Πέμπτη 24 Νοεμβρίου 2016

ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΗΜΕΡΑ, Η ΒΙΑ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΠΑΤΕΡΑ

Συνέντευξη στο Περιοδικό MARIE CLAIRE

Δραπέτες του Ονείρου
Η ενδοοικογενειακή βία βρίσκεται στον πυρήνα του βιβλίου της Αγγελικής Μπούλιαρη. Η συγγραφέας μας εξηγεί περισσότερα.26 Σεπτεμβρίου 2016, από την Αναστασία Καμβύση

Αφορμή γι' αυτήν την κουβέντα στάθηκε το τελευταίο της μυθιστόρημα, Δραπέτες του Ονείρου, που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Ωκεανός.



Πως βλέπετε τις γυναίκες της γενιάς σας σε σχέση με τη γενιά των σημερινών γυναικών γύρω στα τριάντα;
Πολλές από τις σημερινές νέες γυναίκες είναι το ίδιο ίσως και περισσότερο αγχωμένες με το θέμα του συντρόφου και της δημιουργίας οικογένειας. Δεν είναι τόσο απελευθερωμένες και ευτυχισμένες όσο θα χαιρόμουν σήμερα να τις δω. Είναι ακόμη εγκλωβισμένες σε ενοχές όταν διεκδικούν πράγματα για τον εαυτό τους, και υποσυνείδητα φοβούνται μήπως δυσαρεστήσουν τον άλλον αν εκφράσουν με ειλικρίνεια τα θέλω και τις επιθυμίες τους. Προσπαθούν να συμβιβάσουν πολλαπλούς ρόλους και ευθύνες ως εργαζόμενες, σύντροφοι και μητέρες, χωρίς να θεωρούν αυτονόητο ότι οφείλουν χρόνο και χώρο στον εαυτό τους, καθώς και ότι μπορούν να μοιράσουν κάποια καθήκοντα. Είναι επίσης υπερβολικά εγκλωβισμένες στην παγίδα της εμφάνισης και αντί να τείνουν προς την συμφιλίωση με το σώμα τους διαρκώς απομακρύνονται, εις βάρος της ψυχικής τους υγείας και συνεπώς της ποιότητας ζωής τους.
Κάποιες εξαρτούν την ευτυχία τους αποκλειστικά από την ύπαρξη και αποδοχή ενός συντρόφου, οπότε στην αντίθετη περίπτωση είναι δυστυχείς και αναβάλλουν να πάρουν τη - μία και μοναδική - ζωή στα χέρια τους. Σαφώς ο ερωτικός τομέας είναι πολύ σημαντικός, αλλά είναι αυτό ακριβώς: ένας από τους πολλούς τομείς της ζωής μας.
Βεβαίως, οι γενικές συνθήκες που επικρατούν παίζουν έναν σημαντικό ρόλο στη ζωή των νέων γυναικών σήμερα και σε όσα ανέφερα παραπάνω: Η τεχνολογία και η επιστημονική πρόοδος διευκολύνουν τη ζωή όλων και συνεπώς και των γυναικών, ωστόσο συνοδεύονται και από παράπλευρες απώλειες, όπως π.χ. η αποξένωση, η εικονική πραγματικότητα και το κυνήγι της τελειότητας. Επιπλέον τα πράγματα περιπλέκονται και δυσκολεύουν για τις νέες γυναίκες εξαιτίας της οικονομικής κρίσης και της ανεργίας, καθώς και από την σύγχιση που επικρατεί σχετικά με τα φύλα και τους ρόλους τους στον ερωτικό τομέα.

Υπάρχει πάντα η σύνδεση με τις προηγούμενες γενιές ή απομακρυνόμαστε από το …δίχτυ ασφαλείας των μαμάδων και των γιαγιάδων μας;
Πιστεύω ότι μεγάλο μέρος διατηρεί επαφή με τις μαμάδες και γιαγιάδες, ενώ απομακρύνονται όσες πιστεύουν ότι κάτι τέτοιο είναι παλαιομοδίτικο και δεν ταιριάζει στις μοντέρνες πεποιθήσεις. Όσο για τη σύνδεση με τις προηγούμενες γενιές, αυτή υπάρχει, είτε το θέλουμε είτε όχι. Κανείς δεν φυτρώνει από μόνος του στην έρημο…

Στο βιβλίο σας σημαντικό ρόλο έχουν οι σκηνές ενδοοικογενειακής βίας. Τι σας οδήγησε να ασχοληθείτε με το θέμα;
Πριν λίγες μέρες βρισκόμουν στο κυλικείο ενός μεγάλου νοσοκομείου, όταν στο διπλανό τραπέζι ήρθε και κάθισε μια γυναίκα γύρω στα σαράντα με το ένα μάτι μαυρισμένο και ουλή στην αρχή του ζυγωματικού. Ήταν τόσο βάναυσα χτυπημένη που δεν μπορούσα να μην αναρωτηθώ πόσο μίσος, πόση δύναμη είχε βάλει στη μπουνιά του το κτήνος εκείνο…
Η απάντηση, λοιπόν, είναι απλή: Η ζωή μού δίνει τα πάντα, καταστάσεις, χαρακτήρες, συμβάντα. Δεν έχω, δυστυχώς, παρά να κοιτάξω γύρω μου και τα βλέπω όλα, καθώς είμαι από φύση μου παρατηρητική, ευαίσθητη και διαισθητική. Με τα βιβλία μου προσπαθώ να δώσω φωνή και δύναμη στα πληγωμένα παιδιά, στις τραυματισμένες γυναίκες, να δείξω πιθανότητες διεξόδου και να αποδώσω μια μορφή δικαιοσύνης, καθώς η ζωή είναι συχνά άδικη και άγρια.

Πως νομίζετε πως μπορούμε να βοηθήσουμε όσοι είμαστε έξω από τον μακάβριο αυτό χορό τις γυναίκες που υποφέρουν;
Μπορούμε να βοηθήσουμε με κάποιου είδους εθελοντική προσφορά, πρακτική ή οικονομική. Ας ενδιαφερθούμε να γνωρίσουμε και να αποδεχτούμε την ύπαρξη του προβλήματος. Ας είναι ο καθένας μας στην καθημερινότητά του μια πηγή ζεστασιάς και καλοσύνης. Με άλλα λόγια και πάνω απ' όλα, ας έχουμε ανοιχτά τα μάτια και την ψυχή πρόθυμη!

ΔΡΑΠΕΤΕΣ ΤΟΥ ΟΝΕΙΡΟΥ, της Αγγελικής Μπούλιαρη
Μυθιστόρημα, Εκδόσεις Ωκεανός, Σελίδες 624


Σας αρέσουν οι συμβολισμοί; Τους έχετε στο μυαλό σας όταν διαλέγετε ονόματα για τους ήρωές σας;
Ναι, μου αρέσουν οι συμβολισμοί και υπάρχουν σε όλα τα βιβλία μου. Τους έχω στο μυαλό μου όταν διαλέγω ονόματα στο ξεκίνημα ενός βιβλίου και στη διάρκεια της συγγραφής προκύπτουν κι άλλοι. Άλλοτε είναι φανεροί, άλλοτε είναι κρυμμένοι και δυσδιάκριτοι και δεν αφορούν μόνο στο όνομα.

Η Ευρυδίκη είναι μια αιχμάλωτη του Άδη, μια γυναίκα που μπορεί να σωθεί μόνο από την αγάπη, αρκεί να υπακούσει στους κανόνες, αρκεί ο αγαπημένος της να μην κοιτάξει πίσω. Η δική σας Ευρυδίκη;
Η δική μου Ευρυδίκη είναι κι αυτή αιχμάλωτη ενός τέρατος που το λένε «Φόβος» και κρατείται στον σκοτεινό πυθμένα ενός πηγαδιού. Μπορεί να σωθεί από την ειλικρινή αγάπη του άλλου, αλλά κυρίως από την αγάπη και πίστη στον εαυτό της. Ο αγαπημένος της πρέπει να υπακούσει κι αυτός στον κανόνα της υπομονής.

Ο ρόλος του πατέρα στη ζωή των παιδιών είναι εξ' ορισμού κορυφαίος. Τι γίνεται όμως όταν το παιδί αντιλαμβάνεται τον πατέρα ως δυνάστη ή φιγούρα εξουσίας; Είναι κάτι που κυνηγάει το παιδί για όλη του τη ζωή και φταίει για τους δαίμονες που αυτό θα συναντήσει;
Σωστά μιλάτε για τον κορυφαίο ρόλο του πατέρα στη ζωή του παιδιού. Ο πατέρας μπορεί να γίνει ο φύλακας άγγελος-οδηγός του παιδιού του στο μονοπάτι της ζωής, μπορεί όμως να γίνει και δαίμονας καταστροφής.
Το καταπιεστικό πατρικό πρότυπο προκαλεί ποικίλα ψυχικά συμπλέγματα, δημιουργεί λαθεμένες αντιλήψεις και εμποδίζει την ανάπτυξη υγιών σχέσεων. Ο "padre padrone" γεννά τον Φόβο, που απλώνει τα πλοκάμια του και δυσχεραίνει την ελεύθερη βούληση και έκφραση, ενώ δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο που εμποδίζει το άτομο να αναπτυχθεί και να βρει το δρόμο του προς την ισορροπία και ευτυχία.
Ο πατέρας-δυνάστης ευθύνεται για τους δαίμονες που συναντάει το παιδί, άλλωστε ο ίδιος είναι ένας δαίμονας που το καταδιώκει για μια ζωή. Χρειάζεται αγώνας για την αυτογνωσία και την ωριμότητα αλλά και τύχη για να καταφέρει το παιδί ως ενήλικος να βρει τη θέση του στον κόσμο.


Ποια μηνύματα γύριζαν στο μυαλό σας όταν δημιουργούσατε τον Ελισαίο;
Ήθελα να τιμωρηθεί επειδή πλήγωσε ένα αθώο πλάσμα που ήταν παιδί του, αλλά επειδή καμιά τιμωρία δεν θα μπορούσε να φέρει το χρόνο πίσω  και να αναιρέσει τις πράξεις του, άφησα τη ζωή να αποδώσει δικαιοσύνη. Κι αυτή δεν ήταν άλλη από τις ίδιες τις συνέπειες των πράξεών του, ενώπιον των οποίων έστω και την τελευταία κυριολεκτικά στιγμή, συνειδητοποίησε τα λάθη του και αιτήθηκε συγνώμης.
Ένα μήνυμα θα ήταν αυτό: Πατεράδες, σταθείτε κοντά στα παιδιά σας με αγάπη και σεβασμό, και αποφύγετε τις διακρίσεις και τις κάθε λογής «μοιρασιές» ανάλογα με τις δικές σας κρυφές και φανερές φιλοδοξίες.
Κατά τη γνώμη μου, υπάρχει ένας γνώμονας αυτοελέγχου για τα λόγια και τις συμπεριφορές των γονέων γενικότερα προς ένα παιδί: Εάν γνωρίζαμε ότι όλα δημοσιοποιούνται, ή εάν απέναντί μας, στη θέση του ανίσχυρου, παιδιού βρισκόταν ένας συνεργάτης, φίλος, ένας άλλος ενήλικος, θα φερόμαστε το ίδιο;

Να μείνουμε για μια στιγμή και στο τέρας που ονομάζεται Μπάμπης. Ένας ήρωας που ο αναγνώστης μισεί με τόσο πάθος δεν μπορεί παρά να είναι καλογραμμένος. Πως τον δημιουργήσατε;
Η ζωή, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, έφερε τον Μπάμπη, όπως και τον Ελισαίο, στο δρόμο μου, και είχα τα μάτια μου ανοιχτά... Έτσι γεννήθηκε ο Μπάμπης. Τα υπόλοιπα είναι αποτέλεσμα φαντασίας, επεξεργασίας, εργασίας πάνω στο βιογραφικό του ήρωα, που πρέπει να έχει λογική συνοχή και ακολουθία, δηλαδή, πράξεις και αντιδράσεις δικαιολογημένες.

Πως πιστεύετε πως βάζουν οι άνθρωποι όρια σε αυτό που είναι διατεθειμένοι να κάνουν για τα παιδιά τους, για χάρη της οικογένειάς τους;
Υποθέτω ότι αναφέρεστε στην Ευρυδίκη και σε όσα υπέστη για χάρη των παιδιών της. Είναι μια προσωπική αξιολόγηση και επιλογή. Άλλοι κάνουν ό,τι μπορούν, άλλοι τα απολύτως αναγκαία, άλλοι μεταθέτουν ευθύνες ή αδιαφορούν και τέλος κάποιοι κυριολεκτικά θυσιάζονται. Ωστόσο, όπως λέει και η Ευρυδίκη στους Δραπέτες του ονείρου, καθώς ψάχνει τον χαμένο της αυτοσεβασμό, «Όλα έχουν τα όριά τους! Πάνω απ' όλα είναι άνθρωπος!»

Έχετε γράψει ποίηση, νουβέλες, διηγήματα. Ποια είναι η μεγαλύτερη χαρά που σας δίνει η γραφή;
Η ίδια η γραφή είναι χαρά και ανάσα. Όλα είναι χαρά. Η αρχική ιδέα, οι χαρακτήρες, οι καταστάσεις, οι σκηνές, η έκφραση συναισθημάτων, η ανακούφιση του υποσυνείδητου, η επικοινωνία, η απονομή δικαιοσύνης, η δημιουργία ενός ολόκληρου βιβλίου από μια αφηρημένη ιδέα…

Κάθε εποχή έχει τις δυσκολίες της, αλλά η γενιά που ενηλικιώνεται στην Ελλάδα της μεγάλης ύφεσης μοιάζει η πιο άτυχη της μεταπολεμικής περιόδου. Ποια είναι η γνώμη σας;
Μάλλον έτσι είναι, αλλά επειδή πρέπει να διατηρήσουμε τη θετική μας σκέψη και την αγωνιστικότητα, ας πούμε ότι έχει κι αυτή τις δικές της ατυχίες, όπως κάθε γενιά και ιδιαιτέρως εκείνη που βρίσκεται στο κατώφλι μεγάλων αλλαγών. Πιστεύω ότι είναι μια γενιά που πρέπει να ψάξει για δύναμη και ηθικά στηρίγματα σε παλιότερες εποχές και αξίες.

Πως αντιμετωπίζετε τις δυσκολίες της ζωής; Από που αντλείτε δύναμη;
Προσπαθώ να τις αντιμετωπίζω με γενναιότητα, να είμαι διακριτική, να μη βαραίνω τους γύρω μου, γνωρίζοντας ότι εκατομμύρια συνανθρώπων μας αντιμετωπίζουν τα ίδια ή και πολύ χειρότερα. Στη ζωή μου έμαθα να έχω πρακτικό πνεύμα, να επιμένω και να μην απογοητεύομαι αν δεν εξαντλήσω όλους τους τρόπους επίλυσης. Όσο για τη δύναμη, η πρώτιστη πηγή είναι ο εσώτερος εαυτός. Το είπε και ο αγαπημένος Καμύ: «…δεν έχει σημασία με πόση δύναμη με πιέζει ο κόσμος, μέσα μου υπάρχει κάτι δυνατότερο - κάτι καλύτερο, που αντιστέκεται και με κρατάει στη θέση μου».

Ποιο είναι το μότο σας;
Δεν εγκαταλείπω. Όλα είναι μέσα στη ζωή. Τα πάντα περνούν.

Μία σκέψη που σας κάνει πάντα χαρούμενη;

Τα χαρούμενα πρόσωπα των αγαπημένων μου, μικρών και μεγάλων.




Τρίτη 22 Νοεμβρίου 2016

Η ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΔΙΑΜΑΝΤΗ για τους "ΔΡΑΠΕΤΕΣ ΤΟΥ ΟΝΕΙΡΟΥ", της Αγγελικής Μπούλιαρη

Γράφει η Βασιλική Διαμάντη στο blog της Βιβλιομανία - Βιβλιολατρεία

http://vivliomania-vivliolatreia.blogspot.gr/2016/11/blog-post_8.html



Δευτέρα 7 Νοεμβρίου 2016

"Δραπέτες του ονείρου", Αγγελική Μπούλιαρη


Το βιβλίο μας ταξιδεύει σε διάφορες εποχές. Από το 1956 έως και το 1997. Ηρωίδα του βιβλίου είναι η Ευρυδίκη, κόρη του Ελισαίου και της Χριστίνας, η οποία για "κακή της τύχη" γεννιέται κορίτσι. Ο πατέρας της δεν την θέλει και η μητέρα της ψυχρή χωρίς ιδιαίτερα αποθέματα στοργής. Η Ευρυδίκη είναι το τρίτο σε σειρά κορίτσι, ενώ μετά ακολουθούν δύο αγόρια. Η Βασιλική, η Μαριάνθη, η Ευρυδίκη, ο Μάρκος και ο Ανδρέας.

Η Ευρυδίκη προσπαθεί να νιώσει το χάδι και τη στοργική αγκαλιά του πατέρα της με κάθε τρόπο, αλλά αυτό δυστυχώς δεν συμβαίνει ποτέ. Μία απροσδόκητη επίσκεψη στο χωριό του Βαλτοχωρίου θα γίνει η “αιτία” η μικρή Ευρυδίκη να γίνει η ανιψιά ενός άκληρου πολιτικού και της πλούσιας γυναίκας του. Όμως και εκεί δεν θα νιώσει αυτό που αποζητά η παιδική της ψυχή, την αγάπη! Με τον φόβο μην της κλέψει τον άντρα της, η Ευγενία, θα την αναγκάσει να παντρευτεί έναν αρκετά μεγαλύτερο άντρα, τον Μπάμπη. Μέσα σε αυτόν τον γάμο θα αποκτήσει τα δύο της κορίτσια, τη Μάρθα και την Τατιάνα. Αυτές θα είναι και ο λόγος που θα αναγκαστεί να υπομείνει πολλά... λεκτική, σωματική και σεξουαλική βία από τον άντρα της. Η ενδοοικογενειακή βία κρατάει χρόνια, πίσω από τα μάτια των κοριτσιών, οι οποίες δεν αντιλαμβάνονται τίποτα.

Θα μπορέσει η Ευρυδίκη να “δραπετεύσει” από τον φόβο που έχει δημιουργηθεί μέσα από τις τρεις οικογένειες; Θα προσπαθήσει να σταθεί στα πόδια της; Θα βάλει ένα τέλος σε όλη αυτή τη βίαιη συμπεριφορά του άντρα της; Θα της σταθεί η οικογένειά της έστω και αργά; Οι κόρες της θα δουν την αλήθεια ή θα μείνουν προσηλωμένες στο ψέμα που έχει δημιουργήσει η ίδια; Θα καταφέρει να ξεπεράσει τους φόβους της και να ζήσει ελεύθερη χωρίς τύψεις; Θα αφεθεί στον έρωτα που θα συναντήσει στα μάτια του Μάξιμου;

Από τα πιο συγκλονιστικά βιβλία που έχω διαβάσει. Τι να πω για αυτή την ηρωίδα; Δεν πιστεύω πως εγώ θα άντεχα όλα αυτά που βίωσε η Ευρυδίκη. Όμως σίγουρα μπόρεσα να την καταλάβω και να δω τους φόβους της, να τους κατανοήσω και να την δικαιώσω σε αρκετά σημεία. Όταν ένα παιδί μεγαλώνει χωρίς στοργή και αγάπη, δεν ξέρει πως να την αναζητήσει και να την απαιτήσει, αλλά ούτε να σκεφτεί πως τη δικαιούται και της οφείλεται. 

Από τις πιο ενδιαφέρουσες σκιαγραφήσεις γυναικείων χαρακτήρων. Τα κοινωνικά θέματα που προκύπτουν πολλά και ποικίλα. Το κλειστό κοινωνικό περιβάλλον της επαρχίας, η ενδοοικογενειακή βία σε όλες τις μορφές της, η απόρριψη, η ζήλια, η απιστία και το θύμα που γίνεται θύτης του ίδιου της του εαυτού... Σκληρό, ανελέητο με τα όριά της αρκετές φορές, συγκινητικό, αθεράπευτα ρομαντικό, συναισθηματικό, συγκλονιστικό... ένα βιβλίο, το οποίο θα μπορούσε κάλλιστα να είναι μία αληθινή ιστορία! 

Εμένα με μάγεψε, με συνεπήρε και με έκανε δικό της. Η γραφή λιτή, χωρίς φανφάρες και σάλτσες προσπαθεί να σε συγκινήσει και το καταφέρνει με εξαιρετικό τρόπο! Διαβάστε το και δεν θα χάσετε... ίσως απλώς να χαθείτε στη δίνη της ανάγνωσης και αυτό είναι ίσως το καλύτερο ταξίδι που χρειάζεται κάθε απαιτητικός αναγνώστης!


Η κριτική της Βασιλικής Διαμάντη δημοσιεύθηκε επίσης στο Facebook στον παρακάτω σύνδεσμο:
Αγγελική Μπούλιαρη Βασιλική μου, χαίρομαι τόσο πολύ που το απόλαυσες αλλά και συνέλαβες με τις ευαίσθητες κεραίες σου όλα όσα ήθελα να εκφράσω μ' αυτό το βιβλίο. Σ' ευχαριστώ πάρα πολύ!

Βασιλικη Διαμαντη Καλοτάξιδο εύχομαι!!! Κρίμα τόσο ωραία βιβλία να μην "διαφημίζονται" και να μένουν άγνωστα για πολλούς... από τα πιο άρτια βιβλία που διάβασα φέτος!!!

Βασιλικη Διαμαντη Τρέξτε να το προμηθευτείτε!!!! Αξίζει να διαβαστεί είναι ένα διαμάντι!!!!
 

Βρείτε το βιβλίο εδώ:

Δευτέρα 14 Νοεμβρίου 2016

ΤΟ ΣΗΜΑΔΙ ΤΟΥ ΚΑΪΝ - Ελένη Κεκροπούλου

ΤΟ ΣΗΜΑΔΙ ΤΟΥ ΚΑΪΝ - Ελένη Κεκροπούλου

Ιστορικό Μυθιστόρημα
Σελίδες 850
Εκδόσεις Ωκεανός, 2015


1881: Η Θεσσαλία με την Συνθήκη της Κωνσταντινουπόλεως επιστρέφει στους κόλπους της μητέρας Ελλάδας. Πολλοί Έλληνες της Μικρασίας αγοράζουν μεγάλα τσιφλίκια και έρχονται για εγκατάσταση στον θεσσαλικό κάμπο που βράζει από την αντίδραση των εξαθλιωμένων αγροτών που βλέπουν τα όνειρά τους να σβήνουν.
Ο Αχιλλέας Κωνσταντινίδης, γιος μεγαλοτσιφλικά των Τρικάλων, πνεύμα ανήσυχο και μεγάλος γυναικάς, από ένα γύρισμα της Τύχης και της Ανάγκης, θα βρεθεί αρραβωνιασμένος με τη μικρή ορφανή Ειρήνη, το κορίτσι που ονειρευόταν να παντρευτεί ο μικρότερος αδελφός του, ο ευαίσθητος και ονειροπόλος Χριστόφορος.
Ανάμεσα στα δυο αδέλφια σιγοκαίει ο συγκαλυμμένος ανταγωνισμός και το μίσος. Ο ένας οπαδός ένθερμος του Δηλιγιάννη κι ο άλλος Τρικουπικός, θα στέκονται πάντοτε απέναντι ο ένας στον άλλον. Το μόνο που τους ενώνει, είναι ο τυφλός έρωτας για την ίδια γυναίκα.
Το ξέσπασμα του Ελληνοτουρκικού Πολέμου το 1897 θα φέρει τη χώρα στο χείλος της καταστροφής και τα δυο αδέλφια θα δουν τις ζωές τους να ανατρέπονται...
(Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)


Η γνώμη μου: Ένα εξαιρετικό μυθιστόρημα, με υποβλητική γραφή, με πιστή αναπαράσταση της εποχής και με δυνατούς και ολοκληρωμένους χαρακτήρες, που δύσκολα φεύγουν από τη μνήμη μας. Ξεχωρίζει η Ειρήνη, το μήλον της έριδος, για την χάρη, την αξιοπρέπεια, την τόλμη και προπαντός την τεράστια ψυχική αντοχή μπροστά στις ανυπέρβλητες δυσκολίες που της επιφυλάσσει η ζωή.

Πρωταγωνιστές, ωστόσο, σ’ αυτό το βιβλίο, είναι αφενός ο Έρωτας, ο παθιασμένος, ο ζηλόφθονος, ο οργίλος, ο πιστός, και αφ’ ετέρου η Πολιτική, σχετικά με την οποία, παρακολουθώντας τα γεγονότα στις σελίδες του βιβλίου, δεν μπορείς να μην αναρωτηθείς:

Γιατί επαναλαμβάνουμε μη αποτελεσματικές τακτικές; Γιατί δεν διδασκόμαστε, επιτέλους, από τα λάθη μας; Η Ελλάδα, αυτός ο πανέμορφος τόπος, που μας κληροδότησε παιδεία και δημοκρατία, θα αξιωθεί ποτέ ανάλογες συνθήκες, με ειλικρινείς και συνειδητοποιημένους πολίτες και πολιτικούς; Εν ολίγοις, θα δει ποτέ καλύτερες μέρες;

Το άρθρο δημοσιεύτηκε εδώ:

Βρείτε την Αγγελική Μπούλιαρη εδώ:


Τετάρτη 2 Νοεμβρίου 2016

ΜΙΑ ΕΥΡΥΔΙΚΗ ΓΕΝΝΙΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΥ 1956

Παρουσίαση από τη Λία Παπαϊωάννου, δημοσιογράφο

Public Πλατείας Συντάγματος, Αθήνα - 27-05-2016 

"Δραπέτες του Ονείρου", Αγγελική Μπούλιαρη, Εκδόσεις Ωκεανός


Επιτρέψτε μου να αρχίσω αυτή την παρουσίαση ευχαριστώντας την Αγγελική Μπούλιαρη για τα βιβλία που μας έχει χαρίσει ως τώρα. Διάβασα το πρώτο της βιβλίο πριν δέκα περίπου χρόνια και, πέντε βιβλία μετά, αυτό που με τραβάει και με κάνει να επανέρχομαι σε αυτά, είναι ένα χαρακτηριστικό που δεν χάνεται από καμία σελίδα της, όσο κι αν η ίδια ωριμάζει σαν συγγραφέας. Κι αυτό είναι η γραφή της. Η Αγγελική Μπούλιαρη είναι τεχνίτρια της γλώσσας, του λόγου. Είναι αληθινή λογοτέχνης δηλαδή. Ακόμα και τις πιο σκληρές σκηνές των βιβλίων της έχει έναν ξεχωριστό τρόπο να τις γράφει, με μία πένα βουτηγμένη στην λεπτότητα και στο αίσθημα, και χωρίς να εξωραΐζει την βία ή την ωμότητά των καταστάσεων, να αφηγείται μέσα από τις γραμμές της μια δεύτερη ιστορία που αφορά τον ψυχισμό των ηρώων της. Αυτό το χαρακτηριστικό της γνώρισμα γίνεται όσο ποτέ άλλοτε φανερό στις 615 σελίδες του βιβλίου Δραπέτες του Ονείρου. Στην ιστορία της Ευρυδίκης.


1. Κοινωνικό πλαίσιο – Οικογενειακό περιβάλλον Ευρυδίκης

Η Ευρυδίκη είχε μία μεγάλη, καθοριστική, πρωταρχική «ατυχία» στην ζωή της. Γεννήθηκε γυναίκα σε ένα χωριό της Ελλάδας το 1956. Για να καταλάβουμε τι σημαίνει αυτό, αρκεί να πω πώς μόλις το 1952 είχε δοθεί το δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι στις γυναίκες στη χώρα μας. Και την πρώτη φορά που κατάφεραν να το ασκήσουν τέσσερα χρόνια αργότερα, τη χρονιά που γεννήθηκε η ηρωίδα μας, πήγαν στις κάλπες με το ψηφοδέλτιό τους σταυρωμένο από τον Κύρη τους, όπως συνηθιζόταν να αποκαλούν τους συζύγους τους οι γυναίκες της επαρχίας. Οι γυναίκες τότε, της επαρχίας τουλάχιστον, δεν είχαν γνώμη, δούλευαν και στα κτήματα και στο νοικοκυριό, χωρίς να αναγνωρίζεται η εργασία τους, δεν ελάμβαναν παρά μόνο τη βασική εκπαίδευση, και αυτήν όχι όλες και όχι ολόκληρη. Οι μόνοι ρόλοι που αναλάμβαναν στη ζωή τους διαδοχικά ήταν της καλής κόρης, της καλής συζύγου-οικοδέσποινας και της καλής μητέρας. Οποιαδήποτε παρέκκλιση από τους κανόνες σήμαινε τιμωρία και αποκλεισμό τους από την κοινωνία. Σαν να μην έφτανε σκέτο το φύλο της Ευρυδίκης για τιμωρία, εκείνη γεννιέται τρίτο κορίτσι σε μία οικογένεια με θυγατέρες.

Ο πατέρας της, ο Ελισαίος, ένας αγρότης της ελληνικής επαρχίας ονειρεύεται την μέρα που θα έρθει ο διάδοχός του στον κόσμο. Ο γιος για τον οποίο θα καμαρώνει στο μέλλον, αφού οι κόρες, τις οποίες υποτιμά, μοιραία κάποια στιγμή θα γίνονταν η ιδιοκτησία κάποιου άλλου άνδρα, τον οποίο μάλιστα θα έπρεπε να πληρώσει και αδρά, μιας και η προίκα καταργήθηκε δια νόμου μόλις το 1983. Ο ερχομός της Ευρυδίκης, μιας κόρης που γεννιέται με «κουσούρι», με παράταιρα χρώματα στα μάτια της, είναι η απόλυτη διάψευση των προσδοκιών του. Έτσι, αντί να γίνει ο πρώτος άντρας που θα την αγαπήσει με ανιδιοτέλεια, της διδάσκει ένα μάθημα αντρικής σκληρότητας που θα στοιχειώσει την κατοπινή ζωή της, και γίνεται η αιτία η Ευρυδίκη να μεγαλώσει με απόλυτη αδιαφορία, χωρίς χάδι, χωρίς επιβράβευση. Παρόλο που πασχίζει να γίνει αποδεχτή, να βιώσει κάτι που υποψιάζεται πώς μοιάζει με αγάπη, εκείνος παραμένει απόμακρος. Η πατρική απόρριψη και βεβαίως η κοινωνική συνθήκη μέσα στην οποία γεννήθηκε, βάζει μέσα της τον σπόρο της χαμηλής αυτοπεποίθησης που αργότερα θα την οδηγήσει να δεχτεί αναντίρρητα την κυριαρχία ενός άνδρα πάνω στην ίδια.


2. Δεύτερη οικογένεια – Τραυματική εμπειρία

Η Ελλάδα του 1961, όταν η Ευρυδίκη είναι πλέον 5 ετών ζει ένα καυτό πολιτικό σκηνικό. Και ως συνήθως ισχύει στην χώρα μας, έτσι και τότε ο δεσμός που κάποιος μπορούσε να αναπτύξει με ένα πολιτικό πρόσωπο θεωρούνταν πολύτιμος. Ο Ελισαίος λοιπόν δέχεται χωρίς πολύ σκέψη την πρόταση του υποψήφιου βουλευτή Θεοδόση και της συζύγου του Ευγενίας να πάρουν κοντά τους την «αόρατη» Ευρυδίκη και να τη μεγαλώσουν σαν δικό τους παιδί. Άτεκνοι οι ίδιοι και ζώντας την πλήξη ενός γάμου συμφέροντος, προσπαθούν να της προσφέρουν ένα καλύτερο μέλλον. Άθελά τους ωστόσο, δίνουν  στην Ευρυδίκη ένα ακόμα «στοιχειό» να τη συνοδεύσει στη ζωή της. Ένα τραυματικό γεγονός λαμβάνει χώρα όσο η ηρωίδα ζει υπό την προστασία τους και σκιάζει την παιδική και εφηβική της ηλικία εμποδίζοντάς τη να χαρεί τη ζωή. Η «τσιγκούνα στα λόγια» Ευρυδίκη, όπως κάποτε την είχε χαρακτηρίσει η  μητέρα της, έχει περιβάλλει τον εαυτό της με σιωπή και φόβο και ίσως γι’ αυτό το τραύμα της ζωής της δεν αποκαλύπτεται παρά πολύ αργότερα.

Κι αν η δεύτερη οικογένειά της έκρυβε στην αρχή την ελπίδα η Ευρυδίκη να γνωρίσει την γονική αγάπη, δεν θα γευτεί παρά ψήγματα από αυτό το τόσο πολύτιμο συναίσθημα. Ο Θεοδόσης, ο οποίος ίσως θα μπορούσε να μετριάσει την πατρική απόρριψη, αποδεικνύεται «δειλός και για την αγάπη μικρός», όπως πολύ εύστοχα διαπιστώνει για εκείνον κάποια στιγμή η πρώτη του αγάπη. Δεν καταφέρνει να επιβάλει τη βούλησή του στον Ελισαίο για την νομική της υιοθεσία, πράγμα που θα την έκανε οριστικά και αμετάκλητα κόρη του. Αλλά ούτε στην Ευγενία επιβάλλεται, και έτσι όταν εκείνη κρίνει πώς η παρουσία της Ευρυδίκης είναι πλέον απειλητική για το κοινωνικό στάτους του ζευγαριού, την παραδίδει στον πρώτο άντρα που τη ζητά. Το προξενιό ευλογεί και ο πατέρας της Ευρυδίκης. Και εκείνη 16 ετών, διακόπτει το σχολείο και οδηγείται σε μια τρίτη οικογένεια, σαν άλλο πρόβατο στη σφαγή.


3. Γάμος – Βία

Η ζωή της Ευρυδίκης περνά χωρίς να βιώσει τον έρωτα ή μάλλον τον βιώνει σαν διαταγή, σαν καταναγκαστικό έργο. Η τρίτη οικογένεια της Ευρυδίκης, αποδεικνύεται στοιχειωμένη και εκείνη. Το στοιχειό της βίας, και της ταπείνωσης, ονομάζεται Μπάμπης και αναπνέει στο πλάι της, στο διπλό της κρεβάτι. Της γεννά δύο παιδιά, δυο κόρες τις οποίες η Ευρυδίκη λατρεύει. Ταυτόχρονα της αφαιρεί κομμάτια της ψυχή της, που μεγαλωμένη στον φόβο δεν γνωρίζει τι σημαίνει ανάστημα για να το ορθώσει.

Από το πρώτο κιόλας βράδυ του γάμου της, η Ευρυδίκη καταλαβαίνει πως δεν θα βιώσει τον έρωτα ως συναίσθημα και ως πράξη με τον τρόπο που δικαιούται κάθε άνθρωπος. Δεν θα βιώσει την συντροφικότητα, την φιλία, την στήριξη και τον σεβασμό. Και αποδέχεται τη βία και την ψυχρότητα. Δέχεται να μην εκφέρει άποψη και να υποδουλώνεται στις προσταγές του συζύγου της, βιώνει τον έρωτα ως διαταγή και καταναγκαστικό έργο, ενώ αρνείται τις επιθυμίες της και επιβάλει στον εαυτό της να μην αντλεί ευχαρίστηση από το ανδρικό σώμα.

Όλη αυτή τη σύμβαση τη δέχεται ως την φυσιολογική της κατάσταση. Δεν ξέρει πώς να απεγκλωβιστεί, γιατί δεν είναι ο Μπάμπης εκείνος που την έχει φυλακίσει, αλλά ο φόβος που την κρατά στην Πλατωνική σπηλιά του. Μην γνωρίζοντας την αγάπη, παρά μόνο τη σκιά της στον τοίχο της σπηλιάς, θα αργήσει πολύ να καταλάβει τον εαυτό της και τα δικαιώματά της. Κάπως έτσι, η συγγραφέας καταδύεται στον κόσμο της ενδοοικογενειακής βίας που δυστυχώς πλήττει 1 στις 4 γυναίκες στη χώρα μας.

  
4. Έρωτας – Πορεία προς την ελευθερία

Ο πραγματικός έρωτας για την Ευρυδίκη δεν είναι η ρομαντική συνθήκη που θα παρέσυρε ένα κορίτσι, που θα ξεσήκωνε μια γυναίκα, που θα γεννούσε σκιρτήματα και μοιραία πάθη. Ο έρωτας για εκείνη είναι κατάκτηση. Όταν πλέον γνωρίζει τον Μάξιμο, ο οποίος είναι διατεθειμένος να της δώσει όχι απλώς μια σταγόνα αλλά έναν καταρράκτη αγάπης, η Ευρυδίκη δεν παρασύρεται. Για πρώτη φορά στην ζωή της επιλέγει όχι μόνο με ποιον θα ζήσει πλήρως τον έρωτα, αλλά και το πότε θα αφεθεί σε αυτόν, καθώς για εκείνη προέχει να δώσει τις απαραίτητες μάχες για να κερδίσει τη ζωή της.

Η συγγραφέας δεν πέφτει στην παγίδα να την παρουσιάσει ως μια γυναίκα που «ξυπνά» σαν ηφαίστειο και παίρνει τη ζωή της στα χέρια της, αλλά ως το τραυματισμένο παιδί που ξυπνά καθυστερημένα στην σπηλιά του φόβου, και αδέξιο αλλά ώριμο λόγω της ηλικίας του, αποφασίζει να στρέψει το βλέμμα του προς το φως. Κάνει πρώτα την δική της εσωτερική πορεία προς τον χαμένο της εαυτό, και έπειτα βαδίζει με σταθερά βήματα προς τα έξω, προς την αυτοπραγμάτωση και την αληθινή της ελευθερία. Ο έρωτας για την Ευρυδίκη δεν είναι η αφορμή για να μπορέσει να αντιμετωπίσει τους φόβους της, αλλά ο προορισμός της.


 5. Κατακλείδα

Το μυθιστόρημα Δραπέτες του Ονείρου, της Αγγελικής Μπούλιαρη, παρόλο που κατά κύριο λόγο αφορά ένα εσωτερικό ταξίδι με τελικό προορισμό την ατομική δύναμη, έχει πολύ ενδιαφέρουσα πλοκή η οποία κρατά τους αναγνώστες μαγνητισμένους μέχρι το τέλος. Επιπλέον, η Αγγελική Μπούλιαρη έχει δημιουργήσει ολοκληρωμένους χαρακτήρες.

Η Ευρυδίκη, για παράδειγμα, είναι μια ηρωίδα το παρόν της οποίας και οι αντιδράσεις της σε αυτή την δυσβάσταχτη συμβίωση εξηγούνται και διαμορφώνονται μέσα από τα βιώματα του παρελθόντος της και από τον τρόπο που αυτά σμίλευσαν την προσωπικότητά της. Η συγγραφέας καταφέρνει να δώσει στην κεντρική ηρωίδα της τον απαραίτητο χρόνο, αλλά και σχεδόν ανεπαίσθητες και γι’ αυτό ρεαλιστικές αφορμές, αυτά τα μικρά «κλικ» που λειτουργούν μαγικά στην ζωή του καθένα μας, ώστε να μπορέσει να κατανοήσει ότι η ίδια πρέπει να αναλάβει τον ρόλο του μυθικού Ορφέα για να ανασύρει τον εαυτό της από τον Άδη.

Όλοι οι ήρωες του μυθιστορήματος είναι στέρεοι ήρωες, οι οποίοι κάνουν  δικαιολογημένες για τον χαρακτήρα τους επιλογές και δέχονται τις συνέπειές τους, με όποιον τρόπο αρμόζει στον καθένα τους. Έτσι, επέρχεται η κάθαρση και αποδίδεται δικαιοσύνη. Άλλωστε, θεωρώ ότι δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι η κεντρική ηρωίδα του βιβλίου ονομάζεται Ευρυδίκη, ένα όνομα που μέσα του φέρει την έννοια της δικαιοσύνης.

Οι Δραπέτες του Ονείρου μπορεί σε πρώτο επίπεδο να μιλούν για μια γυναίκα, αλλά βαθύτερα μιλούν για την ιστορία του καθένα μας. Κανείς μας δεν γεννήθηκε με τη ζωή του στα χέρια του, είτε στη δεκαετία του 50, είτε σήμερα. Όλων μας οι ζωές βρίσκονται αρχικά σε χέρια άλλων, και άλλοι παίρνουν τις πρώτες κρίσιμες αποφάσεις για λογαριασμό μας. Όπως και της Ευρυδίκης, όμως, έτσι και η δική μας πορεία αυτοπραγμάτωσης μας περιμένει να την διανύσουμε αργά ή γρήγορα στη ζωή μας, με περισσότερα ή με λιγότερα εμπόδια ο καθένας. Μας περιμένει να πάρουμε στους ώμους μας την ευθύνη του εαυτού μας, να αποτινάξουμε τους φόβους του, να αγκαλιάσουμε το μικρό παιδί μέσα μας και να του επιτρέψουμε να κυνηγήσει τον θησαυρό του, που δεν είναι άλλος από την ευτυχία του. Γιατί όπως μας θυμίζει και η συγγραφέας, χρησιμοποιώντας τα λόγια του Αλμπέρ Καμύ: «Μα τι άλλο είναι η ευτυχία, παρά η απλή αρμονία, ανάμεσα στον άνθρωπο και στον τρόπο που ζει τη ζωή του;»

Τελειώνοντας, θα κλείσω ευχόμενη να είναι καλοτάξιδο το βιβλίο σου, Αγγελική! Αν και νομίζω ότι εφόσον η Ευρυδίκη μοιράζεται το ίδιο «κουσούρι» με τον αξέχαστο David Bowie θα έχει εγγυημένη επιτυχία στο ταξίδι της.

















 Δείτε στο Facebook το άλμπουμ με όλες τις φωτογραφίες από την εκδήλωση:
Βρείτε την Αγγελική Μπούλιαρη εδώ: