί ανεξιθρησκείας, ελευθερίας, δικαιώματος στη γνώση και στην επιλογή. 

Δυστυχώς, (και μη έχοντας ακόμα εισχωρήσει στον κόσμο του διαδικτύου) αγνοούσα ότι ήδη ένας έλληνας συγγραφέας, ο Δημήτρης Βαρβαρήγος, μετά από πολυετή έρευνα και μόχθο, κυκλοφορούσε βιβλίο του με τίτλο και θέμα ακριβώς αυτό: ΥΠΑΤΙΑ.

Τώρα που γράφω αυτές τις γραμμές, έχω μόλις διαβάσει το βιβλίο, χάρις στην επανέκδοσή του από τις εκδόσεις "Εντύποις". Είμαι συνεπαρμένη και ως αναγνώστρια νιώθω την πληρότητα που φέρνει η χαρά της ανάγνωσης ενός πολύ καλού βιβλίου. Με την έντιμη, συνεπή και ανθρωπιστική γραφή του ο συγγραφέας με κέρδισε έτσι ώστε να θέλω να διαβάσω και τα επόμενα αλλά και τα προηγούμενα βιβλία του.

Με αυτό το ιστορικό μυθιστόρημά του ο κ. Βαρβαρήγος μας ξεναγεί στην περίφημη Αλεξάνδρεια, σε μια δύσκολη εποχή, όταν φθίνει ο αρχαιοελληνικός πολιτισμός και κηρύσσεται παράνομη η ελληνική φιλοσοφία, υπό την πίεση φανατικών του Ιουδαϊσμού αλλά και του χριστιανισμού που πλέον αποτελεί επίσημη θρησκεία του κράτους. Η Υπατία του μας πληροφορεί, μας προβληματίζει, διευρύνει τις γνώσεις μας, την οπτική γωνία μας, τον τρόπο σκέψης μας, μας προτρέπει να ερευνούμε αδιάκοπα την κληρονομιά μας. 

Βρήκα έξοχη την αναπαράσταση της εποχής, με τα διάφορα ρεύματα και τις τάσεις στη φιλοσοφία, τη θρησκεία, την πολιτική, τις επιστήμες, και πάνω απ' όλα γοητευτική και συγκινητική τη σύνθεση της αγνής, καθαρής και δυνατής προσωπικότητας της Υπατίας, χωρίς να υπολείπονται σε πληρότητα και όλοι οι άλλοι χαρακτήρες του βιβλίου. Καταγράφονται ήθη και έθιμα της εποχής και παρουσιάζεται με αδρές πινελιές η καθημερινή ζωή των κατοίκων.

Οι διάλογοι, αληθοφανείς με λόγο που κυλάει αβίαστα σαν να παρακολουθείς πραγματική συζήτηση πότε ανήσυχων πνευμάτων πότε απλών ανθρώπων, χωρίς περιττά στολίδια ή πομπώδεις εκφράσεις, φωτίζουν πρόσωπα και καταστάσεις.  

Οι επικεφαλίδες, που λειτουργούν και ως μικροί, ανεξάρτητοι θησαυροί, συμπυκνώνουν είτε το βαθύτερο στοχασμό του συγγραφέα πάνω σε κάθε κεφάλαιο, είτε αποδίδουν την κατάσταση γύρω από την Υπατία, και άλλοτε τον χαρακτήρα και τα πιστεύω της φιλοσόφου. 

Όλα αναδείχτηκαν όπως έπρεπε και με τον καλύτερο τρόπο μέσω της εξαιρετικής γραφής του κ. ΔημήτρηΒαρβαρήγου. Γραφή ωραία, ουσιαστική, χωρίς υπερβολές, με αίσθηση οικονομίας, με αγάπη προς το κείμενο και τον αναγνώστη, με περιγραφές ακριβείς, ιδιαίτερες  και χαρισματικές, ακόμα και όταν πρόκειται για τα δύσκολα και τα βίαια, αφού ο συγγραφέας διαθέτει το δικό του μαγικό πέπλο από λέξεις με το οποίο τυλίγει τα γεγονότα και τα προσφέρει στον αναγνώστη, έτσι ώστε εκείνος να τα μαντέψει, να τα αντέξει και να τα δεχτεί.

Στις σελίδες του βιβλίου ξεδιπλώνονται ηθικά διλήμματα, συγκρούσεις συμφερόντων και ιδεών καθώς και οι απόψεις της Υπατίας, ενός πραγματικά ελεύθερου πνεύματος, για την πίστη, τη γνώση, την ηθική, τον έρωτα, την ελευθερία, το θάνατο, την ευτυχία, τη μεταφυσική.

Είναι πάρα πολλά τα σημεία που κέντρισαν το ενδιαφέρον μου και αποτυπώθηκαν στη μνήμη μου, αλλά επειδή ο καθένας μας βρίσκει σ' ένα βιβλίο τους δικούς του προσωπικούς θησαυρούς, αρκούμαι να αναφέρω μόνο λίγα από αυτά.

Στη σελίδα 83, βρίσκουμε μια συνοπτική αλλά πλήρη παράθεση της έννοιας του Χριστιανισμού (ισότητα, φιλαλληλία, αγάπη) καθώς και τη συγκλονιστική δήλωση της Υπατίας, "Έχω δικαίωμα να αντισταθώ στο σκοτάδι". Λέτε γι' αυτό, αιώνες μετά, να δόθηκε το όνομά της σ' ένα αστέρι; (Το 1884, όταν ανακαλύφθηκε ο αστεροειδής 238, ονομάστηκε Υπατία). Λίγο παρακάτω, ωστόσο, στη σελίδα 97, συναντάμε το υποκριτικό πρόσωπο ενός αξιωματούχου χριστιανού.

Στη σελίδα 147, η Υπατία δηλώνει: " Η αρρώστια της γης είναι οι άνθρωποι που προσπαθούν να επιβάλλουν τις ιδέες και απόψεις τους πάνω σε θέματα που άλλοι είναι αντίθετοι, είτε επειδή γνωρίζουν, είτε επειδή είναι αμαθείς". Νομίζω ότι και σήμερα επίκαιρη είναι η φράση αυτή.

Στη σελίδα 192, η Υπατία αναρωτιέται: "Το να παραιτηθώ από τα πιστεύω μου είναι λήψη μέτρων;" ενώ στη σελίδα 462 ο Πέτρος συμπεραίνει για την ίδια: "Γνωρίζεις πολλά, μα όχι τη μεγαλύτερη τέχνη απ΄όλες, πώς να επιβιώσεις". Ίσως και να μην ήθελε να τη γνωρίσει αυτή την τέχνη, να μην την ενδιέφερε. Παρακαλάει μόνο μυστικά στη σελίδα 464, να προλάβει να ελευθερωθεί (το πνεύμα της να εγκαταλείψει το σώμα της) πριν τη συντριβή της.

Το βιβλίο κλείνει υπέροχα με το 19ο κεφάλαιο, μεστό σε ιδέες και νοήματα, και πρωταγωνιστή αυτόν που έμεινε πίσω για να βαστάξει το φορτίο της θλιβερής απώλειας και να αποδώσει την τέφρα της αγαπημένης του στο σύμπαν: τον Ορέστη. Στη σελίδα 470, ο Ορέστης σκέφτεται τα ατέλειωτα και αναπόφευκτα πάρε-δώσε των θνητών με τη μοίρα, που "ποτέ δεν χαρίζεται απόλυτα, αλλά με την πρώτη ευκαιρία παίρνει πίσω περισσότερα απ' όσα πρόσφερε", και στη σελίδα 474, ο ίδιος, μέσα στο ξέσπασμα της οδύνης του, αναφωνεί: "Πόλη μου, μαζί με την αγαπημένη μου σβήνει η ιερή σου φλόγα", μαντεύοντας έτσι το τέλος του ελληνιστικού κόσμου και την αρχή του σκοταδισμού-μεσαίωνα.



Τα λόγια του Ορέστη στις δύο τελευταίες σελίδες του βιβλίου προτρέπουν και καλούν σε ένωση με το παρελθόν και συνέχεια όλους όσοι αγαπούν τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό, τη γνώση και το πνεύμα: "Αίολε, δείξε μου τη μάνητά σου, να φουσκώσει τα πανιά των αποφάσεών μας, να ταξιδέψουμε στα πέρατα της γης. Ναύτες, λάμνετε τα κουπιά να βρεθούμε στα όνειρα που χάθηκαν, μέσα στο λαμπρό παρελθόν που αγάπησε... Κι όλοι εσείς, που κηλιδώσατε με το αίμα της τ' όνομά Του, μάθετε πως δεν θα μπορέσετε να αποφύγετε μέσα στο πανίσχυρο σύμπαν το παρελθόν που στέκει ζωντανό εμπρός μας και μας καλεί να ενωθούμε μαζί του, για να μη χαθεί η αρχαία γνώση, το κάλλος και το ιερό του πνεύμα. Είμαστε οι επίγονοι των πρωτοπόρων του μέλλοντος."

Το βιβλίο του Δημήτρη Βαρβαρήγου, αναδεικνύει έξοχα το μεγαλείο μιας γυναίκας υπεύθυνης, σοβαρής και αφιερωμένης στα ελληνικά ιδεώδη,της φιλοσόφου και επιστήμονος Υπατίας, και με αφορμή την τραγική κατάληξή της επιβεβαιώνει για μια ακόμη φορά ότι ο φανατισμός και η μισαλλοδοξία μόνο κακά σπέρνουν και θερίζουν, ενώ παράλληλα θίγει ένα θέμα ταμπού, ότι θύματα δεν υπήρχαν μόνο ανάμεσα στους οπαδούς του χριστιανισμού, αλλά και ανάμεσα σε όσους δεν είχαν ασπασθεί τη νέα θρησκεία.

Ένα από τα καλύτερα ιστορικά μυθιστορήματα που έχω διαβάσει.

Παρουσίαση

4ος αιώνας, μ.Χ. Η φημισμένη Αλεξάνδρεια πνίγεται στο κρασί των καπηλειών, στις ηδονές των γυναικών του δρόμου, στις δεισιδαιμονίες, στις φιλοσοφικές διαφορές, στις διαμάχες των θρησκευτικών φανατισμών και στους φονικούς διωγμούς των εθνικών.
Μέσα σε αυτή τη διαφθορά, η Υπατία, αφοσιωμένη στα ελληνικά ιδεώδη διδάσκει στο πανεπιστήμιο, στους δρόμους και στο σπίτι της το αστείρευτο ελληνικό πνεύμα. Αυτή η σοβαρή ευθύνη δεν της στερεί το γυναικείο ένστικτο και στο πρόσωπο του χριστιανού έπαρχου Ορέστη, βρίσκει τον έμπιστο φίλο και άντρα.
Η φιλία και ο πλατωνικός δεσμός που αναπτύσσεται ανάμεσά τους ενοχλεί τον κλήρο που δεν αργεί να στραφεί εναντίον της, να της προσάψει κατηγορίες ως μάγισσας και υποκινήτριας εχθρικών ενεργειών εναντίον του. Συλλαμβάνεται, οδηγείται στην εκκλησία και δολοφονείται...
Ο αγώνας δύο ανθρώπων γεμάτος ηθικό χρέος απέναντι στις ηγετικές θέσεις που κατέχουν και στις κοινωνικές συνθήκες της θρησκόληπτης φανατικής εποχής προσπαθούν, κρυφά, να ζήσουν την απλή ζωή να γευτούν τα πάθη της και τις μεγάλες στιγμές μιας ανομολόγητης αγάπης, χωρίς ποτέ να καταφέρουν να την εκφράσουν... (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

"Το ιστορικό μυθιστόρημα απαιτεί φαντασιακή θρασύτητα, ορθή κρίση και κυρίως ιστορική Γνώση. Ιδιαίτερα όταν η πλοκή του εστιάζεται στη μορφή της νεοπλατωνικής φιλοσόφου και μαθηματικού Υπατίας που, το τραγικό τέλος και η καταστροφή των έργων της, στέρησαν απ' την ανθρωπότητα μία εκ των σπουδαιοτέρων προσωπικοτήτων της εποχής της.
Ο Δημήτρης Βαρβαρήγος, όμως, ξέρει να προκαλεί. Με τη δική του Υπατία, μας ταξιδεύει στο χρόνο με οδηγό την ισχυρή του πένα στο βαγόνι της υψηλής λογοτεχνίας". (ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΧΑΛΙΑΚΟΠΟΥΛΟΣ, Συγγραφέας - Δημοσιογράφος)
"Η Ελληνίδα μαθηματικός και φιλόσοφος Υπατία της αρχαίας ελληνικής σκέψης στο χώρο της ελληνικής Αλεξάνδρειας, θύμα τραγικό των πρώτων χριστιανών, είναι μια μεγάλη μορφή των ελληνικών γραμμάτων και της ελληνικής ζωής στο χώρο της Αλεξάνδρειας, όπου τίμησε την Ελλάδα και τον πολιτισμό της. μια μεγάλη πράγματι Ελληνίδα, που αγνοούν οι περισσότεροι Έλληνες. Η προσφορά του ΔΒ, με τη γραφτή αναφορά του στην ιστορική αυτή μορφή, την Υπατία, ολοκληρώνει τη μορφή της Ελληνίδας αυτής, στο χώρο της ελληνικής φιλοσοφίας, και μάλιστα στην προσφορά μιας Ελλάδας, μιαν εποχή που οι γυναίκες ήταν μακριά απ' τη ροή της καθημερινής και ιστορικής παρουσίας, στην Αλεξάνδρεια και γενικά στην Ελλάδα. Ένα βιβλίο του ΔΒ, που έλειπε από την ελληνική βιβλιογραφία". (ΠΑΝΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥΝΗΣ, Κριτικός Λογοτεχνίας)

Βρείτε το συγγραφέα: http://www.dvarvarigos.gr/

Βρείτε την ταινία: http://vimeo.com/49323480
Βρείτε σχετικές πληροφορίες: http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A5%CF%80%CE%B1%CF%84%CE%AF%CE%B1

Βρείτε την Αγγελική Μπούλιαρη εδώ:

http://www.biblionet.gr/main.asp?page=results&person=x&person_id=55327
http://www.goodreads.com/author/show/6448557

ΕΡΕΒΟΣ, Βίβιαν Φόρτη

Η ομιλία μου στην πρώτη παρουσίαση του βιβλίου ΕΡΕΒΟΣ της Βίβιαν Φόρτη στο Λουτράκι:

Παρασκευή 13 Δεκεμβρίου 2013

Βίβιαν Φόρτη – ΕΡΕΒΟΣ

Φίλες και Φίλοι, καλησπέρα σας!

Ήταν Άνοιξη του 1981, λίγο μετά το μεγάλο σεισμό, όταν συνειδητά επέλεξα το Λουτράκι ως τόπο μου. Το ίδιο συνειδητά επέλεξα να ακολουθήσω τον εκπαιδευτικό κλάδο δυο χρόνια αργότερα. Δεν μετάνιωσα ποτέ για τις επιλογές μου αυτές, όχι μόνο γιατί δεν θεωρείται σωστό να μετανιώνουμε για τις παλιές μας αποφάσεις και να ταπεινώνουμε τον προηγούμενο εαυτό μας, αλλά και γιατί το Λουτράκι μου έδωσε πολλά και σημαντικά.

Ανάμεσα σ’ αυτά, εκτός από τη δημιουργία της δικής μου οικογένειας, το πιο σημαντικό ήταν η σχέση αγάπης, σεβασμού και εμπιστοσύνης με τα άλλα παιδιά μου, τους μαθητές και τις μαθήτριές μου. Πάντα χαίρομαι ιδιαίτερα όταν συναντώ παλιούς μαθητές και μαθήτριες και βλέπω ότι έχουν προχωρήσει στη ζωή τους, έχουν πραγματοποιήσει τα όνειρά τους και έχουν αναλάβει τις ευθύνες τους. Απ’ όλες τις τάξεις που ανέλαβα, ξεχωρίζω με μια μικρή αδυναμία την πρώτη τάξη που δίδαξα (τους αποφοίτους 1986) και είμαι σίγουρη ότι όλοι μου το συγχωρούν.

Μπορείτε λοιπόν να φανταστείτε την ιδιαίτερη συγκίνηση αλλά και το αίσθημα, αν μου επιτρέπεται, υπερηφάνειας που με διακατέχει απόψε που πανευτυχής βρίσκομαι στην πολύ         ευχάριστη θέση να μιλήσω για ένα από εκείνα τα αγαπημένα παιδιά μου, τη Βίβιαν Φόρτη. Τη Βίβιαν, που πέρα από τις άλλες αξιόλογες επιλογές στη ζωή της, πριν λίγο καιρό διάλεξε να ακολουθήσει το μυστηριώδες, γοητευτικό αλλά και πόσο ριψοκίνδυνο μονοπάτι της συγγραφής, σ’ ένα ταξίδι που ενώ στους διάφορους σταθμούς του μπορεί να σε ανταμείψει με μια από τις μεγαλύτερες χαρές και ικανοποιήσεις, ωστόσο η διαδρομή του κρύβει μυστικά, συχνά επώδυνα, και αρκετές κακοτοπιές.

Όμως, δεν ανησύχησα στιγμή για τη Βίβιαν, αντίθετα αισθανόμουν μια σιγουριά ότι όλα θα πάνε πολύ καλά! Γιατί η παλιά μου μαθήτρια είναι σήμερα μια σύγχρονη νέα γυναίκα, έξυπνη και καλλιεργημένη, με ευαίσθητες κεραίες, αλλά ταυτόχρονα δυναμική και εργατική, ανθεκτική και πεισματάρα, ιδιότητες, πέρα από το τάλαντο, απαραίτητες για να κερδηθεί ο δύσκολος στόχος της συγγραφής. Η Βίβιαν είναι μια γοητευτική προσωπικότητα που αντανακλά ζωντάνια και τρέφει μεγάλη αγάπη για τον άνθρωπο, τον τόπο και τον πολιτισμό μας, πράγματα που μας αποκαλύπτονται στις σελίδες των βιβλίων της.

Τη γνωρίσαμε και την αγαπήσαμε με το Μύθο, το πρώτο της βιβλίο της Τριλογίας των 12 και ανυπομονούσαμε για τη συνέχεια. Και ήταν πολλοί οι αναγνώστες που με το τέλος της ανάγνωσης του Μύθου, εύχονταν να μπορούσαν ως δια μαγείας να βρουν τη συνέχεια την επόμενη μέρα στα βιβλιοπωλεία!

Και η στιγμή αυτή ήρθε.  Εδώ και λίγες μέρες κυκλοφορεί το δεύτερο βιβλίο της Βίβιαν, δεύτερο μέρος της Τριλογίας των 12, το ΕΡΕΒΟΣ.  Είχα την τιμή και τη χαρά να το κρατήσω από τους πρώτους στα χέρια μου, και το διάβασα απνευστί.

Το ΕΡΕΒΟΣ είναι ένα άριστο βιβλίο, ένα διαμάντι στο χώρο γενικά της λογοτεχνίας. Είναι ένα υπέροχο, αλησμόνητο ταξίδι στο χώρο των ανθρωπίνων σχέσεων αλλά και στο χώρο της γνώσης και της σοφίας, της ψυχικής ωριμότητας και της ουσιαστικής ενηλικίωσης. 

Είναι μια γοητευτική περιπλάνηση στη χώρα των προγόνων μας, των ολυμπίων θεών και των αρχαίων φιλοσόφων, σε όσα μας κληροδότησαν και μας συνδέουν άρρηκτα μαζί τους, καθώς υπάρχουν ακόμα, έστω και εν υπνώσει, στον τρόπο της ζωής μας και της σκέψης μας, με τις ομοιότητες στις τελετές τότε και σήμερα να αποτελούν ένα μικρό παράδειγμα της συνέχειας του πολιτισμού μας.

Η Βίβιαν έπλασε με την πένα της σωστά και με συνέπεια όλους τους χαρακτήρες του Ερέβους, αλλά έδωσε τον κυρίαρχο ρόλο  στη θνητή Δάφνη, και, όπως αντιλαμβανόμαστε με την ανάγνωση του βιβλίου, είχε τους λόγους της.   

Η συγγραφέας με δεξιοτεχνία μας παρουσιάζει το χαρακτήρα και την προσωπικότητα της Δάφνης, η οποία είναι μια υπέροχη ηρωίδα, και παρά το συγκεκριμένο φανταστικό πλαίσιο της ιστορίας, εντελώς αληθοφανής. 

Η συγγραφέας δεν την έπλασε υπερφυσική, εξωπραγματική. Την έπλασε γήινη μεν, ωστόσο αποφασισμένη να χρησιμοποιήσει στο δρόμο της ζωής της όλα τα ταλέντα που της χάρισε η Φύση, και πάνω απ’ όλα το μυαλό της.

Κατά τη γνώμη μου, η Δάφνη είναι ένα νέο, ισχυρό πρότυπο σύγχρονης Ελληνίδας. 

Έχει ήθος και αρχές, υπερηφάνεια και αξιοπρέπεια. Είναι δυναμική και αποφασιστική, δυνατή και αγωνίστρια, θαρραλέα, τολμηρή και γενναία, έντιμη, με καθαρή συνείδηση, έξυπνη και διψασμένη για τη γνώση, καλοπροαίρετη και με απέραντη αγάπη για τους ανθρώπους γύρω της, είτε είναι συγγενείς εξ αίματος είτε λόγω ψυχής. 

Υπάρχουν στιγμές που κλονίζεται, όπως είναι φυσικό και αναμενόμενο, αλλά και πάλι βρίσκει τη δύναμη να σταθεί στα πόδια της. 

Μας μεταδίδει αυτή τη δύναμη και μας πείθει ότι όλα μπορούν να συμβούν και ότι μπορούμε να κάνουμε πολλά, ότι έχουμε τη δύναμη να αντέξουμε περισσότερα απ’ όσα νομίζουμε, έχουμε τη δύναμη να αγωνιστούμε και να κερδίσουμε. 

Μόνο που, όπως γίνεται με καθετί σημαντικό, χρειάζεται να κοπιάσουμε στο δρόμο για την εντελέχεια.

Η Βίβιαν με το ΕΡΕΒΟΣ   μας αιχμαλωτίζει και μας παρασύρει σε μια γοητευτική περιπέτεια, στη διάρκεια της οποίας μας δείχνει άπειρες, συχνά σχεδόν αθέατες γωνιές και πόρτες, μας δείχνει δρόμους μέσα από τους οποίους μπορούμε να ανακαλύψουμε πολλά περισσότερα από τις εμφανείς ομοιότητες και τα κοινά στοιχεία με τους προγόνους μας. Μας δείχνει το δρόμο για την ανακάλυψη αλλά και την κατάκτηση του πολύτιμου θησαυρού της γνώσης. 

Γιατί, ως γνωστό, όπως η Αγάπη, έτσι και η Γνώση δεν στερεύει ποτέ!

Το ΕΡΕΒΟΣ είναι ένα βιβλίο που καθηλώνει, έχει εξαιρετικά ενδιαφέρουσα πλοκή, είναι γεμάτο δράση και απρόοπτα. Η Βίβιαν αγκιστρώνει τον αναγνώστη στις σελίδες του βιβλίου της και τον ταξιδεύει, έτσι ώστε όταν έρθει η στιγμή του τέλους, εκείνος με απροθυμία της επιτρέπει να απομακρυνθεί, προσδοκώντας σύντομα τη συνέχεια!

Ως παλιά δασκάλα της Βίβιαν, ως τωρινή φίλη της και συνεπιβάτης της στο ταξίδι της συγγραφής, θέλω κλείνοντας να συγχαρώ τη συγγραφέα Βίβιαν Φόρτη για το αξιόλογο συγγραφικό της έργο και να ευχηθώ από καρδιάς μια πολύ μεγάλη επιτυχία στο ΕΡΕΒΟΣ και μια ακόμα πιο συναρπαστική συνέχεια!

Παρουσίαση

"Έλα, μακάριε Λυτρωτή, εξολοθρευτή του Τιτυού, Φοίβε Λυκωρέα... Εσύ που έχεις χρυσή λύρα, γονιμοποιέ και προστάτη των γεωργών, Πύθιε, Τιτάνα... Άγριε, πνεύμα του φωτός, αγαπημένε, δόξα της νιότης..."
Ο Φοίβος έχει επιτέλους βρει δίπλα στη Δάφνη, τη γαλήνη και την ευτυχία που αναζητούσε τόσους αιώνες. Η αποδοχή και η προστασία του αδιαφιλονίκητου ηγέτη των Δώδεκα, τους προσφέρει ασφάλεια.

Έτσι τουλάχιστον, πιστεύουν...
Όμως, οι αρχαίοι εχθροί του Φωτός εισβάλλουν στη σύγχρονη εποχή, χρησιμοποιώντας συμμάχους ισχυρότατους και ικανούς. Εκεί που τελειώνει ο Μύθος, η Δάφνη θα συναντήσει το Έρεβος. Και ο Απόλλων θα πολεμήσει εναντίον του, με τον τρόπο που μόνο ένας από τους Δώδεκα μπορεί. 

(Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Λεπτομέρειες

ISBN13	9789609796187
Εκδότης	MOMENTUM
Χρονολογία Έκδοσης	Δεκέμβριος 2013
Αριθμός σελίδων	554
Διαστάσεις	21x14
Επιμέλεια	ΓΑΒΡΙΛΗ ΑΓΓΕΛΑ