ΕΛΕΝΗ Η Ο ΚΑΝΕΝΑΣ, Ρέα Γαλανάκη

ΕΛΕΝΗ Η Ο ΚΑΝΕΝΑΣ
Ρέα Γαλανάκη
Εκδόσεις ΑΓΡΑ, 1998

Το μυθιστόρημα «Ελένη, ή ο Κανένας» στηρίζεται σε μια πραγματική ιστορία. Το νήμα έδωσε η ζωή της Σπετσιώτισσας και πρώτης σπουδασμένης ελληνίδας ζωγράφου Ελένης Αλταμούρα - Μπούκουρα, που μεγάλωσε στην μετεπαναστατική Ελλάδα του 19ου αιώνα. Ήταν κόρη καπετάνιου που υπήρξε ο πρώτος θεατρώνης της Αθήνας. Η ζωή της δραματική, άγνωστη ακόμη εν πολλοίς, έλκει πρόσφατα το ενδιαφέρον κομίζοντας νέα στοιχεία στα ήδη δεδομένα.

Μαθαίνουμε, δηλαδή, ότι η Ελένη ντύθηκε στην Ιταλία σαν άντρας προκειμένου να σπουδάσει, και ότι ο έρωτος και ο γάμος της με το ζωγράφο επαναστάτη Σαβέριο Αλταμούρα γρήγορα διαλύθηκε. Επέστρεψε στην Αθήνα και εργάστηκε, αλλά μετά το θάνατο των δύο παιδιών της πάνω στη νιότη τους - μια κόρη και ο περίφημος ζωγράφος Ιωάννης Αλταμούρας- έζησε έγκλειστη στις Σπέτσες έναν μακρόχρονο, μονήρη και σχεδόν μυστηριώδη βίο.

Στο μυθιστόρημα συναιρούνται και διαλέγονται αδιάκοπα τα φώτα της γνώσης και η μαγεία, η λογική και η τρέλα, η αθωότητα και η ενοχή, ο χωρισμός και η συμφιλίωση, ο ανοιχτός ορίζοντας και ο εγκλεισμός, η καλλιτεχνική δημιουργία και η καταστροφή της, η ταυτότητα και η ματαιότητα της αναζήτησής της, η διαμόρφωση και η ασάφεια του εθνικού, η ύπαρξη και η κατάργηση του χρόνου, οι ζωντανοί και οι νεκροί. 

Δραματική, προκλητική, με πολλές ανατροπές και αντιφάσεις κύλησε η ζωή της πρώτης Ελληνίδας ζωγράφου, για την οποία δεν διαθέτουμε ακόμη όλα τα κλειδιά. Με το μυθιστόρημα "Ελένη ή ο Κανένας" η Ρέα Γαλανάκη προσπάθησε να προσεγγίσει τον βίο και τον μύθο αυτής της υπαρκτής, πάντα επίκαιρης Ελένης, με τα δικά της αντικλείδια.

ΕΛΕΝΗ Η Ο ΚΑΝΕΝΑΣ
Ρέα Γαλανάκη
Εκδόσεις ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ, 2009

Το βιβλίο απέσπασε το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος 1999 και μολονότι δεν έτυχε της ίδιας θερμής αποδοχής από όλους τους αναγνώστες, είναι κατά τη γνώμη μου πολύ ενδιαφέρον λόγω της ιδιαίτερης γραφής της Ρέας Γαλανάκη και της θεματολογίας του, αξίζει να διαβαστεί και να πάρει θέση στα αγαπημένα της βιβλιοθήκης μας!

Βρείτε την Αγγελική Μπούλιαρη εδώ:

http://www.biblionet.gr/main.asp?page=results&person=x&person_id=55327

http://www.goodreads.com/author/show/6448557

«ΘΑΥΜΑΣΤΟΣ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΟΣ ΚΟΣΜΟΣ» ή «ΓΕΝΝΑΙΟΣ ΝΕΟΣ ΚΟΣΜΟΣ», του Άλντους Χάξλεϋ

Τίτλος πρωτοτύπου: Brave New World, by Aldous Huxley

Ο Θαυμαστός Καινούριος Κόσμος είναι ένας κόσμος τον οποίο προφητικά φαντάστηκε ο Άλντους Χάξλεϋ τον προηγούμενο αιώνα, το 1932, ωστόσο σήμερα είναι περισσότερο επίκαιρο από ποτέ.

Σ’ αυτόν τον μελλοντικό κόσμο (ο Χάξλεϋ τον τοποθετούσε 600 χρόνια μετά από το έτος της συγγραφής του, ωστόσο ο ίδιος είχε ήδη διαπιστώσει τα σημάδια της έλευσής του από το 1946), υπάρχει ένα Παγκόσμιο Κράτος, το οποίο διοικείται με βάση το τρίπτυχο «Κοινότητα, Ταυτότητα, Σταθερότητα». Βρισκόμαστε σε μια εποχή κατά την οποία η τεχνολογία έχει μεταμορφώσει ολοκληρωτικά τον τρόπο ζωής του ανθρώπου και συνεπώς και τον ίδιο τον άνθρωπο, με την επιδίωξη μιας ουτοπικής πραγματικότητας.

Το άτομο είναι στην ουσία μια τέλεια μηχανή, με προγραμματισμένες λειτουργίες, κοινωνική τάξη, εργασία, επιθυμίες και συναισθήματα. Οι άνθρωποι παράγονται τεχνητά και μαζικά στο Κέντρο Εκκόλαψης και Προγραμματισμού, διαχωρισμένοι εξ αρχής σε κατηγορίες, από την Α στην οποία ανήκουν οι πιο ευφυείς, ικανοί και προορισμένοι να διευθύνουν, έως την Ε στην οποία ανήκουν οι απλοί εργάτες. Εδώ δεν έχει θέση η φυσική γέννηση, ούτε η οικογένεια και οι δεσμεύσεις, αλλά επιπλέον ακόμα και η απλή αναφορά των όρων «γονείς», «πατέρας» και «μάννα» θεωρείται ντροπή. Όλοι οφείλουν να είναι καταναλωτικοί, σεξουαλικά απελευθερωμένοι και ευτυχισμένοι. Άλλωστε «όλοι ανήκουν σε όλους». Αν τυχόν προκύψουν αρνητικά συναισθήματα, τότε τα χάπια ευτυχίας –το σόμα- και τα ψυχαγωγικά ταξίδια αναλαμβάνουν δράση.

Η Λενίνα και ο Μπέρναρντ πηγαίνουν σ’ ένα ταξίδι αναψυχής στο Νέο Μεξικό όπου ξεναγούνται σ’ έναν διατηρητέο ινδιάνικο καταυλισμό της παλιάς και απορριπτέας εποχής. Εκεί γνωρίζουν τον Τζον και τη μητέρα του, Λίντα, που δεν είναι ινδιάνοι. Η Λίντα έμεινε έγκυος κατά λάθος και από ντροπή δεν ξαναγύρισε στον πολιτισμένο κόσμο, αλλά γέννησε το γιο της εκεί. Ο Τζον μεγάλωσε ακούγοντας για τα καλά και τις αρχές του Καινούριου Κόσμου από την μητέρα του, και διαβάζοντας ένα απαγορευμένο για τους πολιτισμένους βιβλίο, τα Άπαντα του Σαίξπηρ. 

Δημιουργείται έλξη μεταξύ Τζον και Λενίνας, ενώ στο ταξίδι της επιστροφής στο Λονδίνο, η Λενίνα και ο Μπέρναρντ παίρνουν μαζί τους τον Τζον και την Λίντα.

Ακολουθούν συγκρούσεις και δυσκολίες προσαρμογής και επικοινωνίας για όλους τους παραπάνω μέσα στον Θαυμαστό Καινούριο Κόσμο. Κεντρικός ήρωας πλέον είναι ο Τζον ο Άγριος, τον οποίο αρχικά περιφέρουν ως αξιοθέατο, και ο οποίος στο τέλος αποκηρύσσει τον Καινούριο Κόσμο, διότι όπως λέει μεταξύ πολλών και πολύ ενδιαφερόντων άλλων, 
«…εγώ δεν θέλω άνεση, εγώ αναζητώ τον θεό, την ποίηση, τον πραγματικό κίνδυνο, την ελευθερία, την καλοσύνη, την αμαρτία…»

Η γνώμη μου: Είναι ένα από τα πρώτα βιβλία που διάβασα στην εφηβεία και από τα πιο αγαπημένα μου. Αξίζει να το διαβάσουμε και να το έχουμε στη βιβλιοθήκη μας, τόσο για την προφητική του δύναμη, όσο και για τα θέματα και διλήμματα που θίγει, σχετικά με την τεχνολογία και τον καταναλωτισμό, την ευτυχία και τα αρνητικά συναισθήματα, την ελευθερία και τον έλεγχο των ολοκληρωτικών καθεστώτων.

Μπορείτε να το βρείτε στα βιβλιοπωλεία, μεταφρασμένο στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κάκτος και Πατάκη. Επίσης, το βρίσκετε και στην αγγλική γλώσσα από τις εκδόσεις Vintage Books – Vintage Classics, σε μια έκδοση που συμπεριλαμβάνει δύο ενδιαφέρουσες εισαγωγές, από την Μάργκαρετ Άτγουντ (2007) και από τον Ντέιβιντ Μπράντσο (1993) καθώς και εκτεταμένο βιογραφικό του Άλντους Χάξλεϋ.

ΥΓ. Όπως μας πληροφορεί η ιστοσελίδα http://www.cinemag.gr/article.asp?catid=37406&subid=2&pubid=130055564  Ένας «Θαυμαστός Καινούριος Κόσμος» περιμένει τον Στίβεν Σπίλμπεργκ μιας και ετοιμάζει την τηλεοπτική προσαρμογή του θρυλικού βιβλίου του Άλντους Χάξλεϋ. Το τηλεοπτικό δίκτυο Syfy ανακοίνωσε πως πρόκειται να συνεργαστεί με την εταιρεία παραγωγής του Σπίλμπεργκ Amblin για τη μεταφορά της δυστοπίας του Χάξλεϋ. 

Βρείτε την Αγγελική Μπούλιαρη και τα βιβλία της εδώ:

http://www.biblionet.gr/main.asp?page=results&person=x&person_id=55327

http://www.goodreads.com/author/show/6448557

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στον ΗΜΕΡΗΣΙΟ ΤΗΣ ΑΧΑΐΑΣ, για τη ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ ΤΟΥ ΠΑΛΙΟΥ ΠΟΝΟΥ.

Ευχαριστούμε πολύ την Μαίρη Κουμπάρου και τον Ημερήσιο της Αχαΐας!

Παρακάτω ολόκληρη η συνέντευξη:  

"Αφήστε με να περπατήσω

στις παραλίες, με το νερό

να σμίξω, των γλάρων

τις φωλιές ν’ αναζητήσω

και τις δικές μου τις πληγές

ίσως να κλείσω.

Το βράδυ πέφτει – τι μ’ αυτό;

Η ζωή μου φεύγει – τι μ’ αυτό!

Πρέπει να τη ζήσω,

αφού να κάνω αλλιώς

δε μπόρεσα, ούτε μπορώ."

Γράφει η Αγγελική Μπούλιαρη κάτω από τον τίτλο «Η ζωή μου φεύγει» και είναι μία από τις 83 ποιητικές της συνθέσεις που βρίσκονται στο νέο της βιβλίο «Η νοσταλγία του παλιού πόνου» που κυκλοφορεί από την Άνεμος Εκδοτική. 

Για το συγγραφικό της ντεμπούτο, με το «Πόσο λαμπερός ο ήλιος. πόσο κίτρινα τα τρόλεϊ», το 2005,τιμήθηκε με το βραβείο σύγχρονου ελληνικού μυθιστορήματος του Καφενείου των Ιδεών. Ακολούθησαν τα «Η αγάπη φυλαχτό» το 2006, η συλλογή διηγημάτων το 2012 «Εγώ αγαπώ αυτή καπνίζει» (Άνεμος Εκδοτική), η συμμετοχή στη συλλεκτική έκδοση της ένωσης Αιτωλοακαρνάνων Λογοτεχνών «Αφετηρίες Μνήμης», και η μετάφραση του λευκώματος «Ερωτικά Πορτρέτα». 

Τη γραφή της πάντα την χαρακτηρίζει η ειλικρίνεια, η οξυδερκής παρατήρηση, η αισθαντικότητα, ο προσεγμένος καλλιεπής λόγος, οι καλοχτισμένοι χαρακτήρες, το θετικό πνεύμα, όλα όσα συντελούν ώστε να γίνει μια αφήγηση απολαυστική. Μας ξαφνιάζει ευχάριστα με την παρούσα ποιητική της συλλογή, αποκαλύπτοντάς μας μια άλλη πτυχή του αδιαμφισβήτητου χαρίσματός της. 

Μέσα από τα ποιήματά της αναδύεται ένα πρόσωπο που άλλοτε μας κοιτά με τα θολά από δάκρυα μάτια του κι άλλοτε με πείσμα, άλλοτε ονειροπόλα κι άλλοτε με περίσκεψη. Μας οδηγεί σε απόκρημνα μονοπάτια αυτογνωσίας που θέλουν θάρρος και δύναμη για να τα διαβείς. Πόθοι που διαψεύστηκαν, ελπίδες που ματαιώθηκαν, αγάπες που προσπεράστηκαν, νεκρικές σιωπές, απώλειες, παλιοί και νέοι πόνοι. Κι από την άλλη η πεποίθηση ότι το αύριο θα είναι πιο χαμογελαστό, πιο φωτεινό, ότι κουβαλά στα φτερά του την πραγμάτωση, την ευτυχία, τον αληθινό έρωτα, όσα δε ζήσαμε αν και θα θέλαμε.

Η Αγγελική Μπούλιαρη μοιράζεται τις σκέψεις της μαζί μας στην παρακάτω συνέντευξη:

Ο ποιητικός λόγος προηγήθηκε του πεζού ή το αντίθετο συμβαίνει στη ζωή σας; Τι από τα δυο πιο πολύ προτιμάτε;
«Ξεκίνησα από τον ποιητικό λόγο στην εφηβεία μου και του έμεινα πιστή για χρόνια. Η σύλληψη της στιγμής μέσω της ποίησης συνέβαινε αυτόματα, ενώ για το μυθιστόρημα έβρισκα πως χρειάζεται
μια επιπλέον ωριμότητα, μια ικανοποιητική εμπειρία της ζωής, ένα «παίδεμα» για το οποίο δεν αρκούσε η απλή παρατηρητικότητα, κι αυτός ήταν ο λόγος που ξεκίνησα πολύ αργότερα την συγγραφή πεζού. Αγαπώ και τα δύο είδη, και η επιλογή εξαρτάται από το τι θέλω να πω και το εύρος του υλικού».

Πόσα χρόνια έμειναν άστεγοι οι στίχοι σας;
«Τα περισσότερα της συλλογής, μερικές δεκαετίες».

«Δάφνες ποιήτριας να δρέψω δεν επιθυμώ. Δεν είμαι σεμνή. Προσγειωμένη είμαι», γράφετε στο οπισθόφυλλο. Ο φόβος της πληθώρας των αυτοαποκαλούμενων ποιητών ήταν που σας ώθησε να διαχωρίσετε την θέση σας;
«Πιστεύω ότι ο καθένας έχει δικαίωμα έκφρασης και ο κάθε καλλιτέχνης έχει το κοινό του. Επομένως, όχι, δεν σκέφτηκα έτσι. Αυτό θα αντιστοιχούσε με την «κρυφή ματαιοδοξία» που απέδιδε ο Πλάτωνας στον Διογένη. Η αγάπη μου για την Ποίηση, ο σεβασμός για τους Ποιητές, καθώς και η επίγνωση ότι εγώ, όπως λέω σε κάποιο ποίημά μου, «δεν είμαι μήτε μια κουκίδα, μοναχική και θλιμμένη [που] σ’ ένα μπαλκόνι ξαγρυπνώ» ,ήταν που με οδήγησαν σ’ αυτή την διευκρίνιση».

Σε ποιό μελανοδοχείο της σκέψης σας χρωστάτε την πρώτη σας ποιητική συλλογή, του ρεαλισμού, του ιδεαλισμού ή και των δύο;
«Σωστά μαντεύετε. Και των δύο. Με δυο λόγια, ο ιδεαλισμός με έφερε σε τέτοιες πραγματικότητες,
ώστε αισθάνθηκα την ανάγκη να εκφραστώ μέσω της ποίησης».

Η μάλλον οξύμωρη φράση του Τζακ Κέρουακ στην εισαγωγική σελίδα, «Μη χρησιμοποιείς το τηλέφωνο. Οι άνθρωποι δεν είναι ποτέ πρόθυμοι να απαντήσουν. Χρησιμοποίησε την ποίηση», με υποκινεί να σας ρωτήσω αν κι εσείς θεωρείτε την ποίηση τον μόνο τρόπο επικοινωνίας;
«Βεβαίως και δεν θεωρώ την ποίηση τον μόνο τρόπο επικοινωνίας. Αλίμονο, αν πίστευα κάτι
τέτοιο. Τίποτα δεν αντικαθιστά την ανθρώπινη επικοινωνία. Ούτε νομίζω ότι ο Κέρουακ υπονοούσε κάτι τέτοιο – είναι γνωστό ότι οι φίλοι ήταν πολύ σημαντικοί γι’ αυτόν. Απλώς, στην ουσία, τις δύσκολες αποφάσεις τις παίρνεις μόνος σου. Η παρότρυνση, «Χρησιμοποίησε την ποίηση», αντιπροσωπεύει την πεποίθησή μου ότι η Ποίηση, είναι ένα ανοιχτό παράθυρο, πηγή φωτός, και ότι με οποιονδήποτε τρόπο και αν δονεί τα συναισθήματά μας, όπως κι αν μας συγκινεί, είτε φέρνοντας ένα χαμόγελο, είτε προκαλώντας ένα τσίμπημα στην καρδιά ή ένα δάκρυ, είναι πάνω απ’ όλα μια Παρηγοριά!»

Πως εμπνευστήκατε το ποίημα, «Η νοσταλγία του παλιού πόνου», που τιτλοφόρησε όμορφα την συλλογή σας;
«Ήταν ένα απόγευμα καθώς παρακολουθούσα το δελτίο ειδήσεων στην τηλεόραση, που μας
βομβάρδιζε με λυπηρά περιστατικά. Ένιωσα ότι δεν μπορούσα να ανταπεξέλθω σε τόση βία και
δυστυχία και ότι ένας τρόπος άμυνας ήταν η λήθη και η απάθεια.
Ο πόνος στο ποίημα είναι ένδειξη ζωντάνιας. Η νοσταλγία για τον παλιό πόνο αντιπροσωπεύει τη
νοσταλγία για μια προηγούμενη εποχή, όταν είχαμε τη δυνατότητα να νιώσουμε έντονα συναισθήματα,
να αντιδράσουμε, όταν ήμαστε ζωντανοί.
Επομένως αντιπροσωπεύει τη νοσταλγία για τον παλιό μας εαυτό, που δεν είχε βυθιστεί στην
απάθεια, που δεν είχε αλλοτριωθεί».

Ανάμεσα στις στάχτες του “παλιού πόνου” θα ανακαλύψει μια σπίθα ελπίδας ο αναγνώστης;
«Βεβαίως! Όπως άλλωστε γνωρίζουν οι αναγνώστες και των προηγουμένων βιβλίων μου, πάντα προτιμάω ως συμπέρασμα τη θετικότερη εκδοχή, εκφράζοντας έτσι την αισιοδοξία μου ότι ο άνθρωπος τελικά επιτυγχάνει στον αγώνα του για αυτοπραγμάτωση, στη διεκδίκηση μιας ζωής που του ταιριάζει και που τη δικαιούται».

Ποιό θα είναι το επόμενο λογοτεχνικό σας βήμα;
«Ένα κοινωνικό μυθιστόρημα με πολλούς χαρακτήρες και καταστάσεις».

Θέλετε να αφιερώσετε ένα στίχο σας στους αναγνώστες του Ημερήσιου;
«Με χαρά μου. 

''Της ψυχής ο έρωτας,
σπλαχνικός, ανακατώνει 

γύρη την ελπίδα 

στης ζωής τη σκόνη''

Η νοσταλγία του παλιού πόνου, Άνεμος Εκδοτική, 2015

http://www.anemosekdotiki.gr/poihsh/nostalgia.html

Βρείτε την Αγγελική Μπούλιαρη και τα βιβλία της εδώ:

http://www.biblionet.gr/main.asp?page=results&person=x&person_id=55327
http://www.goodreads.com/author/show/6448557

http://www.anemosekdotiki.gr/pezografia/egw-agapw-auth-kapnizei.html